Халықаралық стандарттау ұйымы

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 11 Сентября 2013 в 21:36, реферат

Краткое описание

Халықаралық стандарттау ұйымы (ИСО) – халықаралық стандарттарды әзірлейтін және басып шығаратын әлемдегі ірі ұйым.
ИСО – бір ел бір комитет – мүшені білдіретін 157 елдің стандарттау бойынша ұлттық ұйымдар (комитет – мүшелер) желісі. Орталық хатшылығы Женевада, Швейцария барлық жүйені үйлестіреді.
ИСО – мемлекеттік және жеке секторды байланыстыратын үкіметтік емес ұйым. Бір жағынан көптеген ұйымдар (комитеттер – мүшелер) өз елдерінің мемлекеттік құрылымының бөлігі болып табылады немесе өз үкіметтерінің мандаттары болады. Екінші жағынан, басқа да комитет – мүшелер өнеркәсіптік ассоциация арасындағы ұлттық серіктестік арқасында дүниеге келген жеке секторға кірді.
Осылайша, ИСО қоғамның айтарлықтай кең қажеттілігі сияқты, бизнес талаптарына да сәйкес келетін шешімдер негізінде жетуге тиіс консенсусқа мүмкіндік береді.

Прикрепленные файлы: 1 файл

Халықаралық стандарттау ұйымы.docx

— 23.45 Кб (Скачать документ)

Халықаралық стандарттау ұйымы

Халықаралық стандарттау  ұйымы (ИСО) – халықаралық стандарттарды  әзірлейтін және басып шығаратын  әлемдегі ірі ұйым.  
ИСО – бір ел бір комитет – мүшені білдіретін 157 елдің стандарттау бойынша ұлттық ұйымдар (комитет – мүшелер) желісі. Орталық хатшылығы Женевада, Швейцария барлық жүйені үйлестіреді.  
ИСО – мемлекеттік және жеке секторды байланыстыратын үкіметтік емес ұйым. Бір жағынан көптеген ұйымдар (комитеттер – мүшелер) өз елдерінің мемлекеттік құрылымының бөлігі болып табылады немесе өз үкіметтерінің мандаттары болады. Екінші жағынан, басқа да комитет – мүшелер өнеркәсіптік ассоциация арасындағы ұлттық серіктестік арқасында дүниеге келген жеке секторға кірді. 
Осылайша, ИСО қоғамның айтарлықтай кең қажеттілігі сияқты, бизнес талаптарына да сәйкес келетін шешімдер негізінде жетуге тиіс консенсусқа мүмкіндік береді.   
 
ИСО атауы Халықаралық стандарттау ұйымы (ИСО) атауында әр түрлі тілдегі түрлі қысқартулар болар еді (“МОС” орыс тілінде, “IOS” ағылшын тілінде, “OIN” француз тілінде), сондықтан оның негізін қалаушы оған барлығын қанағаттандыратын қысқа атау беруге шешті. Олар грек тіліндегі isos, яғни «тең» деген мағынаны білдіретін “ИСО” деген сөзді таңдады. Қандай да бір елге және тіліне қарамастан, ұйым атауының қысқаша түрі үнемі ИСО болады.  
 
Стандарттар неге маңызды? 
 
Стандарттар біздің өміріміздің аспектілеріне орасан зор үлес қосады.  
Стандарттар бұйымдар мен қызмет көрсетудің қажетті мысалы, сапа, достық қоршаған орта, қауіпсіздік, сенімділік, тиімділік және өзара алмасушылық, дұрыс экономикалық құндылығы үшін маңызды сипаттамаларды қамтамасыз етеді.  
Бұйым және көрсетілетін қызметтер біздің қажеттілігімізге сәйкес келетін болса, біз мұны тиісті ретінде қабылдаймыз және бұған стандарттың қандай рөлі бар екеніне ойланып қарамаймыз. Ал стандарт жоқ болса, мұны байқай бастаймыз. Біз сапасы нашар бұйым бізге қолайлы емес екеніне, сатып алған жабдықпен үйлеспейтініне, сенімсіз және қауіпті екеніне алаңдаушылық таныта бастаймыз.  
Егер бұйым, машина және құрал жүйелері жақсы қауіпсіз жұмыс істейтін жағдайда, ол стандарт талаптарына қанағаттандыратындықтан қауіпсіз жұмыс істейді. Бүкіл әлемге пайда әкелетін мыңдаған стандарттарға жауап беретін ұйым – ол ИСО.  
Стандарт болмаса, ондай жағдайды байқайтын боламыз.  
 
ИСО Бренді 
 
▪ Демократиялығы  
Әрбір толық құқылы комитет – мүше өз елінің экономикасы үшін маңызды деп саналатын кез келген стандартты әзірлеуге қатыса алады.  
Осы экономика көлеміне немесе беріктігіне қарамастан, әрбір ИСО комитет – мүшесінде бір дауыс болады. Әрбір елде стратегиялық деңгейде ИСО жұмыстары бағытына сияқты, жеке стандарттардың мазмұнына әсер ететін тең құқығы бар.  
▪ Еріктілігі 
ИСО стандарттары ерікті болып табылады. Үкіметтік емес ұйым ретінде ИСО заңды өкілеттілікті стандарттарға енгізуге мәжбүрлей алмайды. ИСО реттеумен немесе заңнамамен айналыспайды. Алайда мүше елдер ИСО стандарттарын қабылдау туралы шешім  енгізе алады, көбінесе, регламент немесе техникалық базаны қамтамасыз ететін заңдарда сілтеме беру үшін ретінде денсаулық, қауіпсіздік немесе экология мәселелеріне қамқорлық жасайтын елдер. Оның үстіне ИСО стандарттары ерікті болғанымен, олар  
ИСО 9001 Сапа менеджмент жүйесі немесе жүк контейнері және банк карточкалары өлшемді сияқты нарық талабымен жүре алады.  
ИСО реттеумен немесе заңнамамен айналыспайды.  
▪ Нарықтық жағдай жасау ИСО нарық сұранысына ие стандарттарды ғана әзірлейді. Әдетте стандарттарға сұраныс пайда болған және кейіннен оларды қолданысқа енгізетін өнеркәсіптік, техникалық және экономикалық секторының мамандары жүргізеді. 
▪ Консенсус 
ИСО стандарттары осы облыстағы мамандар арасында халықаралық консенсусте негізделген. Консенсус технология сияқты дамиды және ИСО стандарттардың қолданыста болуын, одан әрі қолданылуын, актуальданатынын немесе күші жойылатынын шешу үшін кемінде әрбір бес жыл сайын кезеңді қайта қарауды қажет ете отырып, дамитын технология сияқты дамушы мүдделерге де назар аударады. 
ИСО стандарттары ғылым және техниканың қазіргі заманғы жағдайын бейнелеу сияқты өзінің позициясын сақтайды.  
▪ Кең ауқымды мағынада релевантты  
ИСО стандарттары технологияны халықаралық көлемде үйлестіру құрылымын қамтамасыз ететін техникалық келісімді білдіреді. Олар бүкіл әлемге пайдалы кең көлемді релевантты ретінде әзірленді.  
ИСО стандарттары бүкіл әлемге пайдалы болды.  
Бүгінгі таңда ИСО жұмысы нәтижесі ағылшын және француз тілінде (терминология үнемі беріледі және басқа тілдерде беріледі) 620000 астам беттен тұратын 16000 халықаралық стандарт болып табылады. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Халықаралық стандарттау  ұйымы

 

 Халықаралық стандарттау  ұйымы (ИСО) – халықаралық стандарттарды  әзірлейтін және басып шығаратын  әлемдегі ірі ұйым.

 ИСО – бір ел  бір комитет – мүшені білдіретін 157 елдің стандарттау бойынша  ұлттық ұйымдар (комитет –  мүшелер) желісі. Орталық хатшылығы  Женевада, Швейцария барлық жүйені  үйлестіреді. 

 ИСО – мемлекеттік  және жеке секторды байланыстыратын  үкіметтік емес ұйым. Бір жағынан  көптеген ұйымдар (комитеттер  – мүшелер) өз елдерінің мемлекеттік  құрылымының бөлігі болып табылады  немесе өз үкіметтерінің мандаттары  болады. Екінші жағынан, басқа  да комитет – мүшелер өнеркәсіптік  ассоциация арасындағы ұлттық  серіктестік арқасында дүниеге  келген жеке секторға кірді.

 Осылайша, ИСО қоғамның  айтарлықтай кең қажеттілігі  сияқты, бизнес талаптарына да  сәйкес келетін шешімдер негізінде  жетуге тиіс консенсусқа мүмкіндік  береді. 

 

 ИСО атауы Халықаралық  стандарттау ұйымы (ИСО) атауында  әр түрлі тілдегі түрлі қысқартулар  болар еді (“МОС” орыс тілінде,  “IOS” ағылшын тілінде, “OIN”  француз тілінде), сондықтан оның  негізін қалаушы оған барлығын  қанағаттандыратын қысқа атау  беруге шешті. Олар грек тіліндегі  isos, яғни «тең» деген мағынаны  білдіретін “ИСО” деген сөзді  таңдады. Қандай да бір елге  және тіліне қарамастан, ұйым  атауының қысқаша түрі үнемі  ИСО болады.

 

 Стандарттар неге маңызды?

 

 Стандарттар біздің  өміріміздің аспектілеріне орасан  зор үлес қосады.

 Стандарттар бұйымдар  мен қызмет көрсетудің қажетті  мысалы, сапа, достық қоршаған орта, қауіпсіздік, сенімділік, тиімділік  және өзара алмасушылық, дұрыс  экономикалық құндылығы үшін  маңызды сипаттамаларды қамтамасыз  етеді. 

 Бұйым және көрсетілетін  қызметтер біздің қажеттілігімізге  сәйкес келетін болса, біз мұны  тиісті ретінде қабылдаймыз және  бұған стандарттың қандай рөлі  бар екеніне ойланып қарамаймыз. Ал стандарт жоқ болса, мұны  байқай бастаймыз. Біз сапасы  нашар бұйым бізге қолайлы  емес екеніне, сатып алған жабдықпен  үйлеспейтініне, сенімсіз және қауіпті  екеніне алаңдаушылық таныта  бастаймыз. 

 Егер бұйым, машина  және құрал жүйелері жақсы  қауіпсіз жұмыс істейтін жағдайда, ол стандарт талаптарына қанағаттандыратындықтан  қауіпсіз жұмыс істейді. Бүкіл  әлемге пайда әкелетін мыңдаған  стандарттарға жауап беретін  ұйым – ол ИСО. 

 Стандарт болмаса,  ондай жағдайды байқайтын боламыз. 

 

 ИСО Бренді

 

 ▪ Демократиялығы 

 Әрбір толық құқылы  комитет – мүше өз елінің  экономикасы үшін маңызды деп  саналатын кез келген стандартты  әзірлеуге қатыса алады. 

 Осы экономика көлеміне  немесе беріктігіне қарамастан, әрбір ИСО комитет – мүшесінде  бір дауыс болады. Әрбір елде  стратегиялық деңгейде ИСО жұмыстары  бағытына сияқты, жеке стандарттардың  мазмұнына әсер ететін тең  құқығы бар. 

 ▪ Еріктілігі

 ИСО стандарттары ерікті  болып табылады. Үкіметтік емес  ұйым ретінде ИСО заңды өкілеттілікті  стандарттарға енгізуге мәжбүрлей  алмайды. ИСО реттеумен немесе  заңнамамен айналыспайды. Алайда  мүше елдер ИСО стандарттарын  қабылдау туралы шешім  енгізе  алады, көбінесе, регламент немесе  техникалық базаны қамтамасыз  ететін заңдарда сілтеме беру үшін ретінде денсаулық, қауіпсіздік немесе экология мәселелеріне қамқорлық жасайтын елдер. Оның үстіне ИСО стандарттары ерікті болғанымен, олар

 ИСО 9001 Сапа менеджмент  жүйесі немесе жүк контейнері  және банк карточкалары өлшемді  сияқты нарық талабымен жүре  алады. 

 ИСО реттеумен немесе  заңнамамен айналыспайды.

 ▪ Нарықтық жағдай  жасау ИСО нарық сұранысына  ие стандарттарды ғана әзірлейді.  Әдетте стандарттарға сұраныс  пайда болған және кейіннен  оларды қолданысқа енгізетін  өнеркәсіптік, техникалық және экономикалық  секторының мамандары жүргізеді.

 ▪ Консенсус

 ИСО стандарттары осы  облыстағы мамандар арасында  халықаралық консенсусте негізделген.  Консенсус технология сияқты  дамиды және ИСО стандарттардың  қолданыста болуын, одан әрі қолданылуын,  актуальданатынын немесе күші  жойылатынын шешу үшін кемінде  әрбір бес жыл сайын кезеңді  қайта қарауды қажет ете отырып, дамитын технология сияқты дамушы  мүдделерге де назар аударады.

 ИСО стандарттары ғылым  және техниканың қазіргі заманғы  жағдайын бейнелеу сияқты өзінің  позициясын сақтайды.

 ▪ Кең ауқымды мағынада  релевантты 

 ИСО стандарттары технологияны  халықаралық көлемде үйлестіру  құрылымын қамтамасыз ететін  техникалық келісімді білдіреді.  Олар бүкіл әлемге пайдалы  кең көлемді релевантты ретінде  әзірленді. 

 ИСО стандарттары бүкіл  әлемге пайдалы болды. 

 Бүгінгі таңда ИСО  жұмысы нәтижесі ағылшын және француз тілінде (терминология үнемі беріледі және басқа тілдерде беріледі) 620000 астам беттен тұратын 16000 халықаралық стандарт болып табылады.

 ИСО құрылымы

 

1-БАС АССАМБЛЕЯ

 ▪ Негізгі қызметкерлер

- Мүше-комитеттер

- Тілші - мүшелер

- КЕҢЕС - Жазылушы –  мүшелерден делегаттар

 

3- ОРТАЛЫҚ ХАТШЫЛЫҚ

 

4- Саясатты әзірлеу жөніндегі  комитеттер

 ▪ CASCO

 ▪ COPOLCO

 ▪ DEVCO

 

5- Кеңес кезіндегі тұрақты  комитеттер

 ▪ Қаржы

 ▪ Стратегия

 

6- ad hoc 7 кеңес беру тобы  – Техникалық басқару кеңесі 

 

8- Стратегиялық және техникалық  кеңес беру топтары және REMCO

 

9-Техникалық комитеттер

 

 

 

 

Халықаралық, мемлекетаралық және аймақтық стандарттау туралы қазақша  реферат

 

Кеңейген халықаралық  сауда да ғылыми-техникалық қарым-қатынасты, экономикалық  және мәдени байланыстарды  нығайтуда, бірыңғай ереже, талаптар номалар  болуын, яғни халықаралық стандарттың  дамуына ерекше көңіл бөліп, ірі  олардың орындалуын талап етеді.

 

Бір-бірінен айырмашылығы бар ұлттық стандарттар, саудаға  қиындатып кедергі болады, сондай-ақ ғылыми-техникалық құжат- тар алмасуына,  өндірістік серіктестікке (кооперирование) және халықаралық мамандандырылудың  дамуына кедергі жасайды. Осы  мақсатта ұлттық стандарттау ұйымдарының  арасындағы байланыс- тарды нығайту  үшін және ынтымақты кеңейтуге бірнеше  халық- аралық ұйымдар құрылған.

 

Ең алғаш рет халықаралық  стандарт жөніндегі ұйым 1946 жылы 14 қазанда құрылған, оған алғашқыда 25 мемлекеттің өкілі кірді. Халықаралық МЭК, ИСО және МСЭ ұйымдары әр жылы 14-ші қазанда Дүниежүзілік стандарттар күнін мерекелейді. Бұл мерекенің маңыздылығы сол — әлемдегі ерікті техникалық келісімдерді әзірлеп, оларды халықаралық стандарт етіп бекітетін сарапшылардың еңбегіне баға беру. Негізгі мақсаты — әлем экономикасын өркендету үшін бизнесте, өндірісте, мемлекет пен халықарасында стандарттаудың рөлі мен маңызын арттыру.

 

ИСО-ның (Халықаралық стандарттау  ұйымы) уставы бойынша, осы ұймның мақсаты  — барлық жер жүзінде стандарттың  дамуына 0олайлы жа5дай жасап, халықаралық  тауар айналымын жеңілдету үшін және ғылыми-техникалық, экономика  ісінде, ой-мүдделері (интелектуальный) саласында өзара ынтымақтастықты  дамытуға атсалысу. Осы мақсаттын  нәтижесінде, ИСО — кепілдемелерді (рекомендации) жетілдіреді. 1973 жылдан бері халықаралық стандарттау ұйымы  қайсыбір аймақтық және ұлттық стандартты жетілдірудің негізі болатын және халықаралық  бәсекелестік байланыстың нығайуына  әрі кеңейуіне мүмкіндік туғыза бастады.

 

ИСО халықаралық стандарттау  ұйымы, БҰҰ-ның (ООН) консультативтік (мемлекеттік емес) статусын пайдаланады. ИСО-ның арнайы болып танылатын тілі — орыс, ағылшын, француз.

 

ИСО-ның жоғарғы органы — Бас ассамблея (ИСО-ға мүше мемлекеттер стандарт жөніндегі барлық ұлттық ұйымдардың            өкілдерінің жалпы жиналысы), үш жылда бір рет тәртіпті түрде жиналып қарарлар  көпшілік даусымен 0абылданады.

 

ИСО-ның негізгі міндеті, халықаралық стандартты жетілдіру, арнайы ұйымдастырылған техникалық комитеттермен, комитет бөлімшелерімен (ИСО/ТК/ПК)  орындалады. Бұлардың әрқайсысы  өз көрністеріне қарай мамандандырылады. Небірі 150-ден жоғары техникалық комитеттер құрылған, оның ішінде ТК-3 “Қондыру және дәлдік шектер”, ТК-22 “Автомобильдер”, ТК-22Т “Ауылшаруашылық тракторлары”, ТК-23 “Ауылшаруашылық машиналары”, ТК-44 “Пісіру” т.с.с.

 

ИСО-ның мүшелік құрамы 70-мемлекеттен тұрады. Біздің ел ИСО-ға Мемлекеттік стандартпен ұсынылған. Оның өкілдері ИСО Кеңесінің құрамына әрқашан ұсынылады және көптеген техникалық комитеттердің жұмысына қатысады.

 

ИСО-ның жұмысына қатысу біздің стандарттың сапасын              көтеруде айрықша орын алады, шетел  ғылымы мен техникасының жетістіктерінен  жетік хабардар болуға әсерін тигізеді және Отандық Мемлекеттік стандартты жетілдіргенде қабылданған кепілдемелер мен ИСО стандартын қолданады, өз жағынан біздің стандарттарды шекараның аржағына әйгілі қылуға мүмкіндік туғызып, ИСО-ның стандартына біздің елдегі өнімдерге қойылатын талаптарды енгізуге қол жеткізеді.

 

1963 жылдан ИСО-ға электротехникалық  бөлімі ретінде Халықаралық электротехникалық  комиссиясы қосылды (МЭК), электротехника, радиотехника және электроника  саласындағы стандарттарды үйлестірумен  айналысады.

 

Метрология саласында  бірнеше халықаралық ұйымдар  жұмыс істейді: Халықаралық өлшем  және салалық ұйымы (ХОСҰ) (МОМВ), атқарушы органымен Халықаралық өлшем  және салмақ комитетімен (ХӨСК) (МКМВ), Халықаралық өлшем және салмақ бюросымен (ХӨСБ) (МБМВ), Халықаралық метрология жөнінде заң қабылдайтын ұйым (ХМЗҰ / МОЗМ).

 

Жоғарыда көрсетілгендерден  басқа бірнеше халықаралық және аймақтық стандарттау ұйымдары бар, ол мемлекет ішінде — өзара- көмектік экономика Кеңесінің мүшелері (ӨКЭК) (СЭВ).

 

ӨКЭК 1949 жылы бекітілген  кеңестің мүшелері болғандар: Болгария халық республикасы, Венгрия халық  республикасы, Германия демократиялық  Республикасы, Монғол халық республикасы, Вьетнам Социалистік Республикасы, Поляк халық республикасы, Румыния  Социалистік Республикасы, Чехословакия Социалистік республикасы, Куба республикасы, Кеңестік социалистік республикалар  одағы — 10 мемлекет.

 

Небәрі ӨКЭК-нің органдарымен жетілдіргені мен бекіткені барлығы 5000 стандарт, барлық экономикалық саламен  ӨКЭКС-не мүше мемлекеттер ғылыми-техникалық ынтымақтығын қамтиды.

 

КСРО-ның халық шаруашылығында тікелей 500-ден жоғары ӨКЭК стандарты   қолданылады,   ал    300    басқадай   стандарттың             көрсеткіштері біздің елдің Мемлекеттік  стандарттына енгізілген.

Информация о работе Халықаралық стандарттау ұйымы