«Жылу энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының Заңы

2. Коммуналдық шаруашылық  саласындағы уәкілетті орган:

1) қуаттылығы кемінде  100 Гкал/сағ. болып белгіленген  қазандықтардың энергетикалық жабдығының, сондай-ақ тұтынушылардың жылу  пайдаланатын қондырғыларының техникалық  жай-күйінің мониторингін жүзеге асырады;

2) жылу энергиясын және  жылу тасығышты коммерциялық  есепке алу қағидаларын бекітеді;

3) елді мекендердің жылумен  жабдықталуын дамыту схемасын  әзірлеу мазмұны мен тәртібіне  қойылатын талаптарды бекітеді;

4) жылумен жабдықтау объектілеріне  қосылуға техникалық шарттарды беру мен келісудің үлгі қағидаларын бекітеді;

5) Конституцияға, заңдарға және Президент актілеріне сәйкес өзге де функцияларды атқарады.

3. Табиғи монополиялар  салаларындағы және реттелетін  нарықтарда басшылықты жүзеге  асыратын мемлекеттік орган:

1) меншік нысанына қарамастан  жылумен жабдықтау объектілерін  және (немесе) олардың жекелеген  бөліктерін сатып алуды, сатуды  жалға немесе сенімгерлікпен басқаруға беруді келіседі;

2) Конституцияға, заңдарға және Президент актілеріне сәйкес өзге де функцияларды атқарады.

8-бап. Жергілікті  атқарушы органдардың (облыстардың,  қалалар мен аудандардың) құзыреті 

Жергілікті атқарушы органдар:

1) жылумен жабдықтауды  дамыту схемаларын әзірлейді  және олардың іске асырылуын  қамтамасыз етеді; 

2) жылыту маусымының басталуы  және аяқталуы туралы шешім  қабылдайды;

3) жылыту маусымына жылумен  жабдықтау және жылу тұтыну  жүйелерін дайындауды ұйымдастыруды  жүзеге асырады; 

4) жылыту маусымына дайындықтың  жыл сайынғы жоспарын бекітеді;

5) жылыту маусымының дайындау  және өткізу қағидаларын бекітеді;

6) Конституцияға, заңдарға және Президент актілеріне сәйкес өзге де функцияларды атқарады.

9-бап. Жылу энергетикасы  саласындағы тарифтік реттеу 

Табиғи монополиялар саласына жатқызылған жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және онымен жабдықтау  саласындағы табиғи монополия субъектілерінің  қызметтеріне тарифтерді Қазақстан  Республикасының табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы заңнамасына  сәйкес табиғи монополиялар салаларында  және реттелетін нарықтарда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган бекітеді.

Жылу энергиясын есепке алу  аспаптары жоқ тұтынушылар үшін жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі  қызметтерге ақы төлеу жылу энергиясын тұтыну нормалары бойынша айқындалады және табиғи монополиялар салаларында және реттелетін нарықтарда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган бекітеді.

3-тарау. Жылу  энергиясын өндіруді, беруді, таратуды  және онымен жабдықтауды ұйымдастыру 

10-бап. Жылу  энергиясын өндіру, беру, тарату  және онымен жабдықтау 

1. Жылу энергиясы және (немесе) жылу тасығыш нарықта  тауар болып табылады.

2. Жылу энергиясы нарығының  субъектілері:

1) жылу өндіруші ұйымдар; 

2) жылу беруші ұйымдар; 

3) жылумен жабдықтаушы  ұйымдар; 

4) тұтынушылар болып табылады.

3. Жылу энергиясын сатып  алу-сату:

1) жылу өндіруші, жылу  беруші және жылумен жабдықтаушы  ұйымның немесе тұтынушының арасында  жасалатын сатып алу-сату шартының;

2) жылумен жабдықтаушы  ұйымның және тұтынушының арасында  жасалатын жылумен жабдықтау  шартының;

3) тұтынушының және қосалқы  тұтынушының арасында жасалатын  сатып алу-сату шартының негізінде  жүзеге асырылады. 

4. Жылу өндіруші ұйымдар  жылу энергиясын өндіруді және  жылу беруші, жылумен жабдықтаушы  ұйымдарға және тұтынушыларға сатуды жүзеге асырады.

Жылу өндіруші ұйымдар  желілері және жабдықтары болған жағдайда жылумен жабдықтаушы және (немесе) жылу беруші ұйымдардың функцияларын жүзеге асырады.

5. Жылу беруші ұйымдар  жылумен жабдықтаушы ұйымдарға немесе тұтынушыларға жылу энергиясын беруді және таратуды жүзеге асырады.

Жылу энергиясын беру жылу беруші ұйымдардың жылумен жабдықтаушы ұйымдармен немесе тұтынушылармен жасайтын жылу энергиясын беру жөніндегі қызметтерді көрсету шарттарының негізінде жүзеге асырылады.

Жылу энергиясын беру жөніндегі  қызметті көрсету шарты бойынша  жылу беруші ұйым жылу энергиясын теңгерімдік  тиесілілігі және пайдалану жауапкершілігі шекарасына дейін беруді жүзеге асыруға міндеттенеді, ал жылумен жабдықтаушы ұйым немесе тұтынушы көрсетілген қызметтерге ақы төлеуге міндеттенеді.

Жылу энергиясын беру жөніндегі  қызметті көрсету шартының елеулі талаптары  мыналар, оның ішінде:

1) теңгерімдік тиесілілігі шекарасында есепке алу аспабы орнатылмаған жағдайда жылу желілері арасында жылу энергиясының және (немесе) жылу тасығыштың ысыраптарын бөлу тәсілі;

2) жылу желілеріндегі  жылу энергиясының және (немесе) жылу тасығыштың нақты ысыраптарын бағалау мақсатында жылу желілеріне және есепке алу аспаптарына тараптардың қол жеткізуін қамтамасыз ету тәртібі;

3) жылу желілерін жөндеу кестелерін келісу болып табылады.

6. Жылу беруші ұйымдар  жылу энергиясын беру мен таратуға арналған шартты Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен үлгі шартқа сәйкес жасасады. Жылумен жабдықтаушы ұйымдар жылу энергиясын жылу өндіруші ұйымдардан сатып алады және оны тұтынушыларға сатады.

Жылу желілері жоқ жылумен  жабдықтаушы ұйымдар жылу беруші ұйымнан жылу энергиясын беру жөніндегі  қызметті сатып алады.

Тұтынушыларды жылумен жабдықтау  жылу энергиясымен жабдықтауға жасалған шарттардың негізінде Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін жылумен жабдықтауды ұйымдастыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Қосалқы тұтынушылар жылу энергиясын тұтынушылармен жасалатын  жылу энергиясын сатып алу-сату шартының негізінде алады. Тұтынушы қосалқы  тұтынушылармен жылу энергиясын сатып  алу-сату шарттарын жылумен жабдықтаушы  және жылу беруші ұйымдардың келісімімен  ғана техникалық шарттарды алғаннан және орындағаннан және жылу энергиясымен жабдықтауға жасалған шартқа өзгерістер енгізгеннен кейін жасаса алады.

11-бап. Жылу  энергетикасы саласын дамытуды  ұйымдастыру 

1. Жылу энергетикасын,  оның ішінде елді мекендерді  жылумен жабдықтау жүйелерін  дамыту жылу энергиясына сұранысты  қанағаттандыру және қоршаған  ортаға ең төмен зиянды әсері кезінде неғұрлым үнемді тәсілмен сенімді жылумен жабдықтауды қамтамасыз ету, сондай-ақ энергия және ресурс үнемдеуші технологияларды дамыту мен енгізуді ынталандыру мақсатында жүзеге асыралады.

2. Елді мекендердің жылумен  жабдықтау жүйелерін дамыту жылумен  жабдықтау схемаларын дамыту  негізінде жүзеге асырылады. 

3. Жылу энергетикасын  дамытудың негізгі бағыттары:

1) жылумен жабдықтауды  жоспарлау, жылумен жабдықтаудың  орталықтандырылған және орталықсыздандырылған  жүйелерін оңтайлы біріктіру негізінде ұзақ мерзімді кезеңге Қазақстанның қалалары мен басқа да елді мекендерін жылумен жабдықтау схемаларын әзірлеу және іске асыру;

2) когенерациялық қондырғыларды,  оның ішінде қолданыстағы жылыту  қазандықтардың базасында енгізу;

3) дәстүрлі емес және жаңартылатын энергия көздерін, оның ішінде күн, жел, биогаз, геотермальды су, өндіріс қалдықтарының энергиясын пайдалану;

4) жаңадан құрылатын және  қолданыстағы жылумен жабдықтау  жүйелеріне тиімділігі жоғары  жылу энергетикалық жабдық пен  материалдарды, атап айтқанда, аса  жоғары пайдалы іс-қимыл коэффициентімен қазандықтарды, шығарылатын газдың жылуын кәдеге жаратқыштарды, габариті аз жылу алмастырғыш аппараттарды, автоматикасы бар бірегейлендірген блоктық жанғыш құрылғыларды, диспетчерлік бақылау және технологиялық процестерді басқару аспаптарын енгізу;

5) жылу энергиясын магистральдық  және таратушы жылу желілерінде  тасымалдау кезінде ысыраптарды  жылу оқшаулағыштың қазіргі заманғы  түрлерін, оның ішінде көбіктенген  полимерлік материалдарды енгізу әдістерімен төмендету;

6) құбыржолдарын пайдалану  мерзімдерін тоттануға қарсы жабындылардың жаңа түрлері мен электр химиялық қорғау құралдарын енгізу, металл емес құбыржолдарын пайдалану әдістерімен арттыру;

7) пайдалану процесінде  жылумен жабдықтау жүйелері жай-күйінің  алдын ала диагностикасын (энергетикалық  тексеру) енгізу;

8) жылумен жабдықтау проблемасының қағидатты жаңа шешімін енгізу және дамыту - әлеуеті төмен көздерді пайдалану есебінен ыстық сумен жабдықтау және жылыту үшін жылу алуға мүмкіндік беретін әртүрлі қуатты жылу сорғы қондырғыларын қолдану.

12-бап. Жылу  энергиясын және (немесе) жылу тасығышты  коммерциялық есепке алуды ұйымдастыру 

1. Жылу энергиясы және (немесе) жылу тасығыш жылумен  жабдықтау шарты бойынша оларды  өткізу кезінде коммерциялық  есепке алуға жатады.

2. Жылу энергиясын және (немесе) жылу тасығышты коммерциялық  есепке алу жылу беруші ұйымның  жылу желілерінің тұтынушының  жылу желілерімен теңгерімдік  тиесілілігі шекарасында орнатылатын есепке алу аспаптарымен өлшеу, ал есепке алу аспаптары болмаған жағдайда есеп айырысу жолымен жүзеге асырылады.

Коммерциялық есепке алу  аспаптары тараптардың пайдалану  жауапкершілігін бөлу шекарасында  орнатылмаған жағдайда желінің бөлу шекарасынан коммерциялық есепке алу  аспаптары орнатылған орынға дейінгі  учаскедегі ысыраптар көрсетілген  желі учаскесі теңгерімінде тұрған иегерге жатады.

Жылу ысыраптарына жылу ысыраптарының  есебін жылу беруші ұйым тұтынушымен  бірлесіп жүргізеді.

3. Жылу энергиясын есепке  алу аспаптарының нүктесі жабдықталғанға дейін, сондай-ақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жарамсыз кезінде жарамсыздық жойылғанға дейін жылу энергиясын есеп айырысу жолымен коммерциялық есепке алуға уақытша жол беріледі.

4. Жылу энергиясын жаңа тұтынушыларының жылу тұтынатын қондырғыларын жылумен жабдықтаушы немесе жылу беруші ұйымның жылу желілеріне жылу энергиясын есепке алу аспаптарының нүктелері жабдықталғанға дейін қосуға жол берілмейді.

5. Тұтынушылардың жылу  тұтынатын қондырғылары жылумен  жабдықтаушы ұйымның жылу энергиясына  есеп айырысу үшін қажетті  есепке алу аспаптарымен қамтамасыз  етілуі тиіс. Жылу энергиясын есепке алуды ұйымдастыру, жылу энергиясын және (немесе) жылу тасығышты есепке алу тораптарының техникалық жай-күйі нормативтік-техникалық құжаттардың талаптарына жауап беруге тиіс.

Жылу энергиясын есепке алу  үшін Мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз етеу тiзiлiмiне енгiзiлген коммерциялық есепке алу аспаптары пайдаланылуы тиіс. Тексерудің оң нәтижелері, өлшеу құралдарына және немесе пайдалану құжаттамасына салынатын салыстырып тексеру таңбасының бедерімен және (немесе) тексеру туралы сертификатпен куәландырылады.

Коммерциялық есепке алу  аспаптарын мерзiмдi тексеруді, жөндеуді және оған техникалық қызмет көрсетудi осындай қызмет түрiне рұқсаты бар ұйым тұтынушымен жеке шарт бойынша жүргiзедi.

6. Коммерциялық есепке  алу аспаптарын тексеру аспапқа  тексеру аралығындағы аралыққа  сәйкес тексеру әдістемелерінде  көрсетілген мерзімде, сондай-ақ  олардың көрсеткіштерінің дұрыстығы  күмән туғызған жағдайда мүдделі  тараптарының бірінің өтініші бойынша жүргізіледі.

7. Тұтынушы коммерциялық  есепке алу аспаптарының ақаулылығын анықтаған жағдайда тұтынушы энергия берушi немесе энергиямен жабдықтаушы ұйымға хабарлайды.

8. Коммерциялық есепке  алу аспаптарының көрсеткiштерiн  алуды жылу энергиясын есепке  алудың автоматтандырылған жүйелерін пайдалануды қоспағанда, жылу беруші ұйымның өкілдері тұтынушы өкiлдерiнiң қатысуымен жүргiзедi.

Есепке алу аспаптарының көрсеткiштерiн тұтынушының кiнәсi бойынша екi есепті кезең ішінде алу мүмкіндігі болмаған кезде және бұл ретте тұтынушы өзі жұмсаған жылу энергиясының саны туралы мәлiметтi жылу берушi ұйымға өзі ұсынбаса, онда жылумен жабдықтаушы ұйым тұтынылған жылу энергиясының нақты көлемі бойынша кейінен есеп айырыса отырып, осы тұтынушының өткен жылдың осындай кезеңiнде жылу энергиясының орташа тәулiктiк шығысы бойынша есеп жүргiзуге құқылы.

9. Жылу беруші ұйымдардың  тұтынушылары үшін үйге ортақ  жылу энергиясын есепке алу  аспаптарын және ыстық суды  жеке есепке алу аспаптарын  жылу беруші ұйымдар тұтынушылармен  «Табиғи монополиялар және реттелетін  нарықтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған шартқа сай сатып алады және орнатады.

Үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын сондай-ақ кондоминиум  объектілерін басқару органы сатып  алады және орната алады.

Жылу беруші ұйым үйге ортақ  жылу энергиясын есепке алу аспабын  сатып алған және орнатқан жағдайда тұтынушылар табиғи монополиялар салаларындағы  басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті  мемлекеттік органмен келісілген ол белгілеген тәртіппен есепке алу  аспаптарын сатып алғаны және орнатқаны үшін төлемақыны уақтылы және толық көлемде енгізуге міндетті.

Тұтынушылар жылу беруші ұйымға үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспабын сатып алу мен орнату құнын толық төлегеннен кейін осы есепке алу аспабы кондоминиум объектісінің жалпы мүлігінің құрамына ауысады.

Жаңадан пайдалануға берілетін  көппәтерлі үйлерде үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын құрылыс  салушы үйді пайдалануға беруге рұқсат алғанға дейін өз есебінен орнатады.

10. Кондоминиум объектілерін  басқару органы не 2012 жылғы 1 наурыздан  кешіктірмей жылу беруші ұйымға үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспабын орнату туралы өтінішпен жүгінуге, не 2012 жылғы 1 қазанға дейінгі мерзімде үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспабын оны өзге ұйымнан сатып алу жолымен орнатуды қамтамасыз етуге міндетті.