Автор работы: Пользователь скрыл имя, 28 Мая 2013 в 13:28, курсовая работа
Ұлттық валютаның енгiзiлуi сәтiнен бастап, 1995 жылға дейiн Орталық банктiң қызметiн атқару, жүйе қызметiн реттеп отыратын нормативтiк құжаттарды қарастыру және қабылдау тұрғысындағы дәстүрлермен тәжiрибесi жоқ Ұлттық банк дербес түрде ақшалай-несиелiк саясат жүргiзу тәжiрибесiн қолға алды. Бұл кезең , сондай-ақ ұлттық валютаның бағаларды ырықтандыру саясатына орай шарттасылған ақша –несие құралдарының және факторлардың әрекетiне бейiмделуi болатын. Сонымен бiр мезгiлде, 1995 жылы 15 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентiнiң қаулысымен бекiтiлген, 1995 ж. арналған Қазақстандағы банктiк жүйенi реформалаудың бiрiншi бағдарламасы жасалынды.
Ұлттық банк - ақша резервтерiн, басқа да материалдық құндылықтардан тұратын жекеше мүлкi бар заңды тұлға. Мүлiктiң құралу көздерiне – банк iсiнен түскен табыстар, бағалы қағаздардан түскен табыстар және бюджеттерден түскен дотациялар жатады.
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты мен мiндеттерi Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты Қазақстан Республикасында баға тұрақтылығын қамтамасыз ету болып табылады.
Негiзгi мақсатты iске асыру үшiн Қазақстан Ұлттық Банкiне мынадай мiндеттер жүктеледi:
-мемлекеттiң ақша-кредит саясатын әзiрлеу және жүргiзу;
-төлем жүйелерiнiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету;
-валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асыру;
-қаржы жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесу.
Ұлттық банктiң негiзгi мiдеттерi – ұлттық валютаның iшкi және сыртқы тұрлаулылығын қамтамасыз ету. Оларға:
Ақша айналымы, несие, банктiк
есеп айырысу мен валюталық
Ақша, несие және банк жүйелерiнiң тұрақты қызметiн қамтамасыз етедi;
Несие берушiлер мен салымшылардың , сондай-ақ шетел валютасын сатып алу – сату және айырбастау операцияларын жүргiзетiн банктiк және басқа ұйымдардың мүддесiн қорғау және олардың жұмысын бақылау сияқты мемлекеттiң экономикалық саясатын жүргiзедi.
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкiнiң қызметтерi мен операциялары.
Ұлттық банк “Қазақстан Республикасының Ұлттық банкi туралы” Заңға сәйкес мынадай қызметтер мен операцияларды орындайды:
Қазақстан Ұлттық банкiнiң функциясы, өкiлеттiгi және құқықтары
Қазақстанның Ұлттық банкi:
Қазақстан Республикасының
мемлекеттiк ақша-кредит саясатын жүргiзедi,
банкноттар мен тиындардың Қазақстан
Республикасының аумағындағы
Қазақстан Республикасының
Үкiметiмен келiсiм бойынша
Банктерге, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының шешiмi бойынша Қазақстан Ұлттық Банкiнде банк шоттарын ашқан заңды тұлғаларға кредит беруге құқылы. Банктер үшiн соңғы сатыдағы кредитор болып табылады;
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Басқармасы белгiлейтiн тәртiппен және шартпен банктердiң және басқа ұйымдардың алған кредиттерi бойынша Қазақстанның Ұлттық Банкi алдындағы борыштарын қайта құрылымдауға құқылы;
1) Банк операцияларының
мынадай түрлерiн жүргiзу
2) Қазақстан Республикасының
заң актілерiнде белгіленген
Қазақстан Республикасында
ақша төлемдерi мен аударымдарын жүзеге
асыру тәртiбiн, жүйесi мен нысанын
белгiлейдi, банктер, банк операцияларының
жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын
ұйымдар арасында Қазақстан теңгесiмен
ақша аударымдарының уақтылы және кiдiрiссiз
жүргiзiлуiн қамтамасыз ететiн төлем
жүйелерiнiң жұмыс істеуін
Қазақстан Республикасында валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады және валюта операцияларының барлық түрлерiн жүргiзуге құқылы;
1) қызметiнiң бiрден-бiр
түрi шетел валютасымен
2) банк операцияларының
жекелеген түрлерiн жүзеге
3) Қазақстан Ұлттық Банкінің
лицензиясы негiзiнде
4) қызметiнiң бiрден-бiр
түрi шетел валютасымен
Банк қызметi, ақша төлемдерi мен аударымдары, заң актілерімен белгiленген өкiлеттiк шегiнде валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелерi бойынша барлық банктердiң, банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардың және олардың клиенттерiнiң мiндеттi түрде орындауына жататын нормативтi құқықтық актiлер шығарады, сондай-ақ олардың сақталуын қадағалауды жүзеге асырады;
1) барлық қаржы ұйымдары
орындауға мiндеттi
2) операцияларды автоматтандыру
жүйелеріне қойылатын
Бухгалтерлiк есепке алу
және қаржылық есептiлiк жүйелерiн
реттеу жөнiндегi уәкiлеттi органмен келiсе
отырып халықаралық қаржылық есептiлiк
стандарттарымен реттелмеген
1) уәкілетті мемлекеттік
органның құзыретіне кіретін
мәселелер жөнінде онымен
2) уәкiлеттi органмен келiсiм
бойынша барлық қаржы
3) валюталық реттеу мен
бақылау мәселелерi бойынша
4) банктердiң және банк
операцияларының жекелеген
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң келiсiмi бойынша, ақша төлемдерi мен аударымдары реттеу мақсатында, егер заң актiлерiнде өзгеше көзделмеген болса, банктердiң, банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардың және барлық шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң банк шоттары бойынша жүзеге асыратын төлемдердiң кезегiн белгiлеуге құқылы;
Қазақстан Ұлттық Банкi өзiне жүктелген функцияларды жүзеге асыруына жәрдемдесетiн және (немесе) қаржы рыногының инфрақұрылымының бiр бөлiгi болып табылатын ұйымдарды құруға және олардың қызметiне қатысуға құқылы;
Қолма-қол банкноттар мен
тиындарды есепке алу, сақтау, тасымалдау
және инкассациялау тәртiбiн
Қазақстан Республикасы банктерiнiң жиынтық балансы мен өз балансын жасайды және оны үнемi жариялап отырады;
Елдің есептiк төлем балансын,
халықаралық инвестициялық
Ақшаны клиенттің банктік шотына қате есептелгені анықталған кезде оны алып қоюға құқығы бар, банктік шоттан ақшаны алуға оның келісімін растайтын құжаттар бар болса, клиенттің банктік шотын дебеттеуге құқылы;
Мемлекеттiк органдар мен қаржылық ұйымдар үшiн кадрлар даярлауға және қайта даярлауға қатысады;
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң бiрыңғай қазынашылық шотына қызмет көрсетедi;
1) өз функцияларын жүзеге асыру мақсатында банктерден, олардың қауымдастықтарынан (одақтарынан) және мемлекеттiк органдардан, жеке және заңды тұлғалардан қажеттi ақпарат алуға құқылы;
2) Қазақстан Ұлттық Банкiнiң
нормативтiк құқықтық
3) Қазақстанның Ұлттық
Банкi мен Қазақстан Республикасының
Үкiметi арасында жасалатын
4) Қазақстанның Ұлттық
Банкi мен Қазақстан Республикасы
Үкiметінің немесе басқа да
заңды тұлғалардың арасында
5) банк шоттарының режимiн белгiлейдi;
6) ең төменгі резервтік
талаптардың нормативтерiн
7) банктер операциялары
мен мәмiлелерiнiң жекелеген
8) Қазақстан Республикасының
заң актілерiнде айқындалған
9) лицензиаттарға Қазақстан
Республикасының банктiк және
валюталық заңдарын бұзғаны
10) банктерге және банк
операцияларының жекелеген
11) жеке және заңды тұлғаларға
инвестициялық және
12) Қазақстан Ұлттық Банкiнiң
бағалы қағаздармен
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң ұлттық валютамен операциялары және мәмiлелерi
Қазақстанның Ұлттық Банкi ұлттық валютамен мынадай операциялар жүргiзедi: осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Ұлттық Банкiнде ашылған банк шоттарының иелерiне бiр жылдан аспайтын мерзімге өтімділігі жоғары, тәуекелсіз бағалы қағаздармен және басқа да активтермен қамтамасыз етiлген кредиттер бередi;