Туризмдеги маркетинг

Сондықтан мұқият іздеу  және талдаусыз екінші қайтара тап  осылардың алғашқы хабар жинауына кірісуге ұсынылмайды. Арнайы тексерулерден  хабар өткізу арқылы бағытталғандардың  барысында нақтылы проблема шешіміне қалыптасады.        

 Негізгі принциптері  мен және маркетинг құру жүйесінде  хабар мынадай болып келеді: 

- өзектілік; 

- анықтылық; 

- есестету толықтығы;  

- мақсаттылық; 

- келісушілік және  ақпараттық бірлік.

1. өзектілік – маркетингтік хабардың орта күй жағдай уақыттарының әрбір кезеңіне нақты тойтарыс білдіреді.
2. анықтық – тап осылардың объективті күй жағдай елестетуінде және даму жағдайында құралады.
3. елестету толықтығы – барлық факторлардың объективті есебі үшін елестетулер қажетті күй жағдайға ықпалын жасаудың қалыптастырушы және көрсетушілердің және туристік маркетингтік кәсіпорын орта дамуы.
4. Мақсаттылық – тап осылардың нақтылы мақсаттарға жөн сілтейді және мақсаттық хабар жүйелері сөнуші өңдеулер талап етеді.

 

  

1. Маркетингтік ақпараттың ішкі жүйесі

Туристік өзіндік  кәсіпорынның ішінде ішкі хабар жүйесі жоғарылаудың және қажетті мәлімдеулердің іздеуінен мүмкіндік туғызады. Осымен орайлас кәсіпорын қызметінің және әр уақытта нәтижесінде өзгереді. Ішкі хабар жүйесі ағымдағы қызмет толық тойтарысына тиісті бағытталған  болу және шапшаң мәлімдеулердің біреуін  кәсіпорын істерінің күй жағдайын сипаттайды. Ішкі қайнарлар арасында қажетті ерекшелеу: 

- Ішкі статистикалық;  

- Материалдық өткізілген  зерттеулер; 

- Стаистикалық есептілік;  

- Келісім шарттар;  

- Тексерулердің  актілері және тексерулер; 

-Түсетін мәлімдеулер;

Мәлімет әр түрлі  болуының есептеу нәтижелері және т.б.

3. Маркетингтік  ақпараттың сыртқы жүйесі.

Cыртқы ақпараттық  жүйе өзінің жұмысын және нұсқасын  маркетингтік ортада ақпараттық  болып жатқан жағдайларды информациялап  алады. Сыртқы ақпараттық мәлімдемені  жинау төмендегідей болады: 

- Жұмыс істейтін  ұйымның нарықтық жағдайда ескеріп  болжау; 

- Нарықтық жағдайдың  күшін бағдарлау (бәсекелестердің  барлығын, тұтынушылардың аудиториясын  білу); 

- Макро ортаның  жағдайы және оның дамуы; 

- Сыртқы ақпараттық  жүйедегі қайнар көзінің бөлінуі;  

- Жалпы ақпараттың  маркетингтік ортасы; 

- Қысқа профильді  маркетингтік ақпарат; 

- Жалпы маркетингтік  ақпараттың қайнар көзі болуы  мүмкін; 

- Экономикалық бағыттағы  кітаптар; 

- Статистикалық  басылымдар; 

- Анықтамалар; 

- Жалпы жаранамалық  қызметтер; 

- Өкіметтің және  басқарманың нормативтік және  заңдылық актілері; 

- Көрмелер, конференциялар, мәжіліс және презентация;

Мемлекеттік ждәне  саясаткерлердің, қоамдық қызметкерлердің  баяндамалары.

Қысқа профильді  маркетингтік ақпараттың қайнар көзі болып төмендегідей атауға болады: 

- Ұжымның финанс  және бухгалтерлік есебі; 

- Туристік ұжымның  бастықтарының және мамандарының  есебі және интервью; 

- Газет журнал  бюллетендері және коммерциялық  басылымдардың есебі; 

- Туризснің маркетингтік  анықтамасы, кітаптар, оқулықтар оқу  құралы; 

- Туристік экономикалық  шолу; 

- Кәсіпорынның жарнама  баспасы (каталогтар, проспектер, буклеттер  және т.б.); 

- Мамандандырылған  көрмелер мен жәрмеңкелер; 

- Туристік кәсіпорындарда  болу; 

- Туристік мәлімдеме  фирмалардың туристтер жайлы  ақпараттық мәлімдемені баспа  түрінде және интернетте; 

- Коммерциялық базасы  және банк ісі;     

 Жеке коммуникациялық  каналдар (тұтынушылар мен жеке  қатынасы, басқа фирмалармен ақпараттық  қарым – қатынас, кәсіпорындарда  болу, көрмеде және жәрмеңкеде  фирмаларды қадағалау).

Сыртқы хабарды  төмендегідей бөлуге болады:   

- Ресми түрде  хабарландыру, барлығына түсінікті  болу үшін;   

- Синдикаттық, көп  көрерменге бірдей емес, келісім  шарт бойынша. Ақпараттық  консультациялық ақпаратты тартудың синдикативтік ақпараттардың мүмкіншіліктері өте мол.

Сұрақтардың формасын құрастыру: 

- Сұрақтар қарапайым  және түсінікті болу керек; 

- Сұрақтар тек  қана біржақтама болу керек; 

- Сұрақтар орташа  нейтральды болу керек;

Анкета толтырудың принциптері: 

-  Сұрақтардың қатарын дұрыс қою керек; 

- Қарапайымнан күрделіге  дейін, жалпы сұрақтан мамандандырылған  сұрақтар; 

- Әр түрлі инструменттерді  қолданбау керек (төрт ступенкалы, одан кейінгі жеті ступенкалы).

Алдын ала анкеталардың сапасын бағалау.

Ойлап табылған анкеталарды  алдын ала ойлап талдап, одан кейін  сұралатын сұрақтардың жауабын  талдайды. (10 – 15 адамдардан анкета жинап  соны талдайды.) 
     Почта арқылы анкета жинау, және оның процентін асыру: 

- Марапаттау (сұрақтар  қойып оған ризашылығын білдіру  керек); 

- Қосымша хат  жіберу керек. (қызықтырып, оған ешкімге  айтпауға гарантия беру керек);  

- Анкетаны телефон  арқылы жіберу керек; 

- Қызықты тақырыптарды  және көрнекті құралдармен әсемдеуді  конверт арқылы жіберу керек.

Бақылау -  ақпараттық маркетингте өзіңнің қарсыласыңның мінез құлқын бірінші ақпараттың маркетингісін бақылау арқылы қадағалау: 

- Бақылау ғылыми  мақсатта іске асады; 

- Бақылау жоспарлы  түрде және системалы түрде; 

- Бақылау қызықты  факиілерді жинаудан басталады;     

 Бақылаудың артықшылығы  мен қатар кемішлігіде жүреді.

1. Артықшылығы.

- Бақылаудың қарапайым  және шығын аз кетеді.

- Жоғары объективті  түрде бақылау.

- Жағдайдың шынайылығы.

1. Кемшілігі.

- Презентация жасаған  кезде барлығын тегіс қамти  алмайсың. Субъективті түрде бақылау.

Тұтынушылардың  мінез құлқы оның қызығушылығы бақылаушыларға қызықтырмайды. 

 

	Жоспарлау маркетингі
Санына қарап бағалау	Санына қарай маркетинг
	Тұрақты Ауыспалы Эпизодтық
Ақпараттық мінездеме	Демоскопиялық Эпоскопиялық

 

  

 

3 Маркетингтің  негізгі тұжырымдамалары     

 Маркетинг нарықтық-экономикалық  жүйеде орныбар ойлау стилі,  іргетасы қаланған қондырғы немесе  басқару философиясы сияқты кәсіпкерліктің  де ең негізгі тірегі болмақ. Маркетинг тұжырымдамасы фирма  қызметінің басты мұраты –  сатып алушылардың қажеттіліктерін  қанағаттандыру және осының негізінде  оның өсуі мен мол пайда  табу мақсатына қол жеткізуді  көздейді.      

 Маркетинг теориясы  мен тәжірибесінде мынадай тұжырымдамалар  белгілі:

• өндірістік;
• тауарлық;
• өткізу немесе саудалық;
• маркетингтік;
• қоғамдық немесе әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасы.

Маркетинг тұжырымдамалары

Тұжырымдамалар	Қолдану шарттары	Мақсаттар
Өндірістік	Сұраныс ұсыныстан елеулі түрде артық, үлкен және тұрақты  нарықтың болуы	Өнімді өндірудің жоғары тиімділігіне жету, бағаларды төмендету
Тауарлық	Тұтынушылардың тауар  сапасына қоятын талаптар	Тауарды жетілдіру және оның сапасын арттыру
Өткізушілік немесе саудалық	Монополия және тауар тапшылығы  жағдайы, өнімдерді өткізудің шектелген  нарығы	Өндірілген тауарды сату, өткізу бойынша жоспарды орындау
Маркетингтік	Тұтынушылардың мұқтаждықтары  мен қажеттіліктерін білу; мақсатты нарықтың болуы, біріккен маркетинг  жүйесін құру.	Бәсекелестермен салыстырғанды  тұтырушы мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін  неғұрлым жақсырақ қанағаттандыру.
Қоғамдық (әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасы)	Экология мәселелері; әлеуметтік және этикалық мәселелерді есепке алу  қажеттілігі	Фирманың пайда табуы; сатып алушылардың қажеттіліктерін  қанағаттандыру; қоғам мүддесін ескеру.
Өзара әрекеттесу маркетингі	Тұрақты сатып алушылар мен  бизнес-серіктердің бар болуы	Сатып алушылар мен бизнес серіктер арасындағы ұзақ мерзімді өзара  қатынастарды орнықтыру мен қолдау

 

       

 Бұл тұжырымдамалар  американдық экономиканың дамуын  белгілі бір кезеңдерін, сонымен  қатар әлемнің дамыған елдерінде  болып жатқан экономикалық және  саяси өзгерістерді сипаттайды. Олардың практикалық іс-әрекетке  қолдануға фирманың мақсаттары, тауар түрлері бәсекелестік артықщылықтардың  шығу көздері, маркетингтің шоғырлану  дәрежесі нарықтағы бәсекелестік  деңгейі сияқты көптеген факторлар  әсер етеді.      

 Осылайша, басқа  тауарларға қарағанда тұтыну  тауарларына дәстүрлі маркетингтік  тұжырымдамасын өндіріс құралдарына  өзара әрекеттесу 

 

Қорытынды  

 

 

     Қорытындылай келгенде  халықаралық туризмдегі маркетинг  негіздері туралы біраз мағлұматтар  қарастырдық. Көптеген салаларда  кәсіпорын иелері өнім шығаруда, оған тиісті баға қоюда және  оларды бөлуде бақылау жасап  отырады. Туризмдегі туроператорлар, турагенттер «отельдерді» брондау  сервисі т.б. сияқты делдар  жоғары маркетингтік күш салады  және екі себепке байланысты  «каналды капитандар» болады. Маркетингтік  пайда болуы нарықтық қатынастардың  қалыптасуымен және бәсекелестіктің  өрши түсуімен ұштасып жатыр.  Бұл факторлар нарықтық қызметті  басқарудың қалыптасқан жүйесін  жетілдіру қажет етті. Ең алдымен  жекелеген кәсіпкерлік құрылымдардың  тұрмыстық қызметін басқарудың  жоғары деңгейін қамтамассыз  ету керек екендігін білдік. Бүгінгі  таңдағы туризм туристік өнім  сервисті  және өндірісті ұйымдастыру сипаттамаларының бірқатар маңызды еркешеліктерімен айрықшаланады. Сонымен, туризм индустриясының жүйесіне мамандандырылған мәселелер, ұйымдар мен қоғамдар енеді. Олардың барлығы маркетингпен айналысуға мәжбүр. Бұл жерде саяхаттар бюросы, ресторан мен транспорттық мекеме үшін маркетинг мақсаты мен мазмұны бірдей емес. Сонымен туристік кәсіпорын клиенттерінің мұқтаждығын қанағаттандыру есебінен өз кірісін арттыруға ұмтылады. Ұлттық аймақтық әкімшілік аймаққа туристтерді көп тартқысы келеді. Қоғамдық туристік ұйым өз мәнін көтеруді және өз кәсіби қызметінің пайдасын көрсетуді қалайды. Жоғарыда баяндағандай туризм саласында маркентингтің келесі деңгейін ерекшелеуге мүмкіндік береді:

• туристік қызмет көрсетушілердің маркетингі;
• қоғамдық туристік ұйымдар маркетингі;
• территориялар мен аймақтар маркетингі;

 

      Алғашқы екі деңгей  коммерциялық маркетинг саласына  жатады. Халықаралық туризм нарығы  түрлі елдер арасындағы қатаң  бәсекелестіктің аренасы. Олардың  көпшілігі үшін туризм – ұлттық  экспорттың маңызды бабы. Бәсекелестік  күрес нәтижелері түрлі елде  труистік саясат қалыптасуының  нақты күшіне тікелей байланысты. Маркетингтің туристік саясаты  – туризмнің экономикалық тиімділігінің  артуына, туристік ресурстарды  тиімді пайдалануды, туристік  индустрияның дамуы үшін жағдай  жасауды анықтайтын мемлекеттік  іс – шаралардың жиынтығы.