Әйелдер қылмыстылығының жағдайы, динамикасы және құрылымы

 

 

  

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

    Алдағы уақытта  қылмыстық өсуi мүмкiн, оның iшiнде  әйелдердiң өйткенi “қылмыстылықпен ұтымды күресу болады тек қана, егер тұрақты экономикалық, әлеуметтiк-саяси қатынастар болса, ал олар бiзде жоқ.  Сөйтiп, қоғамдық адамгершiлiк пен құқықтық тәртiптiң жағдайына әсер ететiн терiс процестер күшейетiндiгiне дайын болу керек. Бiз айтып кеткендей әйелдер арасындағы құқық бұзушылықтың деңгейi қылмыстылықтың бүтiндей өсуiне әсер етедi. Президенттiң Қазақстан халқына жолдауында тегiн айтылған емес: - “егер әйел отбасы мен қоғамда сыйлы болса, онда бiздiң ел үшiн қам жемеуге болады”.

         Әйелдердiң қылмыстылығының алын алу үшiн ерекше маңыз болып жанұяға көмек табылады. Мұндай көмекке, оның iшiнде арнаулы бағдарламалардың шеңберiнде қазiр бiздiң мүмкiншiлiктерiмiз аз. Қаржылық және материалдықтан басқа, обасылар балаларға қамқорлық жасау, қиын-қыстау жағдайларда көмек беру сияқты елеулi көмек алу керек. Мысалы, отбасы мүшесiнен бiреуi ауыруы, әртүрлi түрдегi ұсыныстар , әсiресе жалғыз басты аналарға. Әлеуметтiк қамқорлық, мысалы, жалғыз-аналарға ақшалай төлемақы  1 рет қана берiлмеу керек.

    Тағы бiр  қиындықты жеңу керек – анықталмаған  салааралық және iшкi салалық еңбек  ақысының дифференциациясымен байланысты, еркек және әйел табыстарының  едәуiр айырмашылығында. Экономикамызды  нығайту шарасы бойынша тағы  бiр өте қиын көлемдi криминологиялық маңызға ие болатын әлеуметтiк мiндет шешiлуi керек. Мәселе мынада, әйелге еркiн таңдау құқығын беру: тек қана жұмыс iстеу немесе қоғамдық қызметпен шұғылдану, тек үй бикесi болу және балаларды тәрбиелеу, не осының бәрiн қамту. Бiз бұл сұрақтарды , Елбасының Қазақстан халқына жолдауында көрсетiлген: Қазақстан-2030, экономиканың даму салдарынан, сәйкес еркiн таңдау, мықты материалдық кепiлдiктерге ие болу керек. Олардың еркектермен тең өзi жүзеге асыру және бекiту мүмкiншiлiктерi болу керек. Әйелдер қылмыстылығын ескертуде үлкен рөл ойнайтын IIО-ның кәмелетке толмағандар iстерi  бойынша инспекциясы, психология бiлiмдерiмен қарулануға тиiс қызметкерлер (көбiнесе әйелдер) және педагогтар, қылмыстық жолға түсуi мүмкiн жеткiншек қыздарды айқындау қабiлетiнiң болуы және қажеттi көмек көрсетуге, оның iшiнде  медициналық дайын болу керек.

 

 

  

 

 

  

Қолданылған әдебиеттер

1.   Анисимов В. М.“Антиобщественные традиции, обычаи и нормы поведения осужденных в местах лишения свободы: исторические аспекты» – М., 1990г.

2. Антонян Ю. М., Бородин С. В.“Преступность и психические аномалии“ – М., 1987г.

3.  Берекашвили Л. Ш. Общая криминологическая характеристика лиц, совершивших преступления. – М., 1976г.

4.  Биленчук К. Д., Ращик А. И. Изучение личности несовершеннолетнего обвиняемого на предварительном следствии. –  Киев, 1991г.

5.  Голик Ю. В. Случайный преступник. – Томск, 1984г.

6. Игошев К. Е. Типология личности преступника и мотивация преступного поведения. – Горький, 1974г.

7. Кайржанов Е. И. Криминология (Общая часть). – Алматы, 1995г.

8. Криминальная мотивация / Отв. ред. В. Н. Кудрявцев. – М., 1986г.