Темір жол көлігіндегі сигнализация туралы нұсқаулық

12-вагонды  электропоездар айналғанда әуелік  аралықтан «Ток қабылдағышты  көтеру» тұрақты белгісіне дейінгі  қашықтық 250 м-ден кем болмауы  тиіс.

87. Әуелік  аралықтарды шектейтін түйіспе  желі тіректерінің ерекшелік  белгісі - кезектесіп келетін  төрт қара және үш ақ горизонталь  жолақтар болуы тиіс. Поезд қозғалысы  бағытындағы бірінші тірек одан  басқа вертикаль қара жолақпен  қосымша белгіленеді осы нұсқаулықтың 93-қосымшасына сәйкес қолданылады.

Тіректерге  бекітілетін белгілер тіректерге немесе қалқаншаларға тікелей енгізілуі  мүмкін осы нұсқаулықтың 94-қосымшасына сәйкес қолданылады. Көп жолды учаскелерде аталған белгілерді жол осінің үстіне түйіспе желі құралымдарына орнатуға рұқсат етіледі. Бұл тіректер (белгілер) арасында ток қабылдағыштары көтерілген электржылжымалы құрамды тоқтатуға тыйым салынған.

88. Шектік  бағаншалар бағыттамалы бұрма  немесе тұйық қиылысу бағытында  одан ары жолға жылжымалы құрамды  орнатуға болмайтын орынды көрсетеді  осы нұсқаулықтың 95-қосымшасына сәйкес қолданылады. Басты және қабылдау-жөнелту жолдарындағы шектік бағандардың ерекшелік түсі болуы тиіс осы нұсқаулықтың 95-қосымшасына сәйкес қолданылады.

89. «Станция  шекарасы» белгісі осы нұсқаулықтың 96-қосымшасына сәйкес қолданылады. Екі жолды және көп жолды учаскелердегі станция шекарасын көрсетеді. Белгінің екі жағында да жазба болуы керек.

90. Шағылдырғыштары  бар «Қауіпті орынның басталуы»  және «Қауіпті орынның аяқталуы»  тұрақты сигналдық белгілері осы нұсқаулықтың 97-қосымшасына сәйкес қолданылады. Жылдамдығы кеміген поездардың өтуін талап ететін учаске шекараларын көрсетеді. «Қауіпті орынның аяқталуы» сигналдық белгісі «Қауіпті орынның басталуы» сигналдық белгісінің сырт жағына орналастырылады осы нұсқаулықтың 97-қосымшасына сәйкес.

91. Ескерту  сигналдық белгілері:

«С» белгісі - ысқырықты беру - тоннельдер, көпірлер, өтпелер және т,.б алдында орнатылады осы нұсқаулықтың 98-қосымшасына сәйкес қолданылады.

«Локомотивті  тоқтату» белгісі осы нұсқаулықтың 98-қосымшасына сәйкес қолданылады. Темір жол көлігі кәсіпорнының басшылығы тағайындайтын комиссиямен белгіленетін орындарда орнатылады.

92. Шағылдырғыштары  бар ескерту сигналдық белгілері  электрлендірілген учаскелерде  орнатылады:

«Токты ажырату» осы нұсқаулықтың 99-қосымшасына сәйкес қолданылады.- бейтарап ендірме алдында; «Электровозда токты қосу» осы нұсқаулықтың 99-қосымшасына сәйкес қолданылады;

«Электропоездағы  токты қосу» осы нұсқаулықтың 99-қосымшасына сәйкес қолданылады - бейтарап ендірме артында. Бұл белгілерді орнату схемасы осы нұсқаулықтың 100-қосымшасына сәйкес қолданылады.

«Түйіспелік аспаның аяқталуы» сигналдық  белгісі осы нұсқаулықтың 101-қосымшасына сәйкес қолданылады, түйіспе желіде, дәлірек айтқанда түйіспе сымның жұмысшы зонасы аяқталатын орындарда орнатылады.

93. «Бірінші  вагонның тоқтауы» ескерту сигналдық  белгісі осы нұсқаулықтың 101-қосымшасына сәйкес қолданылады, моторвагонды поездар жүретін жолаушылар платформасында орнатылады.

94. Аз қызмет  ететін станция учаскелерінің  шекарасында орналастырылатын шағылыстырғышы  бар семафор «Көлденең орналасқан  бірқанатты семафор» сигналдық  белгісі: «Тоқта! Сигналдан өту  рұқсат етілмейді осы нұсқаулықтың 102-қосымшасына сәйкес қолданылады. 

 

 

 

§ 7. Уақытша сигналдық  белгілер 

 

95. Ток қабылдағыштары  көтерілген электржылжымалы құрамның  жүруіне жол берілмейтін жерлерде (түйіспе желі ақаулы болғанда, жоспарлы жөндеу және құрылыс  жұмыстары жүргізілгенде, поездар  жүрген кезде ток қабылдағыштарды  түсіру қажет болғанда) шағылдырғыштары  бар уақытша сигналдық белгілер  қойылады, олар мынаны көрсетеді:

«Ток қабылдағышты түсіруге дайындалу керек» осы нұсқаулықтың 103-қосымшасына сәйкес;

«Ток қабылдағышты түсіру керек» осы нұсқаулықтың 103-қосымшасына сәйкес;

«Ток қабылдағышты көтеру керек» осы нұсқаулықтың 103-қосымшасына сәйкес;

Бұл белгілерді орнату схемасы осы нұсқаулықтың 104-қосымшасына сәйкес келтірілген.

Түйіспе желімен  жабдықталмаған екі жолды учаскеде жолдардың біреуімен поездарды  өткізу арқылы және уақытша қиылысуларды төсей отырып, жоспарлы жол жөндеу және құрылыс жұмыстары жүргізіліп жатса, онда «Ток қабылдағышты түсіру»  сигналдық белгісі қоршалатын учаскеден  кемінде 1000 м. қашықтықта орнатылады. Қалған сигналдық белгілер осы нұсқаулықтың 104-қосымшасына сәйкес;

Ток қабылдағыштары көтерілген электржылжымалы құрамның жүріп өтуіне жол бермейтін түйіспе  желінің кенеттен зақымдануы байқалған  кезде, бұл ақаулықты байқаған электрмен  жабдықтау дистанциясының қызметкері күтіліп отырған поезға қарай 500 м жерге қашықтауы керек те, жақындап келе жатқан поездың машинисіне қолмен «Ток қабылдағышты түсіру» сигналын былай беруі керек осы нұсқаулықтың 105-қосымшасына сәйкес:

күндіз - сол  қолды вертикаль көтере отырып, горизонталь  сызық бойынша оң қолмен алға қарай  қайталанатын қозғалыстар;

түнде - мөлдір ақ оты бар фонармен қайталанатын вертикаль және горизонталь қозғалыстар.

Машинист  міндетті: хабарлаушы сигналды беруі  керек, электр тізбегі токтан ажыратылғанда, ток қабылдағыштарды түсіруі  керек және ерекше қырағылықпен зақымдану  орны арқылы жүріп өтуі керек, түйіспе  желінің түзіктігіне көз жеткізе  отырып, ток қабылдағыштарды көтере отырып, қозғалысты жалғастыруы керек.

96. Қар тазалағыштар  жұмыс істейтін учаскелерде уақытша  сигналдық белгілер орнатылады:

Кедергі алдында  «Пышақты көтеру керек, қанаттарды жабу керек» осы нұсқаулықтың 106-қосымшасына сәйкес;

Кедергіден  кейін «Пышақты түсіру керек, қанаттарды ашу керек» осы нұсқаулықтың 106-қосымшасына сәйкес;

Жүрдек қар  тазалағыштар жұмыс істейтін учаскелерде  «Пышақты көтеру керек, қанаттарды жабу керек» белгілерінің алдында, одан басқа  «Пышақты көтеруге және қанаттарды жабуға дайындалу керек» уақытша сигналдық  белгілері орнатылады осы нұсқаулықтың 106-қосымшасына сәйкес.

Қар тазалағыштар жұмыс істейтін учаскелерде белгілерді орнату схемасы осы нұсқаулықтың 107-қосымшасына сәйкес келтірілген, ал жүрдек қар тазалағыштар жұмыс істейтін учаскелерде белгілерді орнату схемасы осы нұсқаулықтың 108-қосымшасына сәйкескелтірілген.

Екі кедергі  жақын орналасқанда, олардың арасында қар тазалағыштың жұмыс істеуі мүмкін болмағанда, сырыққа бірінің астына бірі екі белгі орналастырылады  осы нұсқаулықтың 109-қосымшасына сәйкес.

97. Сигналдық  белгілерге орнатылатын шағылдырғыштар  мөлдір ақ шыныдын жасалуы  керек, ал жекелеген сигналдық  белгілерде «ҚТЖ» ҰК» АҚ-пен  бекітілген техникалық талаптарға  сәйкес ақ түсті жарық шағылдыратын  материалдан жасалған шағылдырғыштар  қолданылуы мүмкін. 

 

 

 

§ 8. Маневрлік жұмыс кезінде  қолданылатын сигналдар 

 

98. Маневрлік  бағдаршамдармен мынадай сигналдар  беріледі:

бір ай тәрізді-ақ от - «Маневрді жүргізуге рұқсат етіледі» осы нұсқаулықтың 110-қосымшасына сәйкес;

бір көк от - «Маневрді жүргізуге тыйым салынады»  осы нұсқаулықтың 110-қосымшасына сәйкес;

Маневрді  жүргізуге рұқсат қызыл от сөнген кезде бір ай тәрізді ақ отпен  шығу және маршруттық бағдаршамдары  арқылы берілуі мүмкін. Маневрлер  ауданында шығу және маршруттық бағдаршамдардың  қызыл отына жүріп кету топтық-маневрлік  бағдаршамдардың ай тәрізді-ақ отымен рұқсат етілуі мүмкін.

Екі жақты  қозғалыс үшін автоматты бұғаттаумен  жабдықталған бір жолды, екі жолды  станцияларда станция жағынан кіру бағдаршамының діңгегінде орналасқан маневрлік бағдаршамда ай тәрізді  ақ отпен «Маневрлік құрамның станция  шекарасынан шығуына рұқсат беріледі»  сигналы қолданылуы мүмкін.

Станцияның  белгілі бір ауданында маневрге рұқсат беретін топтық маневрлік  бағдаршаммен бір не екі жаққа  сигналдар беріледі.

Маневрлік бағдаршамдарда теміржол көлігі кәсіпорны басшылығының рұқсатымен көктің орнына қызыл оттар  қолданылуы мүмкін.

Бағыттауыштары  мен сигналдары электрлік орталықтандырылған станциялардың маневрлік бағдаршамдарында қажетті жағдайларда «маневр  жүргізуге рұқсат етіледі; бұл бағдаршаммен қоршалған жол ашық» екі ай тәрізді ақ от сигналы қолданыла  алады.

99. Дөңестік  бағдаршамдармен мынадай сигналдар  беріледі осы нұсқаулықтың 111-қосымшасына сәйкес:

бір жасыл  от - «Вагондарды белгіленген жылдамдықпен таратуға рұқсат етіледі»;

бір сары от - «Вагондарды кемітілген жылдамдықпен таратуға рұқсат етіледі»;

бір сары және бір жасыл от - «Вагондарды белгіленген  және кемітілген жылдамдық арасындағы жылдамдықпен таратуға рұқсат етіледі»;

бір қызыл  от - «Тоқта! Таратуға тыйым салынады»;

Жарық көрсеткішіндегі  қызыл отпен бір мезгілде жанатын  ақ түсті «Н» әрпі - дөңестен түскен вагондарды қабылдау паркінің жолдарына  және тартып шығару жолына шегіндіру  керек».

Дөңестік  бағдаршамдардың бір жасыл от, бір сары және бір жасыл және бір  сары от бойынша сұрыптау дөңестерінде вагондарды тарату жылдамдығы темір  жол көлігі кәсіпорнының басшылығымен белгіленеді.

Дөңестік  бағдаршам сигналдарының көрінуі  қамтамасыз етілмеген жағдайларда, дөңестік бағдаршамның көрсетуі туралы машинистке хабарлау үшін қайталағыш бағдаршамдар немесе дөңестік автоматты  локомотивтік сигнализация қолданылады. Қайталағыш және локомотивтік бағдаршамдар негізгі дөңестік бағдаршам тәрізді  оттармен сигнал беруі керек. Қабылдау паркін жолдарының ортасында орналасқан қайталағыш бағдаршамдарда қызыл оттың  орнына көк от орнатылуы мүмкін.

Қабылдау  паркінің жолдарында дөңестік бағдаршамға  дейін құрамдардың берілуіне  рұқсат беру үшін, сондай-ақ дөңес асты жолдарындағы сигнализация үшін маневрлік  бағдаршамдар қолданылуы мүмкін.

100. Маневрлік  бағдаршамдар болмаған жағдайда, маневрлер кезінде шығу және  маршруттық бағдаршамдардың қызыл  отына жүріп кетуге станция  бойынша кезекшімен немесе оның  нұсқауы бойынша маневрлер жетекшілерімен радиобайланыс бойынша, екіжақты парктік байланыс құрылғылары бойынша немесе қол сигналы аспаптарымен берілетін сигнал бойынша рұқсат беріледі.

101. Маневрлер  кезінде қол және дыбыс сигналдары  беріледі:

«Алға басқарумен локомотивке жүруге рұқсат етіледі» - күндіз жайылған сары жалаушасы бар  жоғары көтерілген қол қозғалысы  арқылы, түнде - мөлдір ақ оты бар  қол фонарымен (6.4 сурет) немесе бір  ұзақ дыбыспен;

«Кейінге  басқарумен локомотивке жүруге рұқсат етіледі» - күндіз жайылған сары жалаушасы  бар төмен түсірілген қол қозғалысы  арқылы, түнде - мөлдір ақ оты бар  қол фонарымен (6.5 сурет) немесе екі  ұзақ дыбыспен;

«Тыныш» - күндіз жайылған сары жалаушаның жоғары-төмен  баяу қозғалысы арқылы, түнде - мөлдір ақ оты бар қол фонарымен осы  нұсқаулықтың 114-қосымшасына сәйкес немесе екі қысқа дыбыспен;

«Тоқта!» - күндіз жайылған қызыл немесе сары жалаушаның шеңбер бойынша қозғалысы арқылы, түнде - кез-келген оттағы қол фонарымен  осы нұсқаулықтың 115-қосымшасына сәйкес немесе үш қысқа дыбыспен;

102. Маневрлер  кезіндегі сигналдар олардың  орындауға қабылданғанын растайтын  локомотивтің (моторвагонды құрамның), өздігінен жүретін арнайы жылжымалы  құрамның ысқырықтарымен қайталануы  тиіс.

Сигналшыға  немесе бағыттауыш қосынының кезекшісіне  бағыттауышты қайсы бір жолға  қою туралы тапсырма станцияның техникалық-басқару  актісімен белгіленген тәртіпке сәйкес ұзақтығы әртүрлі дыбыстармен (локомотивтердің ысқырықтарымен және маневрлер жетекшілерінің ысқырықтарымен) немесе станцияның техникалық жарақтануына байланысты басқа құралдармен берілуі  мүмкін. 

 

 

 

§ 9. Поездарды, локомотивтерді және басқа жылжымалы бірліктерді  белгілеу үшін қолданылатын сигналдар  

 

103. Поездың  бас жағы бір жолды жолмен  қозғалғанда және екі жолды  учаскелерде дұрыс жол бойынша  қозғалғанда, күндіз сигналдармен  белгіленбейді, түнде буферлік  білеудің жанындағы фонарьдың  екі мөлдір-ақ отымен белгіленеді  осы нұсқаулықтың 116-қосымшасына сәйкес;

Поездың бас  жағы дұрыс емес жолмен қозғалғанда, күндіз және түнде сол жақтан - фонарьдың  қызыл отымен, оң жақтан - фонарьдың  мөлдір ақ отымен белгіленеді осы  нұсқаулықтың 117-қосымшасына сәйкес;

Поездың бас  жағында немесе вагондарсыз келе жатқан локомотивте бір жолды  жолмен және дұрыс және дұрыс емес жолмен екі жолды учаскеде қозғалғанда, түнде прожектордың сигналдық мөлдір ақ оты қосылады. Моторвагонды поездың  бас жағы түнде прожектордың бір  мөлдір ақ отымен белгіленуі мүмкін.

104. Жүк поезының  бас жағы вагондарды алға салып,  бір жолды жолмен және екі  жолды учаскелерде дұрыс жолмен  қозғалғанда, күндіз сигналдармен  белгіленбейді, түнде буферлік  білеудің жанындағы фонарьдың  мөлдір-ақ отымен белгіленеді  осы нұсқаулықтың 118-қосымшасына сәйкес;