Delphi визуальды бағдарламасы ортасында электронды оқулық құру технологиясы

Ал оның толық көрінісі (3.2-сурет)-те көрсетілген

(3.2)-сурет

Бұл сурет менің бағдарламамның алғашқы беті болып табылады және ол жердегі «Келесі бет» батырмасын шерткен кезде бағдарламаның бас форма терезесі шығады. Оған келесі компоненттер орналастырылған

Компонент	Қасиет	Мән
Panel1	Caption	Бос ету
Panel2	Caption	Бос ету
WebBrowser1
Image1	Picture	(TJPEGImage)
Form2	Caption	электрондық оқулық
Image2	Picture	TJPEGImage
SpeedButton1     SpeedButton2 SpeedButton3     SpeedButton4     SpeedButton5     SpeedButton6   SpeedButton7   SpeedButton8   SpeedButton9   SpeedButton10   SpeedButton11   SpeedButton12   SpeedButton13   SpeedButton14   SpeedButton15     SpeedButton16     SpeedButton17     SpeedButton18     SpeedButton19   SpeedButton20   SpeedButton21   SpeedButton22   SpeedButton23   SpeedButton24   SpeedButton25   SpeedButton26   SpeedButton27   SpeedButton28	Caption Glyph Transparent Caption Caption Glyph Transparent Caption Glyph Transparent Caption Glyph Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Glyph Transparent Caption Glyph Transparent Caption Glyph Transparent Caption Glyph Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Transparent Caption Glyph Transparent	Бос ету (TBitmap)  true Бос ету Бос ету (TBitmap)  true Бос ету (TBitmap)  true Бос ету (TBitmap)  true Тарау1 true Лекция1 true Лекция2 true Лекция1 true Тарау2 true Лекция1 true Лекция2 true Лекция3 true Лекция4 true Автор (TBitmap)  true Бос ету (TBitmap)  true Бос ету (TBitmap)  true Бос ету (TBitmap)  true Тарау3 true Лекция1 true Лекция2 true Лекция3 true Тарау4 true Лекция1 true Лекция2 true Лекция3 true Мысалдар                    true Жетекші (TBitmap)  true

 

Және осы форманың толық көрінісі (3.3)-суретте көрсетілген

(3.3)-сурет

 

3.2  Электрондық оқулықтың тақырыптары

мен мысалдары

 

Form2 –дегі «Тарау1»  түймесін шерткенде «Лекция1», «Лекция2», «Лекция3» туймелері қосылады және  төмендегі суретте ұйымдастырылған.  (3.4-сурет).

(3.4)-сурет 

Шыққан терезеден қажетті  тақырыбымызды таңдап соған қатысты лекция номерлі түймесін шерткенде терілген лекцияны webbrowser  компоненті арқылы көрсетеміз.Яғни ол төмендегі суретте көрсетілген       (3.5-сурет).

(3.5)-сурет

Барлық дайындалған  лекцияларды Word редакторында тереміз. Терілген лекцияны html кеңейтілуімен сақтаймыз. Әрбір лекцияларды жеке-жеке теріп, бөліп сақтаймыз.   Бұл лекциялар төменде көрсетілген (3.6, 3.7-сурет)

(3.6)-сурет

(3.7)-сурет

Дәл осы әрекеттерді жасап қалған тарауларға, лекцияларғада кіруге болады.

Жоғарыда қолданылған  амалдарды қайталай отыра, мысалдарға қолданамыз. Мұнда да Word редакторында  мысалдарды тереміз. Терілген мысалдарды бөлек жазып және олардың кеңейтілулерін html деп сақтаймыз.

Ол келесі суретте  көрсетілген (3.8-сурет).

(3.8)- сурет

Оларды  webbrowser компонентіне шақырамыз. Олар келесі суретте көрсетілген (3.9-сурет).

(3.9-сурет)

3.3 Тестті құру бағдарламасы

 

Жаңа проект құрып  Тест программасын жазамыз. Жаңа проект қойған себебіміз, бағдарлама қосылған кезде «Тест» батырмасы бір рет қана істейді, ал  жаңа проект кезінде ол қалағанымызша істейді. Сұрақтар мен жауаптарды Блокнотқа тереміз. Мұнда 3 тест, яғни 3 деңгей және бұл тестте  30 сұрақтан бар, әр сұрақта 5 жауаптан болады. Оның төртеуі қате көрсетілген , ал бір жауабы дұрыс көрсетілген. Алдымен бұл тестті басқа жаңа формада жасау керек. Бұл жаңа форманың Caption қасиетіне Тест деген атау беріледі. Оның Color қасиетіне кез-келген түсті беруге болады.

 Терілген сұрақтар  мен жауаптар келесі суретте  көрсетілген (3.10-сурет).

3.10- сурет

 

 Оларға қолданатын компоненттер төменгі кестеде көрсетілген.

Компонент	Қасиет	Мән
Form1 Button1 Button2 Button3 Button4 Button5 Button6 ComboBox1 Image1 Image2 Image3 Image4 Label1 Label2 Label3 Label4 Label5 Label6 Label7 Label8 RadioButton1 RadioButton2 RadioButton3 RadioButton4 Image1	Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption Caption	МФТ пәнінен тест Аяқтау Таңдау Шығу   Repeat Exit 1тест, 2тест, 3тест бос ету бос ету бос ету бос ету бос ету бос ету бос ету бос ету бос ету бос ету бос ету Дұрыс жауаптары бос ету бос ету бос ету бос ету

 

Бұл компоненттерді формаға  қоямыз. Олар келесі суреттерде көрсетілген (3.11-сурет).

3.11-сурет

ComboBox компонентінде 3тесттің  біреуін таңдаймыз. Ол келесі  суретте көрсетілген (3.12-сурет).

3.12-сурет

Енді таңдау түймесін шертіп, сұрақтар мен жауаптар формада  көрінеді.Ол терезеде тест сұрақтарына жауап береміз.  

Ол келесі төменде  көрсетілген. (3.13)-сурет.

 

3.13-сурет

Оларға жауап берген соң дұрыс жауаптарының саны және тест аяқталды деп шығады.Ол келесі суретте көрсетілген (3.14-сурет).

3.14-сурет

3.4 Формаға мәліметтерді енгізу

 

Get -ке Жетекші туралы мәлімет алуға болады. Get бетіне яғни, мұнда келесі компоненттерді шақырамыз.

Компонент	Қасиет	Мән
Form5   Label1 Label2 SpeedButton1 Image1	Caption Name Caption Caption Caption Picture	Жетекші Get Шоманбаева Манат Тургаевна OK Btmap

Бұл компоненттерді қолдана  отырып, форма бетіне орнатылған. Бұл келесі суретте көрсетілген.

 

Author-ке Автор туралы  мәлімет алуға болады. Author бетіне яғни, мұнда келесі компоненттерді шақырамыз.

Компонент	Қасиет	Мән
Form3   Label1 Label2 SpeedButton1 Image1 Panel1	Caption Name Caption Caption Caption Picture	Автор Author Төреқұлов Сәкен OK Btmap

 

Бұл компоненттерді қолдана  отырып, форма бетіне келесі мәліметтер енгізілген. Бұл келесі суретте көрсетілген.

 

 

 

AboutBox-ке Программа туралы мәлімет алуға болады. AboutBox бетіне яғни, мұнда келесі компоненттерді шақырамыз.

Компонент	Қасиет	Мән
Form4   Label1 Label2 SpeedButton1 Image1 Memo1	Caption Name Caption Caption Caption Picture	Программа туралы AboutBox    Продуктың аты Версия OK Btmap

Бұл компоненттерді қолдана  отырып, форма бетіне келесі мәліметтер енгізілген. Бұл келесі суретте көрсетілген (3.15-сурет).

 

3.15-сурет

 

4 Экономикалық бөлім

4.1 Жүйені құруға және енгізуге  кеткен шығын есептеулері

 

“жабық ыдыстағы газдардың араласу процесін моделдеу” бағдарламасына кетекен шығындар.

Бағдарламалық қамтамасызданудың  натуралдық эффектісі келесі көрсеткіштерден  тұрады:

- бағдарламалық қамтамасыздануға кететін капиталды шығындар;

- жылдық  эксплуатациялық   шығын экономиясы;

- бағдарламалық қамтамасыздануға  кеткен капиталды шығындар;

Жүйе шығындарының құрылу есебі келесі формула арқылы есептелінеді:

С = Сктс + Салг + Сотл + Свн,

мұндағы

Сктс – техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар;

Салг – алгоритмді құруға кеткен шығындар;

Сотл – жазуға және жөңдеуге кеткен шығындар;

Свн – енгізуге кеткен шығындар;

1) Техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар

Сктс = Скомп. + Сприн. + Сббп,

мұндағы

 Скомп. = 90800 тенге – компьютер бағасы (Intel Pentium IV 700/RAM 128 Mb/HDD 20 Gb/ CD-ROM 52X/ Monitor 17");

Сприн. = 43500 тенге – принтердің бағасы (SAMSUNG ML-1210, A4, 8ppm, 600*600dpi, 2MB, 20 pages в мин);

Сббп = 46000 – питания блогы STI K 600 UPS;

Сктс = 15000 тенге

Сктс = 90800 + 43500 + 15000=149300

2) Алгоритмді құруға  кеткен шығындар есебі

Салг = Зп.разр.*Кол.*В + От,

Мұндағы Зп.разр. = 1700 тенге – құрушының еңбек ақы мөлшері;

Кол. = 1 – алгоритмді құрушылар саны;

В =  12 дней  - алгоритмді құруға кеткен уақыт;

От = 10% - программисттің әлеуметтік-сақтандырылуына кеткен айлық мөлшерінің бөлімі;

Бұдан келесі есептеу  келіп шығады:

Процент  = 1700*10*0,2=3400

Салг = 1700*10+3400=20400

3) Бағдарлама жазу  мен жөңдеуге кеткен шығындар:

Сотл. = Котл. + Кз.п.,

мұндағы  Котл. – бағдарламаны жөңдеуге кеткен машиналық уақыт;

Кз.п. – бағдарлама жазумен  айналысатын программисттің төлем  ақысы;

q = 150 теңге – машиналық  уақыттың бағасы.

Квн = 10*15*150 = 22500 теңге

Б) Кз.п. = Км * Оразраб.*Кол. + отч.,

мұндағы  Км = 22 күн –құруға кеткен күндер саны;

Оразраб. = 1600 тенге – программисттің бір күн ішіндегі айлық мөлшері;

Кол. = 1 адам. – бағдарлама құрушылар саны;

отч. = 10% бағдарлама құрушының айлық мөлшерінің бөлігі;

з.п. = 22*1600+9600=44800

    Сонда:

Сотл. = 1500+44800=46300

4) Бағдарлама енгізуге  кеткен шығындар

Свн = Квн + Зп.вн.,

мұндағы Квн. – еңгізуге кеткен машиналық уақыт;

      Зп.вн. –  еңгізу кезіндегі программисттің  айлығы.

А) Квн – есептелуі келесі түрдей болады:

     Квн = К * d * q,

мұндағы К = 6 - бір күнде ЭЕМ-мен жұмыс істеуге кеткен уақыт;

d = 15 күн – ЭЕМ-да жұмыс істеуге кеткен күндер;

q = 150 теңге – машиналық уақыт бағасы.

Квн = 6*15*150=13500

Б) Программисттің еңгізу уақытындағы айлығы келесі формуламен есептелінеді:

Зп.вн. = Qвн. * d / Д + отч.,

мұндағы Qвн. = 17000 тенге – программисттің еңгізу уақытына кеткен айлық мөлшері;

d = 15 күн – ЭЕМ мен жұмыс істеуге кеткен күндер;

Д = 24 күн – бір айға кеткен жұмыс күндері;

отч. = 10% - программисттің әлеуметтік-сақтандырылуына кеткен айлық мөлшерінің бөлігі;

Зп.вн. = 17000 * 15 / 24 +2266.67 = 12891,67теңге

Сонда бағдарлама еңгізуге кеткен шығын келесі сумма бойынша  анықталады:

Свн = 14400+ 12891,67=27291,67

Енді алынған есептеулерден  жүйені құруға кеткен шығын есептеулерін шығаруға болады:

С = 149300+20400+46300+27291,67=243291,67

       С = Сктс + Салг + Сотл + Свн

 

4. 2 Экономикалық сферасының есептеулері

 

1. Бағдарламаны қолдануға  байланысты эксплуатациялық 

шығындар есептеулері

Еэкспл. = Тмв * Sм,

Мұнда

Тмв =10*288 =2880 сағат – ЭЕМ ді қолдану уақыты;

Sм = 150 теңге – машиналық  сағаттың бағасы.

Еэкспл. =2880*150 =432000 теңге.

2. Жылдық эксплуатациялық  шығындар үнемділігі:

d Еэкспл. = ( (1+Wo) * (1+Wq) * Вз.пр - Еэкспл. ),

мұнда 

Еэкспл. =432000 теңге –  бағдарламаны қолдануға байланысты эксплуатациялық шығындар;

Wo = 1,35 – ай сайын  айлыққа қаражат түсуі;

Wq = 1,65 –қосымша айлықты  ескеретін коэффициенті;

Қызметкерлердің қолмен еңбек ету айлығы:

Вз.пр = 292000

d Еэкспл. =1,35*1,65*292000-432000=218430

3. Өтелу мерзімі:

Т = С / d Еэкспл.

Т = 243291,67/218430=1.12

4. Бағдарлама құны:

S = Sр.п. / N,

Мұндағы Sр.п. = С =243291,67

N = 1 – бағдарлама қолданылатын  бөлімдер саны.

S = 243291,67/ 1 = 243291,67теңге.

5. Пайда құны:

P=q*g, мұндағы  q-диск  саны 210, g- дисктың құны 5200, P –пайда құны.

P=210*5200=1092000 теңге

6.Табыс көзі:

K=P- d Еэкспл.

d Еэкспл.*10/100=A

Ta=K-A  Мұндағы Ta-жалпы  табыс көзі

K=1092000-218430=873570

A=218430*10/100=21843

Ta=873570-21843-=851727

 

5 Бизнес-жоспар бөлімі

 

1 Аннотация

 

Бизнес-жоспар тақырыбы: «Delphi бағдарламалау ортасында «Математикалық физика теңдеулері» пәні бойынша электрондық оқулық құру».

Мекен-жайы: Шымкент  қаласы.

Кіммен жасалған: Төреқұлов Сәкен

Бизнес сферасы: бағдарламалық  қамтама құру

Қызметтің негізгі түрлері: бағдарламалар құрастыру, «Информатика» кафедрасының студенттерін электрондық оқулықтарымен қамтамасыздандыру.

Басталу мерзімі: 2007 жыл