В.А.Сухамлинскийдің педагогикалық мұрасын оқу-тәрбие үрдісінде қолдану негіздері

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 03 Апреля 2015 в 15:39, курсовая работа

Краткое описание

Зерттеу жұмысының өзектілігі: көрнекті совет педагогы, талантты ұстаз В.А.Сухомлинскийдің шығармашылығы әрбір жыл өткен сайын біздің елімізде, сол сияқты шетелде ғылыми және педагогикалық жұртшылықтың тарапынан бірден-бір ерекше көңіл бөлініп келеді.
Бұл кездейсоқтық емес. Оның талдаған педагогикалық жүйесі педагогика ғылымын жаңашылдық идеялармен және қағидалармен тек ғана байытып қойған жоқ, керісінше теорияға, сонымен қатар білім беру және тәрбие тәжірбиесіне ерекше үлес қосты және отандық педагогикалық ой-пікірдің дамуына белгілі реваолюциялық кезең болды.

Содержание

Кіріспе 3
1 В.А.Сухомлинскийдің өмірі мен педагогикалық еңбек жолына шолу 5
1.1. В.А.Сухомлинскийдің өмірі мен еңбек жолы 5
1.2. В.А.Сухомлинскийдің еңбектері 6
2 Оқу-тәрбие үрдісінде В.А.Сухомлинскийдің педагогикалық мұрасын қолдану негіздері 8
2.1. В.А.Сухомлинскийдің педагогикалық идеялары, оның маңыздылығы 8
2.2. В.А.Сухомлинскийдің ұжым туралы педагогикалық көзқарасы 12
2.3. В.А.Сухомлинскийдің мұрасын оқу-тәрбие үрдісінде қолдану 14
3 Айқындаушы эксперимент жұмысы 19
Қорытынды 23
Әдебиеттер тізімі

Прикрепленные файлы: 1 файл

Курсовая Сухомлинский.docx

— 79.34 Кб (Скачать документ)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

В.А.Сухамлинскийдің педагогикалық мұрасын

оқу-тәрбие үрдісінде қолдану негіздері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мазмұны

Кіріспе                                                                                                                      3

1 В.А.Сухомлинскийдің өмірі мен педагогикалық еңбек жолына шолу          5

1.1. В.А.Сухомлинскийдің өмірі мен еңбек жолы                                              5

1.2. В.А.Сухомлинскийдің еңбектері                                                                   6

2 Оқу-тәрбие үрдісінде В.А.Сухомлинскийдің педагогикалық мұрасын қолдану негіздері                                                                                                   8

2.1. В.А.Сухомлинскийдің педагогикалық идеялары, оның маңыздылығы    8

2.2. В.А.Сухомлинскийдің ұжым туралы педагогикалық көзқарасы             12

2.3. В.А.Сухомлинскийдің мұрасын оқу-тәрбие үрдісінде қолдану               14

3 Айқындаушы эксперимент  жұмысы                                                               19

Қорытынды                                                                                                           23

Әдебиеттер тізімі                                                                                                  25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

 

Зерттеу жұмысының өзектілігі: көрнекті совет педагогы, талантты ұстаз В.А.Сухомлинскийдің шығармашылығы әрбір жыл өткен сайын біздің елімізде, сол сияқты шетелде ғылыми және педагогикалық жұртшылықтың тарапынан бірден-бір ерекше көңіл бөлініп келеді.

Бұл кездейсоқтық емес. Оның талдаған педагогикалық жүйесі педагогика ғылымын жаңашылдық идеялармен және қағидалармен тек ғана байытып қойған жоқ, керісінше теорияға, сонымен қатар білім беру және тәрбие тәжірбиесіне ерекше үлес қосты және отандық педагогикалық ой-пікірдің дамуына белгілі реваолюциялық кезең болды.

В.Сухомлинскийдің өмірі мен педагогикалық қызметі туралы бүгін де біршама әдебиет баршылық және де әдебиеттердің үлкен бөлігі оның ғұмырнамалық деректеріне және педагогикалық көзқарасын талдауға арналған.

Сырт қарағанда, В.А.Сухомлинскийдің өмірі көптеген оның құрдастары мен замандастарының өмірбаянының айырмашылығы өте аз сияқты көрінеді. Бірақ оныі әр еңбегі өзінің құндылығы мен қайталанбастығымен ерекшеленеді.

Көрнекті педагог Василий Александрович Сухомлинский өзінің педагогикалық жүйесінде әрбір оқушының басынын жан-жақты дамуының, дара ерекшеліктерінің, бейімділігінің, қызығуінылығының, тағы басқа кабілеттерінің жетілуіне бағытталған оқу-тәрбие процесін ұйымдастырды. «Павлыш ортамектебі, «Балаға жүрек жылуы», «Ұжымның құдіретті күші», «Мектептің жас директорымен сырласу», «Ұлыма хат», тағы басқа құнды еңбектері арқылы В.А.Сухомлинский жас ұрпаққа тәрбие мен білім берудің ұлы ісінің жалғастырушысы болды.

В.А.Сухомлинский: «Бірыңғай педагогикалық талаппен қатар, балалардың тәрбие ұжымының жетекші буынға айналуы оқушылардың өзін-өзі басқару ісіне қатынасуына байланысты. Ұжым өкілдері бүкіл мектептің өзін-өзі басқару органдарының құрамына енеді. Осылайша өз ұжымының өмірін басқа бастауыш ұжымдардық өмірмен байланыстырады. Бұл байланысты жүзеге асырудың тағы бір жолы - ұжымның өз шамасына сай мектептің ішіндегі еңбек жарыстарына қатысуы. Бұл іс мектеп көлемінде есепке алынады және бағаланады. Өзіне-өзі қызмет істеуге оқушылар шамасына сай қатынасады. Мұны ұйымдастыру барысында балалардың жас ерекшелігін ескеріп, еңбектің көлемі шамадан тыс болмауын қадағалау керек» - деген.

В.А.Сухомлинскийдің пайымдауынша: «Балалар ұжымы – тәрбиенің шешуші факторы ретінде, кез-келген мұғалімнен ұжымды қалыптастырудың жолдарын білуді талап етеді. Ұжым балалар тобы жиналғаннан кейін, олар бірден ұжым болып қалыптасады деп айту әрине дұрыс пікір емес. Тіпті қалыптасқан ұжымның өзіне даму үшін бірталай жұмыстар жасау қажет.

           Мұғалім балаларға тек білім  беріп ғана қоймайды, сонымен  қатар оларды ұжымда тәрбиелеп, ұжымшылдық арқылы олардың жеке  бастарын, жеке қасиеттерін қалыптастырады. Яғни, мұғалім оларды тәрбилеуші, олардың жетекшісі ретінде психолог болып та табылады».

Сондықтан да, курстық жұмысымыздың басты және өзекті тақырыбына айналып отырған В.А.Сухомлинскийдің педагогикалық мұрасын оқу-тәрбие үрдісінде қолдану қай уақытта болмасын өзінің мәнділігін және өзектілігін жойған емес.

Зерттеу жұмысының мақсаты: В.А.Сухамлинскийдің өмірі мен педагогикалық еңбек жолына тарихи шолу жасай отырып, оның педагогикалық мұрасын оқу-тәрбие үрдісінде қолдану жолдарын сипаттау.

Зерттеу жұмысының міндеттері:

1. В.А.Сухомлинскийдің өмірі  мен еңбек жолын баяндау.                                             

2. В.А.Сухомлинскийдің еңбектеріне әдебиет көздерін басшылыққа ала отырып тарихи шолу жасау.                                                                  

3. В.Сухомлинскийдің педагогикалық идеялары, оның маңыздылығын айқындау.   

4. В.А.Сухомлинскийдің ұжым туралы педагогикалық көзқарасын баяндау.            

5.В.Сухомлинскийдің мұрасын оқу-тәрбие үрдісінде қолдану жолдарын ғылыми-педагогикалық әдебиеттер мен оқулықтарға зерттеу жұмыстарын жүргізе отырып айқындау.              

          Зерттеу жұмыстың болжамы: егер балалардың жеке басын қалыптастыра отырып дамытуда В.А.Сухомлинскийдің ұжымдағы тәрбие туралы еңбектерін басшылыққа алатын болсақ, онда сынып ұжымындағы оқу тәрбие жұмысы жүйелі түрде төмендегідей талаптарға сайкес жүзеге асырыла отырып оңтайлы шешімін табады, яғни:

1) Оқушылардың жеке басын қалыптастыру бағытында ұйымдасқан сынып ұжымы құрылады.

2) Балалардың жеке тұлғасын зерттеу арқылы балалар ұжымын дамиды.

3) Балалардың жеке басын қалыптастырудағы ұжымның рөлін анықтау арқылы тиімді тәрбиелеу жолдары анықталады.

         Курстық жұмыстың зерттеу көзі:

  1. Ғылыми педагогикалық және психологиялық әдебиеттер;
  2. ғылыми зерттеу жұмыстары (дипломдық және магистрлік диссертациялар);
  3. озат педагогикалық іс тәжірибелер;
  4. педагогикалық басылымдар мен жариялымдар;
  5. ғылыми конференция материалдары;
  6. мұғалімге арналған әдістемелік нұсқаулар

Курс жұмысының зерттеу пәні: В.А.Сухомлинскийдің педагогикалық мұрасын оқыту үрдісі.

         Зерттеу жұмысының нысаны: ғылыми және педагогикалық әдебиеттердегі педагогтардың В.Сухомлинский еңбектерін қолдану жолдары.

          Курстық жұмыстың құрамы: кіріспе, екі бөлім, қорытынды және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 В.А.Сухамлинскийдің өмірі мен педагогикалық еңбек жолына шолу

 

1.1. В.А.Сухомлинскийдің өмір мен еңбек жолы

 

Василий Александрович Сухомлинский 1918 жылы 28 қыркүйекте, УССР, Кировоград облысындағы Онуфриев ауданына қарасты Васильевка селосында дүниеге келген.

Осында оның балалық және жастық шағы өтті.

В.А.Сухамлинский 1934-1938 жылдар аралығында В.Г.Короленко атындағы Полтава педагогикалық институтында оқыды.

1938 жылы Полтава мемлекетінің педагогика институтының тіл және әдебиет факультетін бітірді.

В.А.Сухомлинский педагогика ғылымының негіздерінен білім алғаны балалармен жұмыс істеу ептілігіне және де қарым-қатынас мәдениетіне, сонымен қатар ғылыми ізденіске ұмтылуды қалыптастырғаны үшін Полтава педагогикалық институтына қарыздар. Бұл институттың қабырғасында оның есімі мәңгілік қалды.

1938 жылы  институтты бітіргеннен кейін, В.А.Сухомлинский  өзінің туған жеріне оралады, Онуфриев орта мектебінде украин  тілі мен әдебиетінен мұғалім  болып қызмет атқарады.

 1941 жылы өз еркімен майданға аттанады.

 1942 жылы қаңтар айында Москва ерлікпен қорғау кезінде Сухомлинский ауыр жарақаттанады. Москва маңында алған ауыр жарақаты із-түссіз кеткен жоқ, кейіннен оның денсаулығына ойсырата соққы беріп біліне бастады.

Уралда әскери госпитальде ұзақ емделгеннен кейін, сол кезде неміс басқыншыларынан азат етілген туған жеріне қайтадан оралды.

1943 жылдан КПСС мүшесі  болды.

Педагогикалық қызметі 1945 жылдан басталды.

1947 жылдан Кировоград  облысы, Павлыш орта мектебінің директоры болды[11;69].

1948 жылы  В.А.Сухомлинский Павлыш орта  мектебінің директоры болып тағайындалды  және үзбестен оны өмірінің  соңына дейін, 22 жыл бойы басқарады. Соғыстан кейінгі тұрмыстың барлық  қиындығын басынан кешуге тура  келді.

Соғыстан қираған Украина селоларында алғашқы соғыстан кейінгі жылдарда өмір сүрген қиын болғандығын жақсы біледі, соғыс қаншама балаларды анасынан, әкесінен және ең жақын бауырларынан айырды.

Мектепке тек ғана қарапайым мұғалім ғана емес, балалардың жаралы жан дүниесін арашалай білетін, соғыстың құрбаны болған ата-аналарының орнын толтыратын ұстаздар қажет болды. Осындай мұғалім өз шәкірттері үшін әкесі және тәлімгері, әр күн және әр сағат сайын өз жүрегінің жылуын арнаған В.А.Сухомлинский болды.

1957 жылдан В.А.Сухомлинский  РСФСР Педагогикалық ғылымдар  академиясының корреспондент-мүшесі атанды.

1958 жылдан УССР-нің еңбек  сіңірген мұғалімі атығын алды.

1968 жылы оған үкіметтің  ең жоғарғы Социалистік Еңбек  Ері атағы берілді. Сол жылы  СССР Педагогикалық ғылымдары  академиясының корреспондент-мүшесіне  сайланды.

В.А.Сухомлинскийдің рухани күш-жігері мен талантының шарықтаған кезінде 1970 жылы 2 сентябрьде дүниеден озды.

1982 жылы В.Г.Короленко  атындағы Полтава педагогикалық  инстиутының ғимаратында Василий  Александровичтің есімін мәңгі  есте сақтау мақсатында мемориалдық  тақта орнатылды.

Сухомлинский 2 Ленин орденімен, Қызыл Жұлдыз ордені,                 К.Д. Ушинский, А.С. Макаренко медальдарымен наградталды[5;81].

 

 

 

1.2. В.А.Сухомлинскийдің еңбектері

 

В.А.Сухомлинский совет педагогы, дарынды мұғалім, талантты ғалым әрі публицист.

УССР мектептеріне еңбек сіңірген мұғалім.

В.А.Сухомлинский зерттеу жұмыстары:

1) коммунистік тәрбие және оның ішінде еңбек тәрбиесі проблемаларын зерттеді;

2) оқушылардың коммунистік сенімділігін қалыптастыру;

3) еңбекке коммунистік қатынасын коллективизмге тәрбиелеу т.б.;

4) бастауыш мектептердің оқу-тәрбие жұмыстарының әдістемесімен шұғылданды[10;22].

Танымал педагогке философ сияқты, оның танымдық қағидалары, педагогикалық сенімдерін қалыптастыру үшін ондаған жылдарды қажет етті. В.А.Сухомлинскийдің көптеген жылдары осыған кетті.

В.А.Сухомлинский:

1) 41 монографиялар мен жекеленген кітаптардың,

2) 600 астам ғылыи мақалалардың,

3) 1200 әңгімелер мен ертегілердің авторы.

Оның еңбектерінің жалпы таралымы біздің елімізде және шет елдерде әртүрлі тілдерде 4 миллионға тарта данаға жетті.

1970 жылдың сәуір  айында ол еңбектерінің жиынтығы  бойынша докторлық диссертацияны  қорғау үшін “Жан-жақты дамыған  тұлғаны тәрбиелеу мәселелері”  тақырыбында баяндамасын аяқтады.

В.А.Сухомлинскийдің еңбектерінің ішінде еліміздің педагогикалық жұртшылығы мен көптеген шетелдерде белгілі және кеңінен тараған:

1) “Балаға жүрек  жылуы”;

2) “Азаматтық қалыптасуы”;

3) “Коллективтің құдыретті күші”;

4) “Павлыш орта  мектебі”;

5) “Мұғалімдерге  жүз кеңес”;

6) “Мектептің жас мұғалімімен әңгіме” т.б. кітаптарын ерекше атауға болады.

В.А.Сухомлинскийдің көзқарасының қалыптасуына Я.Корчактың әсері ерекше болды. Белгілі поляк педагогының тамаша еңбектерімен, атап айтқанда 1920 жылғы “Баланы қалай сүюге болады”, 1926 жылғы “Қашан мен қайтадан кішкентай боламын” атты еңбектері соғысқа дейін де таныс болған еді.

Я.Корчак гитлер конц-лагерлерінің бірінде 1942 жылы тамыз айының бас жерінде. Жетімдер үйінің тәрбиеленушілерімен бірге қайтыс болды. Өзінің өмірін сақтауға болар еді, оған бірнеше рет қашуға ұсынған болатын-ды. Бірақ ол өзіне шексіз сенген адамдарды сатып кете алмады. Көргендердің айтуына қарағанда, достарының геттоны тастап кету және өзін аман сақтау туралы ұсынысына, өз ісіне берілгендігімен жауап берді. Я.Корчак газ толтырылған камерада өлім азабының соңғы минуттарының алдында қолынан ұстап, балалары мен бірге болды. Бүкіл өз өміріне терең адамгершілік мән бете отырып, өз борышын балаларының алдында аяғына дейін орындады.

Бұл мәселелер В.А.Сухомлинскийді ол мектепте жұмыс істеген барлық уақытта қызықтырып отырғаны мәлім, Мұғалімдер ұжымы, оқушылар ұжымы, ата-аналар ұжымы ғалымның ұдайы да мұқият назарында болды.

Информация о работе В.А.Сухамлинскийдің педагогикалық мұрасын оқу-тәрбие үрдісінде қолдану негіздері