Өлшеуіш бақылау құрылғыларын енгізу

 

 

Сурет 2.4 «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ның жылдар бойынша келген жүктерді түсіру оталарының көрсеткіштері

 

«АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ының дайын өнімді тиеу көрсеткіші (Сурет 2.5) де әлемдік жағдайға байланысты өзгеріп отырған. Дайын өнімді тиеудің көрсеткіші 2007 жылы – 4590621 тоннаға, 2008 жылы – 3943525 тоннаға, 2009 жылы – 3885962 тоннаға, 2010 жылы – 3714834 тоннаға, 2011 жылы – 3723565 тоннаға тең. Бір жыл ішінде «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ының жалпы жүк тиеуінің «Прокат» станциясына тиесілі шамасы пайыздық түрде орта есеппен 75 %-ын құрайды.

 

 

Сурет 2.5 «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ның жылдар бойынша дайын өнімді тиеу оталарының көрсеткіштері

Ішкі зауыттық тасымалы (Сурет 2.6) «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ына тиесілі барлық 8 станцияның ішінде жүргізілетін тасымал көлеміне тең шама. Ішкі зауыттық тасымал бүкіл жүйенің жұмыс істеуін ұйымдастырушы тасымал көзі. Ішкі зауыттық тасымалдарға цехтардан өнімді қоймаларға тасымалдау, қоймадан цехқа жүктерді тасымалдау, цехтан цехқа тасымал ұйымдастыру жән т.б. комбинат ішіндегі тасымалдар жатады. Бір жыл ішінде «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ының жалпы ішкі тасымалдың «Прокат» станциясына тиесілі шамасы пайыздық түрде орта есеппен 2 %-ын құрайды.[5]

 

 

Сурет 2.6 «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ның жылдар бойынша ішкі зауыттық тасымалының көрсеткіштері

 

 

2.4  «Прокат» станциясы жұмысының басты көрсеткіштері

 

 

«Прокат» станциясының түсіруінің шамасы жоба бойынша орта есеппен бір айға 54500 тоннаны құрауы тиіс. «Прокат» станциясына тиесілі түсірудің 50000 тоннасы Теміртау қаласына және цехтарға жылу беретін ТЭЦ-ПВС-қа әкелінетін энергетикалық көмір құрайды. қалған 4500 тоннасы ОТС-қа керек жүктер және т.б. жүктерді құрайды. Прокат» станциясының тиеуінің шамасы жоба бойынша орта есеппен бір айға 250400 тоннаны құрауы тиіс. Оның 243000 тоннасы ЛПЦ-1, ЛПЦ-2, ЛПЦ-3, ЦГЦА цехтарынан шыққан дайын өнімдер, ал қалғаны осы цехтарға керек жөндеу-пайдалану қажеттіліктері. Зауыт ішіндегі тасымалы 23000 тоннаны құрайды. Оның ішіндегі тасымалға қоқыстар, қиындылар, ұсақ қабыршақтар және басқа да жүктер тасымалы жатады. «Прокат» станциясының жыл ішінде орташа есеппен алынған жалпы жүк тасымалының шамасы – 3294000 тоннаға, жыл ішінде орташа есеппен алынған жалпы түсірунің шамасы – 654000 тоннаға, жыл ішінде орташа есеппен алынған жалпы тиеудің шамасы – 3004800 тоннаға, жыл ішінде орташа есеппен алынған жалпы ішкі тасымалдың тасымалының шамасы – 276000 тоннаға тең.  

 

Кесте 2.2

1 айлық «Прокат» станциясының  жүк тасымалы

 

«Прокат» станциясының жүктерінің оталары	Өлшеу бірлігі	1 айға орташа есеппен  жүк көлемі (жоба)	1 айға орташа есеппен  жүк көлемі (факт)
Түсіру:	тонна	54500	52200
- ТЭЦ-ПВС-қа қажет энергетикалық көмір	тонна	50000	49350
- ОТС-қа қажет жүктер және басқалары	тонна	4500	2850
Тиеу:	тонна	250400	246200
- Дайын өнім	тонна	243000	241050
- ЖПҚ	тонна	7400	5150
Ішкізауыттық тасымалдар:	тонна	23000	23000
- Қоқыс	тонна	50	50
- Қабыршақ	тонна	7000	7000
- Металдық қиық	тонна	15000	15000
- Басқалары	тонна	950	950
Жалпы жүк тасымалы	тонна	327900	321400

 

Жүктік операцияларға түсірудің жүк көлемі, тиеудің жүк көлемі және ішкі жүктік тасымалдың шамасы енеді. «Прокат» станциясныда жасалатын жүктік операциялар барлық металлургиялық комбинат жүктік операциялардың  орташа есеппен 10,32%-ын құрайды. Ал «Прокат» станциясына келген жүкті түсірудегі жүктің көлемі жалпы металлургиялық комбинаттық жүк түсірудің көлемінің пайыздық түрде орта есеппен 4 %-ын құрайды. Бір жыл ішінде «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ының жалпы жүк тиеуінің «Прокат» станциясына тиесілі шамасы пайыздық түрде орта есеппен 75 %-ын құрайды. Бір жыл ішінде «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ының жалпы ішкі тасымалдың «Прокат» станциясына тиесілі шамасы пайыздық түрде орта есеппен 2 %-ын құрайды.[5]

«АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ымында вагонды қолданғаны үшін төлемі (вагонның тұрып қалуы), жүкті сақтағаны үшін салық, тасымалды уақытылы орындамағаны үшін айыппұл, вагонды бүлдіргені үшін айыппұл, басқа да кәсіпкерліктерге әр түрлі айыппұлдар мен жоғары нормалы төлемдері бар. Олар бекітілген нормамен уақытына байланысты алынып отырады. Мысалы, вагонның тұрып қалуы кезінде әр вагонға сағат сайын 103 теңге айыппұл төленіп отырады. Вагонның тұрып қалу нормасын және басқа да нормалар мен айыппұлдар көлемін «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-ына тиесілі Теміржол көлігін басқармасы бекітеді. Олар жазғы және қысқы мерзімге байланысты өзгеріп отырады. Айыппұлдар әр цехқа жеке салынады. «Прокат» станциясында 5 ірі цех бар.  

 

Кесте 2.3

Қысқы және жазғы мезгілде бір айлық уақыттағы вагонның тұрып қалуы

 

Цех (өндіріс)	Жазғы уақытта			Қысқы уақытта
	Вагон	Вагон сағаттар (норма)	Вагон сағаттар (факт)	Вагон	Вагон сағаттар (норма)	Вагон сағаттар (факт)
ЛПЦ-1	1107	7865	7979	565	3917	4013
ЛПЦ-2	1172	8190	8264	829	5766	7461
ЛПЦ-3	606	4254	4368	497	3499	3500
ЦГЦА	1008	7035	8014	761	5306	5495
ТЭЦ-ПВС	546	1353	1420	306	810	862

 

«Прокат» станциясының вагонның тұрып қалу нормалары жазғы уақытта және қысқы уақытта әр цехға байланысты нормасы бар. ЛПЦ-1, ЛПЦ-2, ЛПЦ-3, ЦГЦА цехтарына қыс-қы және жазғы мезгілде вагонның тұрып қалу сағаты – 7 сағатқа тең. Ал, ТЭЦ-ПВС цехіне вагон тұрып қалу сағаты – 2,5 сағатқа тең.

 

 

Сурет 2.7 «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-на тиесілі «Прокат» станциясының жазғы уақыттағы бір айлық вагонды қолдануның шамасы

Диаграммаға (Сурет 2.7) қарасақ, барлық цехтардың ТКБ-сы берген жобалық норманы орындамағаны байқалып отыр. Айта кетсек, ЛПЦ-1 цехында ауытқуышылық 114 вагон*сағатқа, ЛПЦ-2 цехында 74 вагон*сағатқа, ЛПЦ-3 цехында 114 вагон*сағатқа, ЦГЦА цехында 979 вагон*сағатқа, ТЭЦ-ПВС цехында 67 вагон*сағатқа байқалады. Осының бәрі цех жұмында, дұрыс технологиялық үрдістің орнатылмағандығында. Технологиялық үрдісті басқаруды оңтайландыру қажет.[5]    

 

 

Сурет 2.8 «АрселорМиттал Теміртау» АҚ-на тиесілі «Прокат» станциясының қысқы уақыттағы бір айлық вагонды қолдануның шамасы

 

Диаграммаға (Сурет 2.8) сай, ТКБ-сы берген нормалардың орындалмауы байқалады. Айтылған цехтардың барлығында вагондарды қолданудың өз нормасынан асып кеткен.

«Прокат» станциясының жұмысын қорытындылай келе, цехтарға берілген вагон тұруының шамасынан асып кетуі, вагонның станция жолында көп тұрып қалуы, ТЖКБ-сы берген түсіру, тиеу, ішкі тасымал көлемі жобаға сай келмеуі байқалды. Осының себептері: цехтардың ішінде оңтайлы технологиялық үрдістің болмауы; цехтарды тиеу кезінде цехтың әр жүкті жеке өлшеуінен жүк тиеу уақытының созылуынан вагонның тұрып қалуы пайда болуы; ішкі тасымалдық жүктердің салмағын анықтау үшін «Входная» станциясына вагонды жіберу; өлшеу үрдістерін орындау үшін «Входная» станциясына барлық вагондарды жіберу; станция бойындағы локомотивтердің аздығы және станция шекараынан шығатын бір ғана локомотив; локомотивтің тозуы және тартым күшінің аздығы бір жылжымалы құрамда 50-60 вагонды ғана тарта алады; вагондық өлшеуіш құрылғының жоқтығынан, вагонды толық өлшеп, құжаттарын толтырып сырт станцияларға жіберу «Входная» станциясында орындалады.[5]