Таңдама тәсіл

Астана медицина университеті 
 
СӨЖ 
Тақырыбы: Таңдама тәсіл. 
Дискретті және интервалдық статистикалық таралу. Қалыпты таралу және оның параметрлері.  
 
Орындаған:Абдужалилова Л 
Тексерген:Джаулыбаева Э.Б 
 
 
Астана-2013ж

               жоспары: 
-Бас және таңдамалы жиынтықтар туралы ұғым 
-Таңдама таралу және оның сандық сипаттамасы 
-Таралудың эмперикалық функциясы 
- Қалыпты және салыстырмалы жиіліктердің полигоны және гистограммасы 
 

Статистикалық жиынтық түрлері

 

Статистикалық 

жиынтық

 

Бас 

жиынтық

 

Таңдамалы 

жиынтық

 
Бір белгілі мерзімде және аймақта, көп санды бір тектес элементтерден құралған топты  
статистикалық жиынтық дейміз 
 
Зерттеудің мақсатына байланысты, байқаудың барлық бақылау белгілерінен құралған жиынтықты  
бас жиынтық дейміз 

 
Бас жиынтықты сипаттауға арналған және бас жиынтықтан  арнайы әдіспен іріктелген бас жиынтықтың бөлігін – 
таңдамалы жиынтық дейміз 
 
Таңдама жиынтық репрезентивтік бөлу керек. 
Репрезентивтік дегеніміз іріктелген бөлшекте бас жиынтықта болған барлық элементтер және сондай арақатынаста болуы керек

 
Репрезентивтік бөлу үшін қойылатын талаптар 
-Таңдама жиынтықта бас жиынтық негізгі сипаттамалары болуы керек 
-Бас жиынтықтың ерекшелігін көрсету үшін, таңдама жиынтықтың көлемі жоғары болуы керек 
 
Зерттеу белгілерден және оның жиіліктерінен құралған қатарды  
дискретті статистикалық таралу қатары дейміз 
Бөлшек интервалдардан және олардың жиіліктерінен құралған қатарды  
интервалдық статистикалық таралу қатары дейміз 

 
Әр бір Х шамасының санына жағдайдың салыстырма жиілігін Х<Y анықтайтын Ғ^(х) функциясын тараудың эмперикалық функциясы дейміз 
Ғ^(х)= m^(х)/n 
m^(х) – байқау саны 
n – таңдама көлемі 
 
Таңдаманың статистикалық таралуын сипаттамасы: нүктелі және интервалдық баға арқылы өткізіледі

Бір сан арқылы анықталатын бағаны нүктелі баға дейміз 
Көп нүктелі бағадан құралатын бағаны интервалдық баға дейміз.Бұл баға байқаудың нәтижесіне байланысты, сол себептен ол кездейсоқ баға болады. Осы жағдайды еске алып әр бір интервалдық бағаға белгісіз параметрді табу үшін, сәйкес ықтималдық қойылады 
Статистикалық әдістер, сенімділік ықтималдары 1-ге жақын болғанда ғана интервалдық баға алуға мүмкіндік береді.  
Сенімділік ықтималдық жиілігі: 0,9; 0,95; 0,99; 0,999-тен болады

Фармация, медицина және биология зерттеулерінде сенімділік ықтимал 0,95 тең деп алынады, ал стандарттарды даярлағанда сенімділік ықтималды 0,99 деп аталады 
Үздіксіз кездейсоқ шаманың (х) таралу заңын қалыпты таралу дейміз. Оның ықтималдығы келесі формуламен анықталады 
1 /x-μ/²  
f ^/x/=-------- e -------  
σ√2n 2n² 
σ, μ – орташа квадраттық ауытқу және  кездейсоқ шаманың Х, математикалық күтуі 

Функция графигі у= f ^/x/

 

f /x

 

А

 

В

 

С

 

О

 

х

 

Қалыпты, қисық таралу, не Гаусса қисығы

 
μ =0,  және σ =1 параметрлерімен қалыпты таралуды мөлшерлі не стандартты таралу дейміз. 
Белгіленуі: 
N _{^{[x; 0.1]}}

 
1 
Ф^(х) =---- е^-Х2 
√2n  
функциясы мөлшерлі не стандартты қалыпты таралудың ықтыймал негізі  дейміз

Статистикалық таралуды графика арқылы бейнелеуде полигонды және гистограмманы қолданады 
 
(Х_¹ ; m_¹) не (Х_¹; Р_¹) қосатын сызықты 
жиілік полигоны (салыстырмалы жиілік) дейміз 

Жиілік полигоны  
(салыстырмалы жиілік)

 

а

 

3

 

2

 

1

 

800

 

700

 

  900

 

1000

 

р

 

0,3

 

0,2

 

0,1

 

700

 

800

 

900

 

1000

Тік төрт бұрыштан құралған сатылы графикалық фигураны гистограмма дейді 

 

  m /^{∆ x}

 

x

 

o

                Қорытынды.

 

• Қортындылай келсек бас жиынтық ішінен кездейсоқ таңдалған объектілер жиынтығын таңдаулы жиынтық немесе таңдама деп атаймыз. Егер кездейсоқ шамакейбір белгілі бір мәндерде қабылдайтын болса және мәндер саны есептік болса онда дискреттікездейсоқ шама деп атаймыз

      Қолданылған әдебиеттер

 

 

• 1.Математика-М.К.Изтлеуов,Н.К.Жалимбетова,А.Б.Ахметова
• 2.Высшая математика-Н.Л.Лобоцкая
• 3.Интернет жүйесінен ақпарат
• 4.Сабақ бойынша дәріс