Мемлекетаралық стандарттау туралы түсінік

       Мемлекетаралық стандарттау туралы түсінік.

Мемлекетаралық стандарттау - бұл Мемлекетаралық мүддені білдіретін обьектілерді стандарттау.

Стандарттаудың халықаралық сипатын атап өте отырып, өнімдердің сыйысушылығын, өзара алмасушылығын, адам денсаулығы мен өмірі, қоршаған орта қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, оның қажеттігін тани отырып, 1992 жылғы наурызда ТМД елдерінің үкімет басшылары "Стандарттау, метрология және сертификаттау саласында келісімді саясат жургізу туралы" Келісімге қол қойды.

Келісімге қатысушылар алдында тұрған негізгі міндеттер:

• мемлекетаралық   мүдделерді   білдіретін   стандарттау,метрология және сертификаттау бойынша жұмыстар жүргізудің ортақ (жалпы) ережесін қабылдау;
• адам өмірі мен денсаулығы, қоршаған ортаны қорғау үшін олардың қауіпсіздігін, сыйысушылығы мен өзара алмасушылығын, сондай-ақ сынаудың, біртұтас әдістерін қамтамасыз ететін өнімдер мен қызметтерге бірыңғай міндетті талаптар белгілеу;
• мемлекетаралық     мүдделерді      білдіретін     жалпы 
  техникалық талаптарды стандарттау;
• техникалық-экономикалық   ақпараттар    мен   шартты белгілеу (код беру) жүйесінің сыныптауыштарын енгізу мен дамытуды ұйымдастыру;
• келісімге қатысушы-мемлекеттердің қолдануына рұқсат ететін физикалық шамалар бірлігін белгілеу;
• мемлекетаралық қызмет уақыты мен жиілігін, өлшеу құралдарының    ақпараттық    қорларын,    стандарттық үлгілері мен стандартты анықтамалық деректерін енгізу;

• мемлекетаралық   стандарттар   қорын,   өзге   елдердің 
  халықаралық, аймақтық стандарттарын қалыптастыру, 
  сақтау  және  енгізу,   келісімге   қатысушыларды   осы 
  стандарттармен қамтамасыз ету;
• мемлекетгік сынаулардың, метрологиялық аттестациялаудың,   өлшеу   құралдарын   тексеру   мен калибрлеудің, аккредитациядан      өткен      сынау лабораториялары     мен     сертификаттау     жөніндегі органдардың нәтижелерін өзара тану;
• мемлекетаралық    мүддені білдіретін мемлекетаралық стандарттарды және нормативтік құжаттарды басып шығару және қайта басып шығару, көбейту және тарату;
• кадрлар      даярлау      және      біліктілікті      арттыру бағдармаларын үйлестіру;
• стандарттау,      метрология      және      сертификаттау саласындағы халықаралық ынтымақтастық.

Қазіргі уақытта балтық жағалауы елдерінен өзге бұрынғы КСРО-ның барлық республикалары Келісімге қатысушылар болып саналады. Құрамына стандарттау жөніндегі тиісті ұлттық органдардың жетекшілері кірген стандарттау, метрология, сертификаттау жөніндегі Мемлекетаралық кеңес құрылған болатын .

Мемлекетаралық кеңес жұмысының тиімділігін арттыру үшін, Минскі қаласында ұйымдық міндеттерді орындайтын техникалық секретариат құрылды.

ТМД елдерінің стандарттау  жөніндегі ұлттық органдары

Мемлекетаралық  стандарттау жөніндегі жұмыстарды жүргізудің негізгі принциптері: МЕМСТ 1.0-99 Мемлекетаралық стандарттау жөніндегі жұмыстарды жүргізу Ережесі. Жалпы ережеде баяндалған.

Оған мыналар жатады:

• өзара жеткізілетін өнімдердің сапасын қамтамасыз ету жөніндегі келісімге қол жеткізуге Келісімге қатысушы бүкіл мүдделі мемлекеттердің өзара ұмтылуы;
• мемлекетаралық стандартты әзірлеудің дұрыс екендігі;
• мемлекетаралық   стандарттардың   халықаралық және аймақтық стандарттармен үйлесімін қамтамасыз ету;
• өзара    байланысты        объектілерді    стандарттаудың кешенділігі;
• мемлекетаралық стандарттардың ғылым мен техниканың және озық тәжірибенің қазіргі заманғы жетістіктеріне сәйкестігін қамтамасыз ету.

Мемлекетаралық стандарттау жұмыстарын жүргізу үшін бұрынғы КСРО техникалық комитетіне стандарттау жөніндегі мемлекетаралық комитет мәртебесі берілген. Шағын комитеттер, тұрақты және уақытша жұмыс топтары стандарттау жөніндегі мемлекетаралық комитеттің ұйымдық құрылымын құрайды. Қазіргі уақытта оған нақты өнім топтары немесе қызмет бағыттарын бекітіп беру арқылы стандарттау жөніндегі мемлекетаралық комитеттің номенклатурасын оңтайландыру жұмыстары жүргізілуде.

Мемлекетаралық стандарт мемлекетаралық стандарттау саласындағы негізгі нормативтік құжат болып саналады.

Мемлекетаралық стандарт (МЕМСТ) - бұл стандарттау жөніндегі мемлекетаралық Кеңес қабылдаған стандарт.

Мемлекетаралық  стандарттардың (МЕМСТ) келесі түрлері ажыратылады:

1. Негізгі стандарттар;
2. Өнімдердің (қызметтердің) стандарттары;
3. Процестердің (жұмыстардың) стандарттары;
4. Бақылау әдістерінің (сынау, өлшеу, талдау) стандарттары.

Мемлекетаралық стандарттарды құруға қойылатын талаптарды әзірлеу тәртібі МЕМСТ 1.5-99 "Мемлекетаралық стандарттау жөніндегі жұмыстар жүргізу Ережесі. Стандарттарды құруға, баяндалуына, рәсімделуіне және мазмұнына қойылатын жалпы талаптарда" баяндалған.

Мемлекетаралық стандарттарды тіркеудің әзірленген тәртібіне сәйкес, қабылдаған жылын өзгертумен, оның бұрынғы тіркеу номері сақталады. Егер стандарт бұрын қолданылған бірнеше МЕМСТ-тар негізінде әзірленген болса, онда оған осылардың бірінің номері беріледі.

Жаңадан әзірленген стандарттар, техникалық комитет беретін жаңа номермен тіркелуі тиіс. Тікелей қолдану жолымен, экономикалық өзара көмек кеңесі (СЭВ) стандарттарын қолдану туралы шешім қабылданған.

01.01.92-01.01.93 жылы қолдану мерзімі өткен барлық МЕМСТ-тарға оларды қайта қарағанға дейін олардың қолданыс мерзімін шектеу алынып тасталды.

Келісімге қатысушы мемлекеттерді мемлекетаралық стандарттармен қамтамасыз ету, оның алдағы уақыттағы таралымын көбейту үшін, 2 данадан мемлекеттерге беретін әрбір МЕМСТ техникалық секретариат арқылы жүзеге асырылады.