Бастауыш сыныпта оқушыларға эстетикалық тәрбие берудегі музыканың рөлі

Эстетикалық тәрбие -  тәрбиеленушінің  эстетикалық (көркемік) қабілет  талғамын  қалыптастырып,  әсемдік мақсат –мұраттарын құлшындырып,   дарын нышандарын дамытып,   оған көркем өнімдерді  жасауды үйрету үшін   жүргізілетін  игі мақсатты  әрекет.

Өнер – эстетикалық тәрбиенің басты құралы.

Эстетикалық  тәрбие арқылы  жеке тәрбиеленушінің  эстетикалық  танымы,  эстетикалық  білімі,   көркемөнер дарынының  нышандары  дамиды.  Өмірге  эстетикалық   көзқарасы,   эстетикалық  санасы  қалыптасады да,  ол ұлттық мәдениеттің дамуына   зор әсерін  тигізеді.

Егер  музыкалық  бағдары  жағынан   эстетикалық  туынды   жері,   тұлға табиғатының   тұрақты қасиетіне  жасының  қалыптасу мөлшеріне болса, онда тарихи-  музыкалық  таным процесі де   ерте қалыптасады.

Мұғалімнің  міндеті -  оқушылардың  музыкалық танымына  әсер етуші   факторларды халықтық музыка  негізінде   анықтау. 

Бастауыш сыныпта музыка сабағында эстетикалық тәрбиені жүзеге асыру жолдары, ауқымы өте кең. Соның бірі бейнелеу өнерінің өзіндік ерекшелігі бар, ол — әсемдік әлемін көзбен көруге, көрнекі түрде сезуге әсер ете алады. Сондықтан  бейнелеу өнері арқылы оқушылар тек эстетикалық ләззат алып қоймайды,  ақиқат шындық дүниенің бір көрінісінен білім де ала алады,сөйтіп оның бейнелеу өнері жөніндегі көзқарасы қалыптасады.

   Бейнелеу өнеріне байланысты жүргізілген жұмыс түрлері оқушыларды эстетикалық тәрбиеге баулуға мүмкіндік тудырып,  олардың творчестволық әрекетін дамытады, сонымен бірге,  бұл жұмыс түрлері  еңбек, ана тілі, басқада сабақтарына байланысты  олардың білім  қорын арттырумен қатар кейбір нашар  оқитын оқушылар ды білім  алуға ынталандырады.

1. Өнер арқылы  қоршаған  орта,  табиғат  сұлулығынан ләззат  алу, оны  сезінуге,  шын  көркемдіктен жалған көркемдікті  ажырата  білуге, яғни  сүлулықты  қабылдауға,  түсінуге талпындырады,  жеке  тұлғаның  дүниетанымын қалыптастырады.

    2. Эстетикалық  тәрбие  беруде  ұлттық  өнердің  кеңістік  пен уақыт

тұрғысынан танымдық-тәрбиелік маңызын  және  болашақ  мұғалімдерді осы игі  істерге  баулу, сөз жоқ, бүгінгі  педагогикалық білімді ізгілендіріп,  жаңа сапаға көтереді.

Эстетикалық тәрбиені оқу процесінде, сыныптан тыс жұмыста, тәрбие сағаттарында  жүргізілуі тиіс.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                       Пайдаланылған  әдебиеттер тізімі

1. Қазақстан Республикасының  2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы // Қазақстан мектебі  , №2,  2004, 5-16-6.
2. Белинскнй В.Г. Шығармалары. 1-т. 1948.
3. Жұмабаев  М.  Педагогика /Баланы тәрбие  қылу  жолдары.  Алматы. Рауан,1992,
4. Самұратова Т.  Эстетикалық  тәрбие берудің  мәні үлкен // Қазақстан мектебі №8,  2004
5. Балғабаева А. Эстетикалық мәденитеті  қалыптастыру // Тәрбие құралы     №2,2006
6. Қалиев С. Этнопедагогика  Астана: «Фолиант»,2003.
7. Сағымбаев А. Эстетикалық талғам мен бейнелі ойлау құралы // Қазақстан    мектебі   № 1, 2002
8. Әбілова З.Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру. Мектеп, Алматы,1989.
9. Әбенбаев С.Ш. Педагогика .-Астана: Фолиант,2003.-232 бет
10. Дүйсембекова Ш. Тәрбие үрдістерінң ерекшеліктері . Семей,2003
11. Ильина Т.А. Педагогика, М., 1990
12. Ұстаздың шеберлікке жету жолдары  Алматы,1991
13. Сейталиев К.  Тәрбие теориясы. Алматы,1986
14. Әбенбаев С. Мектептегі тәрбие жұмысының  әдістемесі .Алматы, 1999
15. Харламов Н.Ф. Педагогика М., 1990

   16.Болдырев Н.И. Мектептегі  тәрбие жұмысының методикасы.          Алматы,1987.

17.Ұзақбаева С.А. Балаларға эстетикалық тәрбие берудегі халық дәстүрі         Алматы, 1991. 145 б.

18.Әбенбаев С.Ш. Оқушы жастарға эстетикалық тәрбие беруді жетілдіру  Алматы, 1992.

19. Алмаханов Х. Жас өспірімдерге эстетикалық  тәрбие беру .Алматы, 1990.

20. Омарғазинова Б.Т. Өнер тәрбиелейді. Алматы, 1998.

21.Сағымбаев А. Эстетикалық талғам мен бейнелі ойлау құралы // Бастауыш мектеп, 2003, №4 ,36-37 бет.

22.Мелдебекова Ү. Оқушлыарға эстетикалық тәрбие берудегі музыканың рөлі // Бастауыш мектеп, 2003, № 11, 18-19 бет.

23.Ширашева Г. Музыкалық мұраның эстетикалық тәрбиедегі орны // Бастауыш мектеп,2005, №4 ,40-41 бет.

24.Сейдуалиева А. Бейнелеу іс-әрекетінде балалардың эстетикалық талғамдарын дамыту // Бастауыш мектеп, 2005,№5, 14-15 бет