Автор работы: Пользователь скрыл имя, 26 Декабря 2013 в 16:13, реферат
Стандарттау - белгілі бір саланың іс-әрекеті ыңғайына қарай жөнге салу мақсатымен бүкіл мүдделі жақтардың қатысуымен барлығына да қолайлы үнемге қол жеткіздіру, пайдалану және қауіпсіздік талаптарын анықтау әрі ереже қолдану.
Стандарттаудың негізгі мақсаты – техникалық алға дамуды тездету, еңбек өнімділігі мен қоғамдық өндірістегі тиімділікті көтеру, оның ішінде басқару мен инженерлік жағын, өнімдердің сапасын жақсартып және оны қолайлы деңгейде ұстау.
Құрамдалған қатарлар ұнамды сандарды, іріктелген және әртүрлі үйлестірілген негізгі қатарлардан алады. Күрделі қатардың соңғы және бастапқы мүшелері, құрамды қатар құрушылары бірдей болулары тиіс, мысалы:
R20(1…2) R20(2…10) R5/2(10…1000)
Сандардың қошеметтелген ұнамды қатары – парамаетрлердің мәнін белгілеу үшін қолдану керек,мысалы пайдалы әсер коэффициенті, тоқтаусыз жұмыс істеу ықтималдығы, сенетұғын оқиға ықтималдығы. Қошаметтелген қатарды белгілеу үшін «↓» (, ) белгі қолданылады.
Өндірілетін өнімдердің (бұйымдар, заттар, т.с.с) типтері, параметрлері және размерлері параметрлік стандарттармен белгіленеді. Параметрлерді, размерлерді параметрлік стандарттаудың тәсілі өнеркәсіптің әртүрлі саласы үшін өте қолайлы. Өнімнің номенклатурасының қисынсыз көп болмауына, қосалқы бөлшектерді унификаттау, оларды пайдалану мен жөндеу жұмыстарына параметрлік стандарттау арқылы қолайлы жағдай туғызылады. Бұл, әрине, халық шаруашылығы үшін экономикалық тиімділікті арттырады.
Параметрлік стандарттаудың мәні мынада. Мәселен, сериялы өндірілетін өнімдердің параметрлері мен размерлері қалай болса солай белгіленбейді, олар "ерекше сандар қатарына" сәйкес белгіленеді. Ерекше сандар қатары деп басқа сандармен салыстырғанда ерекше бағаланған (ерекше таңдалған) сандарды айтады. Ерекше бағаланған сандарды пайдалану процесіне көптеген мысалдар келтіруге болады, мысалы, киімнің және аяқ киімдердің размерлері, шегенің ұзындығы, болттар мен гайкілердің диаметрлері, таразы тастары массаларының номиналды мәндері, машиналардың қуаты т.с.с. Ерекше сандарды пайдаланудың нәтижесі ретінде заттар мен бұйымдардың размерлері, параметрлері арасында келісімділік болатынын, соған байланысты біртектес бұйымдар бөлшектер (мысалы, қосалқы бөлшектер) бір-бірін алмастыра алатынын, өндірістің автоматтандырылуы мен механикаландырылуын, өндірілетін өнімнің сапасы өсіп, саны көбейетінін, өндірісте еңбек өнімділігі мен тиімділіктің артатынын келтіруге болады.
Ұнамды сандардың негізгі қатарлары:
2-кесте
Ұнамды сандар нөмірі |
Негізгі қатарлар | |||
R5 |
R10 |
R20 |
R40 | |
0 |
1,00 |
1,00 |
1,00 |
1,00 |
1 |
1,06 | |||
2 |
1,12 |
1,12 | ||
3 |
1,18 | |||
4 |
1,25 |
1,25 |
1,25 | |
5 |
1,32 | |||
6 |
1,40 |
1,40 | ||
7 |
1,50 | |||
8 |
1,60 |
1,60 |
1,60 |
1,60 |
9 |
1,70 | |||
10 |
1,80 |
1,80 | ||
11 |
1,90 | |||
12 |
2,00 |
2,00 |
2,00 | |
13 |
2,12 | |||
14 |
2,24 |
2,24 | ||
15 |
2,36 | |||
16 |
2,50 |
2,50 |
2,50 |
2,50 |
17 |
2,65 | |||
18 |
2,80 |
2,80 | ||
19 |
3,00 | |||
20 |
3,15 |
3,15 |
3,15 | |
21 |
3,35 | |||
22 |
3,55 |
3,55 | ||
23 |
3,75 | |||
24 |
4,00 |
4,00 |
4,00 |
4,00 |
25 |
4,25 | |||
26 |
4,50 |
4,50 | ||
27 |
4,75 | |||
28 |
5,00 |
5,00 |
5,00 |
5,00 |
29 |
5,30 | |||
30 |
5,60 |
5,60 | ||
31 |
6,00 | |||
32 |
6,30 |
6,30 |
6,30 |
6,30 |
33 |
6,70 | |||
34 |
7,10 |
7,10 | ||
35 |
7,50 | |||
36 |
8,00 |
8,00 |
8,00 | |
37 |
8,50 | |||
38 |
9,00 |
9,00 | ||
39 |
9,50 | |||
40 |
10,00 |
10,00 |
10,00 |
10,00 |
Барлық өнеркәсіптік жағдайда осы кестедегі 40 негізгі ұнамды сандардың бірін қолдануға тырысады.
Қолданылған әдебиеттер: