Прокаткалар мен жіптер

Әл-фараби атындағы қазақ ұлттық университеті 
физика-техникалық факультеті 

 

Прокаткалар және жіптер

 

дайындағандар: Серікбаев  д.

Искандерова д.

Қабылдаған: Тауасаров К.А.

 

Алматы 2012

Прокатка(илемдеу)

 

   Илемдеу (Прокатка) — илемделетін құймакесектің немесе дайындаманың қималарының қалыңдықтарын азайтып оларды белгіленген пішінге қалыптастыру мақсатпен илемдеу орнақтардың айналып тұратын жанышпа біліктерінің араларынан өткізу арқылы жаныштап өңдеу үрдісін айтады.

Илемдеудің түрлері

 

1. Бойлық илемдеу (Продольная прокатка) — эр түрлі багытта айналатын біліктердің арасына құймакесек немесе дайындама тартылып биіктігі бойынша жаншылып, ені және ұзындығы бойынша үлкейіп, ал дайындаманың қимасы біліктің арасындағы саңылауды (мөлшерлегішті) қабылдайтын илемдеудің түрі.
2. Көлденең илемдеу — параллельді осі бар бір бағытта айналатын біліктердің арасына цилиндрлік дайындама тартылып, өзінің осінде айналу диаметрі азаятын, ал ұзындығы бойынша үлкейетін илемдеудің түрі.
3. Көлденең-бұрама илемдеу — бөшкетәрізді, дисктәрізді немесе саңырауқүлақ торізді бір бағытта айналатын біліктердің арасына дайындама тартылып, ілгерілемелі қозғалыс жасап, біліктің айналмалы қозғалысымен қосылып, оның әрбір нүктесі бұрандалы сызықпен қозғалатын илемдеу түрі.
4. Көлденең-сыналы илемдеу — бет жағында сынатәрізді қалыбы бар айналатын білікте дайындаманы өңцейтін илемдеудің түрі.

Металды қысыммен өңдеу

   Жаймалау - металлдарды қысыммен өңдеудiң түрлерiнiң кең таралғандары бiр. Ол көлденең қиманың ауданы және бастапқы пiшiлген затының кескiнi металлының өткiзуiнде айналмалы валкілер арқылы өзгереді. Металл өзіне керек өлшемдер мен форманы алады. Жаймалаумен (45-шi сурет) көп күрделi бұйымдар алады. 

 Кейбiреулері машина жасауда қосымша өңдеусiз қолданады, басқа - сүйреуге, балқытуға, штампылауларға қосымша ұшырайды немесе кесулермен жұмыстанады. 
Жаймалаудың үш негiзгi технологиялық сұлбалары танып бiледi: ұзына бойына, көлденең және бұрандалысы. 
  һ0нiң жуандығымен бастапқы металлдық пiшiлген заттын ұзына бойына жаймалаудың жанында цилиндрлiк форма (46-шы сурет) әртүрлi тарап айналмалы екi Валкалардың арасындағы (қысып, басады) деформацияланады. Домалатып жазылатын пiшiлген заты үйкелiс Валкалардың арасындағы саңылауға күштердiң әсерiнен қатысады; сонымен бiрге h1дiң жуандығына дейiн оның биiктiгi азаяды және ұзындық және ені үлкейедi.  
 
 

Негiзгi жұмыс аспабы Валкілер болып табылады. Олар калибрлелген тегiске бөлiнедi. Алғашқысы парақтар және ленталардың жаймалауы үшiн қызмет көрсетедi, 2-сі сұрыпталған (47-шi сурет) метал үшiн. Жұмыс бетiндегi калибрлелген Валкілерi керек формалары (жылғалар ) сақиналық ойықтары болады.

• Саңылау, үстiнде бiр басқа орналасқан екi белдiктердiң бiлiктi жылғаларымен формасын домалатып жазылатын металл алынатын, калибрлі деп атайды. Қатары пiшiлген заты калибрлi дәйектi түрде орналасқан арқылы өт бiртiндеп (48-шi сурет) дайын бұйымның өлшемдерi мен формасына ие болады. Кесіп алынған Валкаларындағы жаймалауды сұрыпталған деп атайды, тегiс Валкаларда - листовой.

• Түстi металлдардың кесектерi, олардың балқымалары, дайын өңдеулерiнде сонымен бiрге жаймалау алдында кесектер 50-1000 кг салмақта, және сирек 2500—3000 кг жетедi. Беттiң мiндерiнiң алып тастауы үшiн егеу керек. Түстi металлдардың кесектерiнде ыстық күйде домалатып жазу керек. Оларды ыстық күйде істеу керек, қорғасын, қола, жездің кесектерiн бiрақ тек қана суық күйде жасау керек. Түстi металлдардың қатардың ыстық жалға беруiн сапасының дәрежесi қыздыру және температураның шарттарына байланысты болады.

Горячая прокатка

НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!

 

1