Қазақстандағы туристік кәсіпорындардағы бизнес турлары

2007 жылы 8 қазанда астаналық  қонақ үй «Радиссонда» бірқатар  халықаралық кездесулер өтті. Оның  басы «Қазақстанның инвестициялық  және экономикалық потенциалы»  семинарынан басталды, оған итальян  бизнес өкілдері қатысты.

Семинардың тақырыбы мынадай болды: құрылыс және құрылыс  заттары; ауыл шаруашылық машиналары және ауыл шаруашылық өнімдерін өндірудегі құралдар; құтыдағы өнім; халық тұтынатын  тауардың жоғары сапалығы; мұнай мен  газ. Осы күннің екінші жартысында Халықаралық экономикалық форум өз жұмысын бастады, оған Қазақстанның және Италияның Премьер-министрлері Карим Масимов пен Романо Проди, Италияның халықаралық сауда министрі Емма Бонино, индустрия және сауда министрі Ғалым Оразбақов, ірі қазақстан кәсіпкерлері, Италияның өндіріс Конфедерациясының жетекшілері, итальян банк Ассоциациясы және басқалары қатысты. 

2007 жылы 12 қазанда Қазақстандағы  итальян миссиясы өтеді. Италияның  сыртқы сауда институты Италияның  өндіріс Конфедерациясымен бірге   және Италияның банк Ассоциациясы 2007 жылы 8 қазаннан 10 қазанға дейін миссиясын ұйымдастырды. Астанада және Алматыда Қазақстанға ресми сапар төңірегінде италияның премьер-министрі Романо Проди келіп қайтты. Италия Қазақстанның  негізгі серіктестерінің бірі, және Ресей, Қытай, Германиядан кейінгі орынды алады. Рим Қазақстан Республикасының экономикасына шетел инвестициясының көлемі бойынша 10 орынды иемденеді. 2006 жылы Италияның Қазақстанға салған экспортының көлемі 623,45 миллион евроны құрады, яғни 2005 жылмен салыстырғанда 55 пайызға көбірек. Миссия төңірегінде қазақстанның әр түрлі өндіріс саласына итальян компанияларының қатысуы қаралды.        

 

 

2. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ІСКЕРЛІК ТУРИЗМІНДЕ ИТАЛИЯНЫҢ ҮЛЕСІ

 

1.  Қазақстандағы Италия компаниялары және олардың ұйымдастыратын көрмелері, жәрмеңкелері

 

 

  Сауда-экономикалық  саласында қазақстан-италья ынтымақтастығы  белсенді дамуда. Яғни іскерлік  туризмнің де дамуына негіз.  Италия Қазақстанның ірі сыртқы  сауда серіктесі санына кіреді.

  2003 жылы екі ел  арасындағы тауар айналымы 1,3 млрд. доллар құрады, оның ішінде экспорт – 1,1 млр.доллар, импорт – 200 млн. доллар. 2004 жылы тауар айналымының мөлшері 3,5 млрд.долларды құраған. Экспорт – 3,1 млр.доллар, импорт – 400 млн.доллар. 2005 жылы 4,8 млрд.еуро құрады.

Экспорттың негізгі  құрылымы – мұнай,  табиғи газ, асыл металдар, мұнай өңдеу өнімдері, мыс, цинк, басқа да түсті металдар мен одан жасалған бұйымдар, қара металдар, мақта, химиялық өнімдер, құрылыс материалдары, машинаға қатысты жабдықтар және т.б.

Импорт номенклатурасы да дамып барады. Оның негізгі бөлігі киім-кешек, аяқ-киім, жиһаз, жабдықтар, ХТТ, тамақ өнеркәсіп тауарлары, көлік, химия және фармацевтік өнімдерін сатып алуға бағытталған.

Қазақстанда 42 қазақстан-италья бірлескен кәсіпорны және 8 италия компанияларының өкілдігі тіркелген. Жұмыс әр салада - пайдалы қазба байлық орындарда, ауыл-шаруашылық тауарларын өңдеуде, тамақ өнеркәсібінде, ауыл-шаруашылық машина жасауда, ауыр, жеңіл өнеркәсіпте, энергетика, ХТТ шығаруда дамып келеді.

1993-2004 жылдар аралығында  ҚР-ға шетел инвесторларының мөлшері бойынша АҚШ, Оңтүстік Корея және Ұлыбританиядан кейін Италия 4-і орында. 2004 жылдың аяқ кезеңдегі көрсеткіші бойынша Қазақстан экономикасына итальяндық инвестициясының көлемі 1,6 млрд. АҚШ доллардан асады.

Италия компаниялары ҚР жылу энергетикасы кешеніне қатысты  Қазақстан нарығын меңгеруде белсенділік танытуда. 

2005 жылы Италия компанияларымен  жалпы сомасы 749,12 млн. АҚШ доллар  құрайтын Karachaganak Petroleum Operating, Agip Kazakhstan North Caspian Operating Company, TengizChevroil жобаларына 817 шарттар жасалынды. 2006 жылдың І-ші тоқсанында итальяндық компаниялар аталған жобаларға 58,73 млн. АҚШ доллар құрайтын 205 шарттар жасасты.

SACE экспорттық несиелерді  сақтандыру жөніндегі Италияның  мемлекеттік компаниясы Қазақстанның  несиеге қатысты ұстанымын қарастырып, оны Ресеймен бірге төртінші деңгейге көтерді. Бұл жөнінде компанияның сарапшылары ҚР макроэкономикалық көрсеткішінің тұрақтылығы, тауар айналымының өсу динамикасы, банк жүйесінің беріктігі және басқа да себептермен түсіндіреді.

Экспорт несиелерін сақтандыру саласында да ынтымақтастық дамуда. 2005 жылы АҚ «Экспорттық несиелер мен  инвестицияны сақтандыру жөніндегі  мемлекеттік сақтау корпорациясы»  мен  «SACE» экспорт несиелерін сақтандыру жөніндегі Италияның мемлекеттік компаниясы арасында өзара түсінушілік туралы Меморандумға қол қойылды.  
Сауда-экономикалық салада Қазақстан-Италия арасындағы қатынасы дамуының негізгі қадамы  өнеркәсіп және экономикалық ынтымақтастық пен (ҮАЖТ) алмасу жөніндегі Үкіметаралық жұмыс тобының мәжілісі  болып саналады. Мәжіліс 1998 жылы 15 қыркүйекте Рим қаласында, 2002 жылы 23 мамырда Астана қаласында және 2004 жылы 11 қарашада Рим қаласында өткен болатын. 3-ші ҮАЖТ мәжілісі барысында екі жақты экспорттық-импорттық тасқынның диверсификациясы жолымен сауда-экономикалық ынтымақтастықты әрі қарай тереңдету мәселесі талқыланды. Сонымен қатар бірлескен кәсіпорындарды құру және  мұнайгаз машина жасауда, тоқыма және былғары саласына итальяндық инвесторларды тарту ұсыныстары жасалды.

2004 жылы 24 ақпанда Рим  қаласында ҚР сауда-өнеркәсіп  палаталар Кеңесінің Өкілдігін  ашу рәсімі өтті.  Ашылу рәсімінде қазақстандық кәсіпкерлер (8 компания өкілдері) мен Италияның бизнесмендері (75 адам) қатысты.

2005 жылғы 8 наурызда  Милан қаласында “ҚазИнвест” АҚ төрағасы А.Баталовтың қатысуымен Қазақстаннның “ҚазИнвест” инвестицияларға жәрдемдесу орталығының тұсаукесері өтті.

2005 жылғы 15 наурызда  Равенна қаласында Жерорта теңізі оффшор конференциясына орай Agip KCO ұйымдастыруымен “Қашаған” жобасы бойынша тауар мен қызмет нарығымен танысуға арналған халықаралық тұсаукесері өтті.

2006 жылы 20-23 маусым аралығында  Астана қаласында итальян кәсіпкерлері  үшін ҚР кластерлік бағдарламасының  тұсаукесері өтті. “Италия-Қазақстан”  Ассоциациясының қатысуымен 20-дан астам италияндық компаниялар мен 100-ден астам қазақстандық компаниялар екі жақты ынтымақтасу мүмкіншіліктерін талқылады. Осы кезде ынтымақтастық дәрежесін көтеру мақсатында 100-ден астам Италия азаматтары мен 500-ден астам Қазақстан азамататтарына бизнес турлар ұйымдастырылды. Тұсаукесердің нәтижесі бойынша екі жақты байланыс орнатылды. Мұндай кездесулер Астанада және Батыс Қазақстанда жиі-жиі болып тұрады.

Аймақтық ынтымақтастық.  2003 жылы Оңтүстік-Қазақстан облысынан келген делегация Токсана аймағында болып қайтты. Саяси кездесулермен қатар екі аймақтың бизнес өкілдерінің қатысуымен бизнес-форум ұйымдастырылды. Қазіргі таңда аталмыш аймақтар өкілдері арасында ниет білдіру хаттамасы қол қоюға дайын, сонымен қатар Тоскананың бизнес өкілдерінің Қазақстанға келуі дайындық үстінде.

Лигурия, Абруццо, Пулья, Марке және Молиз аймақтарында Қазақстан  бизнесі деп аталатын тұсаукесер өтті. Тұсаукесер барысында Италия кәсіпкерлері Қазақстанмен екі жақты  қатынас дамытуға қызығушылық танытты.

Нәтижесінде екі жақ  Лигурия және Батыс-Қазақстан, сондай-ақ, Абруццо және Солтүстік-Қазақстан облыстары арасында бауырластық орнатуға уәделесті. Бүгінде аталған аймақтардың әкімшіліктері мен іскер топтары екі ел арасындағы байланысты арттыруға атсалысуда. Сонымен бірге Бари Университеті Қазақстанның Ауыл-шаруашылық университетімен Ынтымақтастық жөніндегі келісімге қол қоюға ниет білдірді. 

Жоғарыда айтылғанға қарасақ Италия мен Қазақстанның экономикалық қарым-қатынастың тығыздығын көріп тұрмыз. Соған байланысты италияндық компаниялары, бизнесмендері жыл сайын үлкен және орташа масштабты жәрмеңелер, көрмелер, бизнес-форумдар мен конгрессиялар жүргізеді. Соның есесіне Қазақстан турфирмалары көптген бизнес-турлар ұйымдастырады.

 

2 кесте.

Сапар мақсаттары бойынша  қызмет көрсетілген келушілер [].

 

 

Адам	2007 жыл	2008 жыл	2009 жыл
Барлығы	1 964 907 адам	1 977 908 адам	1 995 9077 адам
Соның ішінде: іскерлік және кәсіби мақсатта	1 484 954 адам	1 486 956 адам	1 499 965 адам

                                      

 

Резиденттер

 

Резидент еместер

 

	2007 жыл	2008 жыл	2009 жыл
Барлығы	548 313  адам	551 966 адам	596 965 адам
соның ішінде:                                                                          іскерлік және кәсіби мақсаттар	529 544 адам	529 488 адам	568 968 адам

                                    

 Осыдан көретініміз іскерлік туризммен келушілер саы  өте көп, яғни біздің елімізде іскелік туризм  жақсы деңгейде. Оны ары қарай дамытуды қолға ауымыз тиіс.

 

2007 жылғы келіп-кетушілердің  саны сапар мақсаттары

бойынша адам

 

 

 

 

 

 

 

2 кесте.

Елдер бойынша келген қызмет көрсетілген резидент

емес келушілер

 

 

Адам	2007 жыл	2008 жыл	2009 жыл
Барлығы	548 313 адам	549 966 адам	554 145 адам
соның ішінде: Италия	41 595 адам	45 969 адам	51 698 адам

 

 2.1  Қазақстандағы Италия компаниялары және олардың ұйымдастыратын көрмелері, жәрмеңкелері

 

 

 Елімізде  бизенс турларды  дамыту үшін Италиямен қарым-қатынасқа  түсуде. Қазақстан соңғы жылдары жақсы қадамдар жасалынды.  Алматы, Астана қалаларында  бизнес  қонақ-үйлер, бизнес орталықтар, көрмелік ұйымдар, конгресстік анықтамалар, форумдар мен әр түрлі іс шаралар көптеп өткізілуде. Қазақстандағы Италияның  бизнес орталықтары мен  үйымдарын көрсететін болсақ:

  «БУТЯ»  -  киім, азық-түлік, напитки, электротұрмыстық тауарлар, косметикалық тауарлар, және т.б.

 «Medexport Italia » - дәрі-дәрмектер

«АСТАНА ХОЛДИНГ »- киім-кешектер, азық-түліктер, автомашиналар, аяқ-киім, дәрі-дәрмек.

«RESMI GROUP»- азық-түлік, косметикалық тауарлар, жеке гигиена тауарлары.

«РАИМБЕК»- азық-түлік, электро-тұрмыстық тауарлар, жиһаз.

«DAN KING»- табиғи кофе, морженное, азық-түлік.

«ACCEPT»- киім мен үй тұрмысына арналған тауарлар.

«AKKO Company»- аяқ-киім мен косметика.

«KRAFT & Co.»- киім-кешектер мен аяқ- киім.

«GLOTUR»- электрлік құрал жабдықтар.

«ПЛАНЕТА ЭЛЕКТРОНИКИ»- электро- тұрмыстық тауарлар.

«USKO INTERNATIONAL»- жылыту құралдары,  кондиционерлер, офиске арналған жиһаз.

«ИНТЕРОПТИКА»- оптика

«DEGA-OPTICA»-оптика

«GREEN HOUSE»- азық-түлік пен сусындар

«ЗАНГАР»- киім, аяқ-киім, косметикалық тауарлар.

«РАМСТОР»- азық-түлік, электро- тұрмыстық тауарлар.

«АЗИМУТ»-жиһаз бен аксесуарлар.

«ЖАННА» жиһаз бен  аксесуарлар

«ДАСТУР» жиһаз бен  аксесуарлар

«BADEN»-ер киімдері мен аяқ-киімдер.

«MOSCHINO» ер мен әиел киімдері мен аяқ-киімдер

«ROBERTO CAVALLI» киімдер мен аяқ-киімдер

«Обувь из Италии»- аяқ-киімдер

«GIORGIO FABIANI» аяқ-киімдер

«MAX MARA (GUCCI, DOLCE & GABANNA)»- киімдер мен аяқ-киімдер және т.б.

«ERMENEGILDO ZEGNA, BRIONI»- киімдер мен аяқ-киімдер

 Осы  компаниялар  мен үйымдар әр түрлі жәрмеңкелер мен көрмелер  ұйымдастыруда.  Сол жәрмеңкелердің арқасында іскерлік туризм біршама жоғарылады.

 

   2.2  Қазақстандағы туристік  кәсіпорындардағы бизнес турлары.

 

 

Қазақстанның   бизнес қалаларында көптеген бизнес отельдер бар. Мысалы, Астанада  “Radisson  Hotel”, “Astana”. Ақтауда-“Renaissance”, “Aktau hotel” Алматыда “Inter Continental”, “Rixos” ,  “Hyat”  т.б.

        Бұл отельдер  іскерлік мақсаттардағы сапармен  келген туристерге қажетті барлық  техникалық құрал-жабдықтармен  қамтамассыз етілген. Мысалы: интернет, конференц-залдар, бизнес орталықтар, және т.б.

       Конфиренция,  семинар, симпозиумдар, конгресстік  шаралар алдын ала жоспарланады. Соған байланысты бизнес турлардың  ішіне пикниктер, спорт сауықтырулар, немесе іскерлік мақсаттағы экскурссиялар ұйымдастырылуы мүмкін.