Функция туралы

B) Түркістан – ер түріктің  бесігі ғой. 

C) Өңім екенін, түсім екенін  білмедім.

D) Ғылым таппай мақтанба.

E) Еңбек етсең ерінбей,  тояды қарның тіленбей.

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Тұрақты тіркесті анықтаңыз. 

 А) Немересі алдындағы  асын тауысып ішті.

B) Таяуда әкемізге ас  береміз. 

C) Ас дайындау – сенің  міндетің.

D) Ас алдында жеңіл  сусын пайдалы. 

E) Бұл дәмханада ыстық  ас берілмейді екен.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Диалект сөзді табыңыз. 

 А) Қуырдақ. 

B) Қамыр. 

 С) Табақ. 

D) Кәсе.

E) Қазан. 

 Дұрыс жауап: D

 

 Кәсіби сөзді табыңыз. 

 А) Жапырақ, гүлдесте.

B) Қоза, терімші. 

C) Өсімдік, жеміс-жидек. 

D) Жүзім, құлпынай.

E) Сәбіз, қарбыз.

 Дұрыс жауап: В 

{Сложность}=В 

 

 Диалект сөзді табыңыз. 

 А) Нағашы.

B) Құдағай. 

C) Бөле.

D) Абысын.

E) Құдаша.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Кәсіби сөзді қатарды  табыңыз. 

 А) Қауын, қала.

B) Есік, қақпа. 

C) Көзілдірік, дәрі-дәрмек.

D) Компьютер, монитор. 

E) Әңгелек, торлама. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Көнерген сөзді сөйлемді  көрсетіңіз.

 А) Оңтүстікте қыс  тез өтеді. 

B) Кәрі тарих – кәрі  шежіре.

C) Болыс сайлауы болады  деген лақап жұртқа тез тарады.

D) Үйдің іші ала-көлеңке. 

E) Біраздан кейін көзден  біржола ғайып болды. 

 Дұрыс жауап: С 

 

 Көнерген сөзге жатпайтын  қатарды анықтаңыз. 

 А) Жарық жұлдыз, қызыл  қайың. 

B) Ханша, ханшайым.

 С) Қызыл отау, кебеже.

D) Дойыр қамшы, қалқан.

E) Мауыты, батсайы. 

 Дұрыс жауап: А 

 

 Көнерген сөздің қанша  топқа бөлінетінін анықтаңыз. 

 А) 5.

 В) 6.

C) 4.

D) 3.

E) 2.

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Көнерген сөзді сөйлемді  көрсетіңіз.

 А) Төр бөлмеде шам  жағылды. 

B) Кәдуілгі, ағаш арасына  ықтай қыстаған ауыл.

C) Қайсар Күреңтөбелді  ерттей бастады. 

D) Күреңтөбел мен Көкдауылдан  қасқыр құтылған емес.

 Е) Қасындағы бар  жолдасына қоржын тола манат,  мақпал, сәлемдеме берілді. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Көнерген сөзді қатарды  анықтаңыз. 

 А) Ұл-қызыңның игілігін  көр, жақсы ана. 

B) Қолымнан домбырамды  қалды тартып.

 С) Жанбота, өзің  болыс, әкең Қарпық.

D) Бұл екеуінің осы  жолғы қонағы да өзгеше.

E) Аттар ерттелгелі де  бірталай уақыт болған еді. 

 Дұрыс жауап: С 

 

 Кірме сөздердің қай  тілден енгенін анықтаңыз. 

 Мектеп, тәрбие.

 А) Орыс.

 В) Араб.

C) Парсы. 

D) Моңғол.

E) Түрік. 

 Дұрыс жауап: В 

 

 Моңғол тілінен енген  сөзді табыңыз. 

 А) Емле.

B) Алматы.

C) Бәтеңке. 

D) Жарлық.

E) Қарқаралы. 

 Дұрыс жауап: D

 

 Араб тілінен енген  сөзді табыңыз. 

 А) Мектеп.

B) Қарындаш.

C) Баспасөз.

D) Сөмке. 

E) Оқулық.

 Дұрыс жауап: А 

 

 «Жұмыртқа» сөзінің  диалектілік баламасын табыңыз. 

 А) Ас.

B) Ауқат. 

C) Тағам. 

D) Өнім.

E) Тұқым. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Орыс тілінен енген  сөзді табыңыз. 

 А) Сөмке. 

B) Пән. 

C) Жарлық.

D) Емле.

E) Табиғат. 

 Дұрыс жауап: А 

 

 Моңғол тілінен енген  сөзді табыңыз. 

 А) Кәмпит.

B) Тұрба. 

C) Тарих. 

D) Нөкер. 

E) Ұшақ.

 Дұрыс жауап: D

 

 Белгілі бір жердегі  тұрғындардың сөйлеу тілінде  ғана қолданылатын сөздерді қалай  атайтынын 

 табыңыз. 

 А) Кәсіби сөздер.

B) Терминдер. 

C) Диалект сөздер.

D) Кірме сөздер.

E) Көнерген сөздер.

 Дұрыс жауап: С 

 

 Кәсіби сөздерге қатысы  жоқ саланы анықтаңыз. 

 А) Қолөнершілік, зергерлік. 

B) Мақташылық, диқаншылық.

C) Диқаншылық, ұсталық. 

D) Ағашшылық, суретшілік.

E) Тоқымашылық, малшылық.

 Дұрыс жауап: D

 

 Қазақ тіліндегі терминдердің  жасалу жолын анықтаңыз. 

 А) 2.

B) 3.

C) 4.

D) 5.

 Е) 6.

 Дұрыс жауап: А 

 

 «Комплекс» сөзінің  қазақша баламасын табыңыз. 

 А) Құрылым. 

B) Кешен. 

C) Мекеме.

D) Кеден. 

E) Құрылыс. 

 Дұрыс жауап: В 

 

 Термин сөзді қатарды  табыңыз. 

 А) Қасым ұста іске  жарайды-ау деген мүйіздерді жинады.

B) Төртінші баптың бірінші  тармағында қаралады.

C) Ініміздің пәтері төртінші  қабатта. 

D) Сұрапыл дауылға төтеп  беру қиын-ақ.

E) Қарағым, қолыңнан келеді, зерттеушілікпен айналысқаның жөн. 

 Дұрыс жауап: В 

 

 Кәсіби сөзді анықтаңыз. 

 А) Нарық. 

B) Әуежай.

C) Кеден. 

D) Мамандық.

E) Торлама. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Қазақша баламасы жоқ  интернационалдық терминді көрсетіңіз.

 А) Глобус.

B) Космос.

C) Ракета.

D) Комплекс.

 Е) Музей. 

 Дұрыс жауап: А 

 

 Терминдердің қандай  ғылым саласына қатысты екенін  табыңыз. 

 Аммиак, азон.

 А) Физика.

B) Химия. 

C) Математика.

D) География. 

E) Биология.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Термин сөзді табыңыз. 

 А) Қарлығаш.

B) Бұлақ. 

C) Аспан. 

D) Жер серігі.

E) Болашақ. 

 Дұрыс жауап: D

 

1929 жылы қай әліпбиге  көшкенімізді табыңыз. 

B) Латын әліпбиі. 

C) Араб әліпбиі. 

D) Түрік әліпбиі. 

E) Қазақ әліпбиі. 

 Дұрыс жауап: B

 

 Қазақ тіліне тән  дыбыстардың санын анықтаңыз. 

 А) 5.

B) 6.

C) 7.

D) 8.

E) 9.

 Дұрыс жауап: Е 

 

 «Қоян» сөзінің құрамында  қанша дыбыс, қанша әріп барын  анықтаңыз. 

 А) 5 дыбыс, 4 әріп.

B) 5 дыбыс, 5 әріп.

C) 4 дыбыс, 4 әріп.

D) 4 дыбыс, 5 әріп.

E) 6 дыбыс, 4 әріп.

 Дұрыс жауап: А 

 

 Орыс әліпбиіне көшкен  жылды көрсетіңіз.

 А) 1940.

B) 1929.

C) 1924.

D) 1939.

E) 1941.

 Дұрыс жауап: А 

 

 Қазақ тіліне тән  дыбыстар топтастырылған қатарды  белгілеңіз.

 А) Ә, ғ, қ, к,  ң, ө, ү, ұ, і. 

B) Ғ, қ, і, к, ә, ң,  ө, ү, ұ..

C) һ,ә, ғ, қ, ң, ө,  і, ұ, ү. 

D) Ы, ә, ғ, қ, ң, ө,  ұ, і. 

E) Ә, ғ, ү, қ, ң, ы,  ұ, і, у. 

 Дұрыс жауап: С 

 

 Дауысты дыбыстардың  жақ қатысына қарай бөлінуін  көрсетіңіз.

 А) Жуан, жіңішке. 

B) Жіңішке, ашық.

C) Ашық, қысаң. 

D) Еріндік, езулік.

E) Езулік, жуан.

 Дұрыс жауап: С 

 

 «Ы» дыбысына тән  сипаттаманы табыңыз. 

 А) Жіңішке, еріндік,  қысаң. 

B) Жуан, езулік, қысаң. 

C) Жуан, езулік, ашық.

D) Жіңішке, езулік, қысаң. 

E) Жуан, еріндік, ашық.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Дауысты дыбыстың жасалу  ерекшелігін көрсетіңіз.

 А) Дауыстап айтуға  келетін дыбыстар.

B) Ауа өкпеден кедергісіз  шығып, үннен ғана тұратын дыбыстар.

C) Ауа өкпеден кедергісіз  шығып, үн мен қоса салдыры  бар дыбыстар.

D) Салдырдан жасалған  дыбыстар.

E) Өкпеден шыққан ауаның  кедергіге ұшырап шығуынан жасалған  дыбыстар.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Дауысты дыбыстардың  тіл қатысына қарай бөлінуін  көрсетіңіз.

 А) Жіңішке, ашық.

B) Жуан, жіңішке. 

C) Ашық, қысаң. 

D) Жуан, ашық.

E) Еріндік, езулік.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Құрамында үш дауысты  дыбысы бар сөздер қатарын  көрсетіңіз.

 А) Көмек, бақташылар.

B) Барымташы, жақсылық.

C) Келіссөз, жеңілдік.

D) Сағыныш, аспан. 

E) Тапсырма, табалдырық.

 Дұрыс жауап: С 

 

 Сөз соңында келмейтін  дауыстылар қатарын табыңыз. 

 А) А, ы, ө. 

B) Ы, і, о. 

C) Ә, о, и. 

D) Ү, ы, ә. 

E) Ө, ұ, ү. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Бірыңғай жуан дауыстылардан  тұратын сөздерді табыңыз. 

 А) Ынталы, қауесет,  дауылпаз.

B) Ойшыл, әулие, көлеңке. 

C) Ұлағат, байланыс, құнарлы. 

D) Талап, тілек, керуен.

E) Тәжірибе, дүние, туынды.

 Дұрыс жауап: С 

 

 Жуан және жіңішке  дауыстылар араласып келген сөздерді  табыңыз. 

 А) Найзағай, қолтаңба, дәулет.

B) Ұшқын, жасын, сәуле. 

C) Тәлімгер, түлек, талап. 

D) Ғарышкер, бапкер, Ақтөбе.

E) Мөлдір, кәусәр, бұлақ. 

 Дұрыс жауап: D

 

 Бірыңғай жуан дауыстылардың  қатарын табыңыз. 

 А) А, ы, ұ, ө,  о. 

B) О,ө, ы, і, у. 

C) Ұ, ы, а, ә, ү. 

D) О, а, ы, у, ұ. 

E) У, и, а, ы, і. 

 Дұрыс жауап: D

 

 Бірыңғай жіңішке дауыстылардан  құралған сөздерді табыңыз. 

 А) Сабыр, салмақ, сәлем. 

B) Көмек, кітап, бағбан.

C) Қауіп, қатер, күнә.

D) Сезім, төзім, білім. 

E) Кеңшілік, дәурен, қадір. 

 Дұрыс жауап: D

 

 Ашық дауысты дыбыстар  қатарын табыңыз. 

 А) А, ә, о, ө,  е, э. 

B) А, ә, ұ, ү, у. 

C) Ы, і, и, ұ, ү, у. 

D) О. ө, а, ә, е, у. 

E) А, ә, е, о, ө, ұ,  ү. 

 Дұрыс жауап: А 

 

 Қысаң дауысты дыбыстан  құралған қатарды табыңыз. 

 А) Күшік, кешік. 

B) Ыстық, қапырық. 

C) Қыран, тұлпар.

D) Дәстүр, мүлік. 

E) Түлкі, күлкі. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Ашық және қысаң  дауыстылар араласып келген сөздер  қатарын табыңыз. 

 А) Көгілдір, бозша. 

B) Масаты, төзім. 

C) Күлкі, түлік. 

D) Ырыс, құдірет. 

E) Уақыт, тұрмыс.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Бірыңғай еріндік дауыстылардан  құралған сөздерді табыңыз. 

 А) Отан, ел.

B) Бұлбұл, құс. 

C) Ұрпақ, жәдігер. 

D) Төзім, молшылық.

E) Уақиға, толқын.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Еріндік және езулік  дауыстылар араласып келген сөздерді  анықтаңыз. 

 А) Құштарлық, құлаш. 

B) Жарық, жаңалық. 

C) Тән, жан. 

D) Жазылым, айтылым. 

E) Береке, бірлік.

 Дұрыс жауап: А 

 

 Еріндік дауыстылар  қатарын анықтаңыз. 

 А) О, ө, у, ұ,  ү. 

B) А, ә, о, ө, ұ, ү. 

C) Ұ, ү, ы, і, о, ө. 

D) У, ұ, ү, а, ә. 

E) У, о, ө, ы, і. 

 Дұрыс жауап: А 

 

 Бірінші буыны езулік  дауыстыдан тұратын сөзді анықтаңыз. 

 А) Өмір.

B) Қарақұм. 

C) Ұстаз. 

D) Мұздақ.

E) Ошаған.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Дауыссыз дыбыстар  санын анықтаңыз. 

 А) 24.

B) 25.

C) 26.

D) 27.

E) 30.

 Дұрыс жауап: С 

 

 Дауыссыздар жасауға  қажетті қатарды анықтаңыз. 

 А) Салдыр мен дыбыс. 

B) Үн мен салдыр.

C) Дыбыс пен үн.

D) Салдыр мен дауыс. 

E) Дауыс пен үн.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Дауыссыз дыбыстардың  түрін анықтаңыз. 

 А) 4.

B) 2.

C) 6.

D) 5.

E) 3.

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Үнді дауыссыздардың  жасалуын көрсетіңіз.

 А) Салдыр мен үннен  жасалып, үні басым болады.

B) Үн мен салдырдан  жасалып, салдыры басым болады.

C) Үн мен дыбыстан жасалып,  үні басым болады.

D) Салдыр мен дауыстан  жасалып, салдыры басым болады.

E) Дыбыс пен үннен жасалып,  дыбысы басым болады.

 Дұрыс жауап: А 

 

 Бірыңғай үнді дауыссыз  қатысқан сөздер қатарын табыңыз. 

 А) Раушан, келбет.

B) Оспан, өмірлік. 

C) Ұсыныс, ынтымақ. 

D) Лағыл, дүние. 

E) Лаула, өнер.

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Үнді дауыссыздардың  қатарын көрсетіңіз.

 А) Р, л. й, у,  м, н, ң. 

B) П, ф, к, қ, т, с,  ш, щ, х, ц, ч, һ. 

C) Б, в, г, ғ, д, з,  ж. 

D) Т, с, ш, щ, х, ц,  ч, һ, р, л, м, н. 

E) У, м, н, ң, б, в,  г, ғ, д, з, ж. 

 Дұрыс жауап: А 

 

 Мақал құрамындағы  үнді дауыссыздардың санын анықтаңыз. 

 Күшіңе сенбе, ісіңе  сен. 

 А) 4.

B) 6.

C) 3.

D) 2.

E) 5.

 Дұрыс жауап: А 

 

 Қатаңдардың жасалу  жолын көрсетіңіз.

 А) Тек қана үннен  тұрады.

B) Салдырдан жасалады.

C) Үннен салдыры басым  болады.

D) Салдырдан үні басым  болады.

E) Үнге қоса дыбысы  болады.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Қатаң дауыссыздан  басталған тұрақты тіркесті табыңыз. 

 А) Жаны мұрнының  ұшына келу.

B) Аузын майлау.

C) Көзінен таса қылмау.

D) Беті бүлк етпеу. 

E) Мұрнына исі бармау.

 Дұрыс жауап: С 

 

 Өзара жұп құраған  қатаңдар қатарының дұрысын белгілеңіз.

 А) С, ш. 

B) Қ, ғ. 

C) Т, с. 

D) Ц, щ. 

E) Т, ж. 

 Дұрыс жауап: В 

 

 Сөз соңында келген  қатаң дауыссызды қатарды табыңыз. 

 А) Ұшақ, анар, арық.

B) Шама, нарық, ысырап.

C) Тулақ, бейбітшілік,  атырап.

D) Орыс, көмір, өркеш. 

E) Уақыт, таңғыш, ұран.

 Дұрыс жауап: С 

 

 Ортаңғы буында ұяң  дауыссыз келген қатарды табыңыз. 

 А) Аңсарым. 

B) Жартыкеш.

C) Бұрынғы. 

D) Зымыра.

E) Қажырлы. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Ұяңнан басталып, ұяңға  аяқталған сөзді көрсетіңіз.

 А) Жауын. 

B) Дарқан.

C) Дарбыз.

D) Болат. 

E) Ғасыр. 

 Дұрыс жауап: С 

 

 Ұяң дауыссыздан басталған  қатарды табыңыз. 

 А) Түйменің инесіз  күні жоқ. 

B) Ерінген екі істейді. 

C) Шам жарығы түбіне  түспейді.

D) Жол азабы – көр  азабы. 

E) Әділдікке жығылмайтын  адам жоқ. 

 Дұрыс жауап: D

 

 Құрамында ұяң дауыссызы  бар сөзді көрсетіңіз.

 А) Қырсық.

B) Мәлімет. 

 С) Намыс. 

D) Ықылас.

E) Тағдыр.

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Сөз басында келмейтін  дауыссызды көрсетіңіз.

 А) Ж. 

B) Ф. 

C) Т. 

D) У. 

E) Ң. 

 Дұрыс жауап: Е 

 

 Сөз соңында келмейтін  дауыссызды көрсетіңіз.

 А) У. 

B) Һ. 

C) Ғ. 

D) Ң. 

E) Й. 

 Дұрыс жауап: С. 

 

 «У» дыбысы дауыссыздың  қызметін атқаратын жауапты таңдаңыз.

 А) Қуаныш.

B) Жауын. 

C) Туырлық. 

D) Ару. 

E) Бұзу.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Сөз басында келмейтін  дауыссызды көрсетіңіз.

 А) Ғ. 

B) Ф. 

C) Х. 

D) Ң. 

E) У. 

 Дұрыс жауап: D

 

 Буынның неден құралатынын  табыңыз. 

 А) Әріптен. 

B) Фонемадан. 

C) Түбірден.

D) Қосымшадан.

E) Сөзден.

 Дұрыс жауап: В 

 

 Буынға бөлінбейтін  сөзді табыңыз. 

 А) Тарс.

B) Мұра.

C) Бұлақ. 

D) Ана. 

E) Тілек. 

 Дұрыс жауап: А 

 

 Буынға бөлінбейтін  сөзді табыңыз. 

 А) Қарт.

B) Жарты.