Электрондық оқулық

КІРІСПЕ

 

Курстық жұмыстың тақырыбының өзектілігі.

Қазіргі уақытта дамыған  заманның ақпараттандыру кезеңінде  оның барлық мүшелері олардың қоғамдық жағдайына қарамастан өзінің қызмет барысында алдында тұрған міндеттерді  шешу барысында ақпарат пен білімді  пайдаланады. Кітаптар, патенттар, жорналдар, есептер, идеялар шоғырланған білім, тәжірибе, жалпы қоғамның барлық танымдық талабының қоры техникалық деңгейде күнделікті өндірістік, ғылыми, жалпы  білімдік және басқа да қызмет түрлерінде әрдайым көбейіп отырады. Ақпарат  құндылығы мен ақпараттық қызмет көрсетудің салмағы қазіргі қоғам  өмірінде жедел түрде өсуде. Бұл  ақпараттандыру процесі кезінде  материалдық құндылығы болмаса  да басты рөл деуге негіз береді.

Курстық жұмыстың өзектілігі, соңғы кездегі электрондық оқулықтарды жасау тақырыбының мемлекет деңгейінде талап етілуі және кеңінен талқылануынан болса керек. Қазіргі кездегі білім беру жүйесі, ақпараттық технологияларды және компьютерлік телекоммуникацияны белсене пайдалануда. Әсіресе қашықтықтан оқыту жүйесі жылдам дамып келеді, осыған байланысты білім беру орталықтарының, күшті компьютерлік техникамен және Интернет желісімен жабдықтау факторларына жағдай жасайды. Өздігінен білім алу мақсатымен және қашықтықтан білім берудің құрамды бөлігі ретінде электрондық оқулықтарды пайдалануға болады.

Әрбір мұндай курста мәліметтер базасы сияқты бөлімін оқыту тереңдік және зерттеу көлемі түрлендіріледі. Компьютерліктің техника мен  телекоммуникациялардың және интернет-технологияның  дамуы-оқушылармен жаңа ақпараттық технологиялардың көмегімен сабақтарды ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Сабақ өткізудің әртүрлі формаларын қолдануымен оқу процесін интенсифтеуге  болады. Жалпыға бірдей компьютендірлеу  мен өмір екпіні қарыштай дамуына  байланысты артық уақытты шығын  қылмай және дара графиктермен қашықтық оқу мүмкіншілік пайда болады.

Курстық жұмыстың мақсаты: «Бухгалтерлік есеп принциптері» пәнінен электрондық оқулықты жобалау болып табылады.

Қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттер орындалды:

• Электрондық оқулықтың негізгі ұғымы қарастырылды;
• «Бухгалтерлік есеп принциптері» пәнінен оқушыларына беру тәсілдері мен электронды оқулықты жобалау тілі зерттелді;

Бұндай курсты әртүрлі  формадағы оқытуда( мысалы, күндізгі оқу - сырттай, сырттай немесе дистанциялық ), сонымен қатар әртүрлі мамандықтағы дара қажеттіліктеріне байланысты қолданады.

Зерттеу обьектісі  «Бухгалтерлік есеп принциптері» пәнінде өткізілетін сабақтар.

Зерттеу пәні «Бухгалтерлік есеп принциптері» пәнінен электрондық оқулықты жүзеге асыру.

Мәселені талдау дәрежесі. Курстық жұмыс тақырыбын зерттеу  барысында отандық және шетелдік ғылыми еңбектері мен оқулықтар, электрондық басылымдардағы ғылыми мақалалар қолданылды.

Зерттеу тәжірибесі: салыстырмалық, аналитикалық, логикалық, құрылымдық жүйе, функционалдық жүйе, жалпылау тәжірибесі.

Курстық жұмыстың жаңалығы: Бағдарламаның өте қолайлы және түсініктілігі, барлық дәрістердің қол астында болуы.

Курстық жұмыстың тәжірибелік  қоры бағдарлама құрастыру нәтижесінде оқу барысын дамыту үшін оқулықты қолдануға болады. Арнаулы семинарлар өткізуде, дәріс беруде, тренинг жүргізуде пайдалануға болады. Электрондық оқулықтарды құрастыруға, қолдануға және мәселерді шешуге келесі адамдар зерттеулер мен тәжірибе жасады. Оларға жатқызуға болады: HTML и XHTML подробное руководство. – пер. с англ.- сПб: Символ –Плюс, 2003.-75 с., ил Муссиано У и Кеннеди Б., Л. Кан, Л. Логан “Мой узел Web”,Microsoft Press-русская редакция, 2006ж.-156бет., Төлегенов Ө. Өзіндік жұмыстың маңызы және оны ұйымдастыру жолдары. А, Бастауыш мектеп 4,2000ж.-201б., Бидосов Ә. Математиканы оқыту методикасы. А, Мектеп, 2002ж 224б., Сардарова Ж. Оқушының шығармашылық бағытта дамуы. 2004ж.-325б.,

Курстық жұмыстың құрылымы: курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және қолданылған әдебиеттер тізімі мен қосымшадан тұрады.

Кіріспеде курстық жұмыстың өзектілігі, мақсаттары, талаптары, зерттеу обектісі мен пәні, ғылыми жаңалығы және жұмыс структурасы талқыланып ашылынды.

Бірінші тарауда электрондық  оқулықтың негізі, түсінігі, сипатттамасы, тиімділігі, жасау тәсілдері қарастырылады.

Екінші тарауда электрондық оқулықты құрастырудың теориялық негіздері, бағдарламаның құрылымы мен қолдануы көрсетіледі.

Курстық жұмыстың зерттеу мәні қорытындыда талқыланған.

 

 

 

 

 

 

 

 

1 ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚ ТУРАЛЫ  НЕГІЗГІ ҰҒЫМ

 

1.1 Электрондық оқулық туралы  мағлұмат

 

Электрондық оқулыққа байланысты көптеген ұғымның соңғы жиырма жылдың ішінде маңызды өзгерген. Осы құжат  авторлары бірнеше электрондық  оқулық туралы пікір сайыста ескі түсініктеме бойынша тезистерді алға қойып және оны қорғау жөніндегі  қорғау жөніндегі куәгері болуға тура келген. Ескірген концепция практикалық  жоспарында электрондық өнімдер  жасауына жиі әкеледі, бірақ шынында  олар электронды оқулық болмайды. Сондықтан  электронды оқулыққа жататын негізгі  ұғымдар.

Электрондық басылым - бұл  графикалы, мәтіндік, сандық, бейне-, фото- жєне басқа хабардың жиынтығы, сонымен  қатар пайдаланушы баспа құжатнамалары. Электрондық басылм кез келген электрондық  сақтаушыда мүмкін атқарылған - магниттікте ( магниттік бау , магниттік тегеріш  жєне т.б.), оптикалық, сонымен қатар  қосымша электрондық компьютерлік желіде жарияланған [5].

Электрондық оқулық басылымы - ғылыми - практикалық білім облыстарына  лайықты жүйеге келтірілген материалдар  болуы студенттермен және оқушы  осы облыстағы біліммен, іскерліктермен, дағдылармен творчестволық жєне белсенді меңгеру қамсыздандыру. Электрондық  оқулық басылымы жоғары дәрежелі көркем дайындаумен орындаоуы, толық ақпараттанулық, әдістемелік инструментарий сапасымен , техникалық орындалу сапасымен, көрнектілікпен , қисындымен жєне баяндау жүйелілігімен  жоғары дәрежеде орындалуы керек.

Оқулық - бұл оқу бағдарламаға және мемлекеттік стандартқа лайықты, оқу пәні оның бөлімінің жүйелендірілген  оқулық басылымы [1].

Электрондық оқулық - мемлекеттік  білім стандарт және сәйкес пәндерден  құралған мамандықтар мамандықтармен бағыттарға жоғары ғылыми және әдістемелік  деңгейде жасалған негізгі электрондық  оқулық басылымы.

Оқу құралы - бұл, жарым-жарты  немесе толық ауыстыратын немесе оқулық толықтырушы және ресми бекітілген басылым.

Электрондық оқулық құралы- бұл жарым-жарты немесе толық  ауыстыратын немесе оқулық толықтырушы  жєне ресми бекітілген электрондық  басылым.

Гипермәтін - бұл бір фрагменттен  екінші фрагментке шапшаң өтуге мүмкіндік  беретін тармақты жүйемен жабдықталған байланысы бар және электрондық  түрде берілген мәтін [24].

Интелектауалдық түйін (ИТ) - математикалық операцияның сандық және символдық формаларда іске асырушы  бағдарламалардың арнайы кешені.

Компьютерлік түсіндіру - сұраққа “ ия ” жєне “ жоќ  ” индукция ойша пайымдаулар және ұғымдардың құруы жолымен көрнектілік  қолданатын түсіндіру.

Компьютерлік шешім - қарапайым  және табиғи ең келе, арбиған есептеулердің  және өзгертулер сонша талап етілгенде  компьютер көмегн қолданатын шешім.

Көзбен шолушылық –  суреттердің, графиктердің жєне анимация арқасында көрнекті формаға ұсыну [23].

Электронды оқулық – бұл  оқушыға ғана емес, сонымен қатар  мұғалімге де көмек. Бұл электронды оқулықтың авторларымен яғни, әріптестерімен қашықтан кәсіби қарым-қатынас жасау  құралы. Өйткені біздің электронды бағдарламалар – бұл көбінесе дайын сабақ конспектісі. Сондай-ақ, оның жан-жақтылығының арқасында, олар әдістемелік деректер қоры бола алады. Сіздер жасаушыларға өздеріңіздің ұсыныстарыңызды  бере аласыздар және Сіздің тәжірибеңіз  республикамызға әйгілі бола алады.

Біздің электронды оқулыққа көптеген шетел қонақтары қызығушылық  танытты: ЮНЕСКО-ның бас директорының орынбасары Абдул Вахид Хан, Азия-Тынық  мұхиты аймағындағы білімді халықаралық  дамыту бойынша ЮНЕСКО бағдарламасының  координаторы Жу Нан Жао мырза, білім  берудегі АКТ бағдарламасының менеджері  Фуминхико Шинохара мырза. Еуропалық  білім беру қорының (ЕБҚ) халықаралық  сарапшысы Боб Мэнсфилд мырза  электронды оқулықтарға жоғарғы  баға берді [2].

Мектептегі білім беруде АКТ-ны пайдалану бойынша, 6 мемлекет (Әзірбайжан, Қазақстан, Кырғызстан, Моңғолия, Өзбекстан, Тәжікстан) негізінде Азиялық  Даму Банкі (АДБ) жүргізген салыстырмалы саралау көрсеткендей, оқушыларға СИМБҚ  жасауда Қазақстан бұл мемлекеттерден әлдеқайда озық.

Білім беруді ақпараттандырудың  президенттік бағдарламасы электронды оқулықтарды жасауға себепші  болды. Бүгінгі күнде мектептегі білім берудің мазмұнының 60%-ы  және кәсіби білім берудің 10%-ы түрлі  сандық интерактивті мультимедиалық білім  беру ресурстарын (СИМБР): электронды оқулықтарды (ЭУ); мультимедиалық оқыту бағдарламасын (МОБ); виртуалды саяхаттарды (ВС); электронды дидактикалық құралдарды (ЭДҚ) және т.б. жасау жолымен сандық форматқа көшірілгені  бізді қуантады [3].

 

 

1.2 Электрондық оқулықтың сипаттамасы және тиімділігі

 

Оқу мекемесінң компьютерлік сыныбында немесе жатақханада оқушы  дербес жұмысы үшін сонымен қатар  үйдгі арнайы компьютермен компьютерлік пакеттердің(электрондық оқулық, құралдардың, тренажерлердің, тестерлердің және т.б.) жасау мамандандырылған дәрісханалар компьютерлік ортаны шарты жанында  қазіргі білім реформасы.

Электрондық оқулық - электрондық  оқулық басылымы және электрондық басылым  ресми анықтамаларынан негізделген  электронды оқулық ұғымы кеңейту  жєне айқындау қажет.

Электрондық оқулық - оқу  әдебиетіндегі жаңа жанры.

Электрондық оқулық (тіпті  ең жақсы) кітаптың орнын ауыстырмайды және ауыстырмау тиіс. Әдеби туындыларды  экранизациялау басқа жанраға жатады, дәл осылай электрондық оқулықта тағайындау туындыларының жетілген жаңа жанрына жатады. Электрондық  оқулық (1.1- сурет) барысы оқулар және әдеттегі оқулық зерттеуінің тек қана емес тиісті емес ауыстыру (барлық оқиғаларда біз кез келген жанр жақсы үлгілерін түсінеміз), ал қарама-қарсы, кітаптың артынан кірісу оқушыны түрткі болу.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет 1.1 Оқыту технологияларына байланысты түсініктер [4].

 

Электрондық оқулық жасауына арналған нақ сондықтан жақсы  оқулық жеткіліктісіз алу, навигациямен оның жабдықтау (гипермәтінді жасау) және бай көрнекті материалмен (құрал  мультимедисымен қоса) және компьютер  экранында іске асыру. Электрондық  оқулық суреттермен мәтінге емес тиісті, анықтамаға айналдырылмауы керек [12].

Электрондық оқулық түсіну және есте сақтауды жеңілдетуге барынша  көп тиісті (және де белсенді) маңызды  ұғымдардың, бекітулердің және үлгілер  ең, басқа оқу процесіне қатыстыра, әдеттегі оқулық, адамдық борыш мүмкіншіліктері болғанмен, сонымен қатар, есту жєне қызу жад, сонымен қатар компьютерлік түсіндірулер қолдана алады.

Мәтіндік құрастырушы  тиісті шек қойылған болу - өйткені  әдеттегі оқулық, қағаз және тереңдету  зерттеуге арнаған қол қалады жіңішке игерілгенді материал компьютерінде.

1. Көрнекілік принциптер: әрбір  тарау жаңа түсініктерді есте  сақтау мен түсінуін жеңілдету  үшін визуация мен текстен  кадр коллекцияларынан құралатыны  болу керек;

2. Тармақталу принципі: қолданушының  кез келген тарауғаөту таңдауы  үшін әрбір тарауда басқа тараулармен  гипермәтінді сілтемелерімен байланысуы  керек;

3. Қалыптастыру принципі: студент  өздігінен кадрлар ауысымын басқарады,  экранға кез келген мысал санын  шақырту мүмкіндіктері болады. Оқытушы  есептің деңгейіне байланысты  белгіленген есептердің шешу. Сонымен  қатар белгіленген күрделік деңгейіне  байланысты бақылау сұрақтарына  жауап беру;

4. Үйренісу принципі: электрондық  оқулық қолданушының оқу барысында  үйреніп жатқан материал күрделігі  мен тереңдігін меңгеруін үйрету;

5. Комплекстік демеу принципі: кез  келген уақытта қолданушы көп  есеп шығару мен көптеген мысалдарды  қарастыру, үйреніп жатқан материалдарға  зейін қойғызуға комплекстік  демеу алу керек. Компьютер  тек қана ірі өзгерістер, әртүрлі  есептелер мен графиктер құрастыру  ған емес, кез келген күрделі  деңгейдегі математикалық операцияларны  шығарады;

6. Жинақтылық принципі: электрондық  оқулықты жаңа тармақталған тақырыптарды  қосуға және кеңейту жолымен  қатар әр пән бойынша электрондық  кітапхана құрастыру және студенттің  оқытушылық және зерттеушінің  жеке электрондық бірікккен электрондық  кешенге сыйғызуға мүмкіндік  беретіндей форматта орындалуы  керек [25].

Электрондық оқулықтың тиімділігі. Электрондық оқулық күндізгі бөлімде оқитындардың өзіндік жұмысына керек, өйткені: