Тест по "Концепциям современного естествознания"

А) ІІІ ғ.

В) ІҮ ғ.

С) Ү ғ.

D) ҮІ ғ.

+Е) ҮІІІ ғ.

 

160. Араб билігі үстемдік етті:

А) Қазақстан территориясының барлық аумағы

+В) Оңтүстік Қазақстанның бір  бөлігі

С) Батыс Қазақстанның бір бөлігі

D) Солтүстік Қазақстанның бір  бөлігі

Е) Шығыс Қазақстанның бір бөлігі

 

161. Иқта - бұл:

А) ел билеушісі 

В) мемлекет елшісі

С) қала басшысы

+D) салық жинау құқығы

Е) діни салт-жора

 

162. Қарахан мемлекетінің қалыптасуында  рөл атқарған тайпалар:

А) қыпшақтар, арғындар, наймандар

+В) қарлұқтар, шігілдер, яғмалар

С) телелер, дулулар , нушибилер

D) усундер, кангюйлер, ғұндар

Е) ұйғырлар, басмылдар, қарлұқтар

 

163. Шығыс Дешті-Қыпшақ  хандары  шыққан ру:

А) тоқсаба

+В) елбөрі

С) қайып ұран

D) қанғар

Е) қарлық

 

164. Х ғ. исламды қабылдаған  мемлекет:

А) Қимақ

В) Қыпшақ

С) Оғыз

D) Қарлұқ

+Е) Қарахан

 

165. Қарахан мемлекетінде исламды  мемлекеттік дін етіп жариялаған  билеуші:

А) Қадыр хан

В) Шахмәлік

С) Әли 

D) Сатұқ Боғра

+Е) Боғра Харун Мұса

 

166. Шығыс Дешті-Қыпшақтың территориясы :

А) Еділден Дунайға қарай батысқа  созылған жерлер

+В) Ертістен Еділге дейінгі  Қазақстанның батыстағы  далалық  аймағы 

С) Сырдария мен Амудария аралығы

D) Шу мен Талас аралығы

Е) Орал мен Жайық аралығы

 

167. Қазақстанда рухани бағыттағы  поэзияны таратушы:

А) әл-Фараби

+В) С.Бақырғани

С) М.Қашқари

D) Рашид-ад-Дин

Е) Қ.Жалаири

 

168. ҮІІІ-ХІ ғасырларда қыпшақтар   мемлекетінің құрамында болды:

А) оғыздар

В) қарахандар

С) саманидтер

+D) қимақтар

Е) қарлұқтар

 

169. Қарахан мемлекетіндегі коммендация  институты – бұл:

А) вакфтық жерлер

В) әскери адамдарды натуралды және ақшалай қаржыландыру

С) жерге жеке меншік

D) ауыл шаруашылық өнімдері түріндегі  табыс

+Е) ұсақ жеке меншік иелігінің   ірі жер иеленушінің қамқорлығына  өтуі

 

170. Қарақытай  горханын және  оның иелігін ... жаулап алды:

А) моңғолдар

+В) наймандар

С) оғыздар

D) қыпшақтар

Е) керейіттер

 

171. “Құтадғу білік” поэмасының  авторы:

А) әл-Фараби

В) Ахмет Яссауи

С) Махмұд Қашқари

+D) Жүсіп Баласағұн

Е) Мұхаммед Хайдар

 

 

172. “Диуани лұғат-ат-түрк” (Түркі  тілдерінің сөздігі ) еңбегінің  авторы:

А) әл-Бируни

В) әл-Фараби

+С) Махмұт Қашғари

D) Ахмет Яссауи

Е) Жүсіп Баласағұн

 

173. Мардикар – бұл:

А) салық

+В) қоғамдық еңбек

С) жер иелену түрі

D) айтыс

Е) әкімшілік орган 

 

174. Дешті-Қыпшақ атауы пайда  болды:

А)VIII ғ.

В) IX ғ.

С) X ғ.

+D) XI ғ. 

Е) XII ғ.

 

175. Ұлы Жібек жолы дипломаттық  және сауда ретінде тұрақты  қызмет етті:

+А) б.з.д. ІІ ғ. ортасы

В) б.з. ІІ ғ. ортасы

С) б.з. ІІІ ғ. ортасы

D) б.з. ІҮ ғ. ортасы

Е) б.з. Ү ғ. ортасы

 

176. ҰлыЖібек Жолының УІ-УІІ ғғ. дамыған тармағы:

А) Хуанхе арқылы  Ланчжоуға өту 

В) Хами, Турфан, Бешбалык, Шихо оазисі арқылы Іле аймағына өту

С) Бедель асуы арқылыкЫстық көлдің оңтүстік жағалауына өту.

Д) Қашқардан   Ферғана, Самарқан, Бұқара, Сирияға өту.

+Е) Қытайдан   батысқа қарай  Жетісу және Оңтүстік Қазақстанға  өту 

 

177. Шыңғыс ханның «Ясасы» - бұл: 

А) түріктердің қасиетті кітабы

+В) әдет-ғұрып заңдар жинағы

С) мұсылман құқықтарының негізі

D) даосизм ілімі туралы трактат

Е) Буддаға табыну  ілімі 

 

178. Шыңғыс хан мемлекеті “Еке  Монғол ұлыс” (Ұлы Моңғол мемлекеті)  деп атала бастады:

А) 1206 ж.

В) 1207 ж.

С) 1209 ж.

D) 1210 ж.

+Е) 1211 ж.

 

179. «Монғол-татарлар» сөз тіркесін 1823 жылы айналымға енгізді:

+А)  А.Наумов

В)  А.Левшин 
С)  В. Радлов 
Д)  Ш.  Уәлиханов 
Е)  М. Красовский

 

180. Шыңғыс ханның тұсындағы Монғол  империясының астанасы:

А) Сығанақ

В) Сарай

С) Сарай Берке

D) Сарай Бату

+Е) Қарақорым

 

181. Шыңғыс ханның билік құрған  жылдары:

+А) 1206 –1227 жж.

В) 1227-1242 жж.

С) 1227-1255 жж.

D) 1257-1266 ж.ж.

Е) 1269-1271 жж.

 

182. Шыңғыс ханның  заңдар жинағы:

А) Әдет

В) Төре

+С) Яса

D) Жеті-жарғы

Е) Шариғат         

 

183. Шыңғыс ханның «Яссасы» бойынша  өкіметтің жоғарғы органы:

+А) құрылтай

Б)жиналыс

С) мемлекеттік кеңес

D) отырыс

Е) жоғарғы кеңес

 

 

 

184 ке келдік 

 

 

580. Хорезмшаха  Мухаммед армиясының  Қазақстан жерінде монғол әскерімен  алғаш рет кездесуі болды: 

А) 1206 ж. 
В) 1208 ж.

+С)  1216 ж.

Д) 1221 ж.

Е) 1225 ж.

 

186. Монғолдардың Хорезмшах мемлекетіне  шапқыншылық жасауына түрткі  болды:

А) мұсылмандар  құқықтарының аяққа  тапталуы

В) Жошы мен Хорезмшах әскерлерінің қақтығысуы

+С) “Отырар ойраны”

D) хорезмдіктердің монғолдарға  қарсы күресі

Е) Орталық Азия халықтарының әскери одаққа бірігуі

 

 

 

 

 

 

 

185. Шыңғыс ханның Қазақстан  мен Орта Азияға жорығы басталды:

А) 1211 ж.

В) 1217 ж.

С) 1218 ж.

+D) 1219 ж.

Е) 1220 ж.

 

187. Монғолдар Оңтүстік Қазақстанның  қалаларын толықтай жойды:

+А) Отырар, Сығанақ, Ашынас

В) Отырар, Сайрам, Ашынас

С) Отырар, Меркі, Ашынас

D) Отырар, Баласағұн, Ашынас

Е) Отырар, Құлан, Талхир

 

574

 

188. Қазақстанның далалық аудандары  Шыңғыс ханның  баласына тиді:

А) Шағатайға

В) Төлеге

+С) Жошыға

D) Үгедейге

Е) Тоқтамысқа

 

191. Жошы ханның мұрагері:

А) Орда-Ежен

В) Барақ

+С) Батый

D) Құбылай

Е) Берке

 

 

 

 

194. Алтын орданың сол қанатын  басқарды:

А) Батый

В) Жошы

+С) Орда Ежен

D) Төле

Е) Шағатай

 

195. Алтын орда        ханның басқаруы тұсында Монғол  империясынан тәуелсіз болды:

А) Батыйдың

В) Орда Еженнің

+С) Беркенің

D) Мөңкенің

Е) Өзбектің

 

196. Алтын ордада исламды мемлекеттік  дін етіп жариялаған хан:

А) Батый

+В) Өзбек

С) Меңгу

D) Мөңке

Е) Тоқтамыс

 

 

 

 

 

222. Тоқтамыс пен Әмір Темір  арасындағы шешуші шайқас болды:

А) 1370 ж.

В)1389 ж.

С) 1391 ж.

+D) 1395 ж.

Е) 1405 ж.

 

225. Әмір Темірдің соңғы жорығы  қарсы бағытталды:

А) Көшпелі өзбек мемлекетіне

В) Алтын Ордаға

С) Ақ Ордаға

+D) Қытайға

Е) Ноғай Ордасына

 

197. Алтын орда            ханның тұсында біршама құдіретті  мемлекетке айналды:

А) Батый

+В) Өзбек

С) Меңгу

D) Мөңке

Е)  Тоқтамыс        

 

200. Ақ орданың астанасы:

А) Тараз

+В) Сығанақ

С) Сарай-Берке

D) Созақ

Е)  Испиджаб

 

203. Ақ орданың құлауы нәтижесінде  құрылған хандықтар:

А) Астрахан және Қырым хандықтары 

В) Қазан және Сібір хандықтары

С) Моғолстан мемлекеті

+D) Ноғай Ордасы  және Әбілхайыр  хандығы

Е) Қазақ хандығы

 

205. Едіге  негізін қалады:

А) Қазақ хандығының

В) Сібір хандығының

С) Моғолстанның

+D) Ноғай ордасының

Е) Астрахан хандығының

 

 

210. Шайбандық Әбілқайыр хан болып  сайланды:

+А) 1428 ж.

В) 1435 ж.

С) 1486 ж.

D) 1490 ж.

Е) 1491 ж.

 

 

211. Әбілқайыр хан 1457 жылы жеңіліс  тапты :

А) енисей қырғыздарынан 

+В) ойраттардан

С) қыпшақтардан

D) маңғыттардан

Е) қаңлылардан

 

207. Ноғай ордасының ірі тайпасы:

А) ойраттар

В) қарлұқтар

С) қыпшақтар

+D) маңғыттар

Е) қаңлылар

 

209. Көшпелі өзбектер мемлекетінің  негізін қалаған:

А) Едіге 

В) Полатшы

+С) Әбілқайыр

D) Тоғылық-Темір

Е) Шайх Хайдар

 

201. Ақ орда                 ханның тұсында Алтын ордадан  тәуелсіз болды:

А) Батый, Орда-Ежен

+В) Ерзен, Мүбәрәк

С) Тоқтамыс, Темір

D) Барақ,Орыс

Е) Тоғылық-Темір, Ілияс-Қожа

 

202. Ақ орда                 ханның тұсында күшейді:

А) Батый

В) Орда-Ежен

С) Тоғылық Темір

+D) Орыс 

Е) Едіге

 

215. Моғолстанның алғашқы хандары           шапқыншылығына тойтарыс берді: 

А) Әбілқайырдың

В) Тоқтамыстың

+С) Темірдің

D) Орыстың

Е)  Барақтың

 

 

208. ХУ ғ. 20 жж. Қазақстан жерінде  құрылған мемлекет:

А) Алтын орда

В) Ақ орда

С) Көк орда

D) Моғолстан

+Е) Әбілқайыр хандығы

 

198.Алтын Орда ханның басқаруы  тұсында Моңғол империясынан  тәуелсіз болды:

А) Мөңке

+В) Берке

С) Құбылай

D) Орыс

Е)  Өзбек

 

 

216. Оңтүстік және Оңтүстік-шығыс  Қазақстан моңғол шапқыншылығының  нәтижесінде               ұлыстың құрамына кірді:

А) Жошы

+В) Шағатай

С) Үгедей

D) Төле

Е) Құбылай

 

212. Оңтүстік – Шығыс Қазақстан  жері ХІҮ ғ. ортасы – ХҮІ  ғ. басында

                   мемлекеттің құрамына енді:

+А) Моғолстан

В) Ноғай ордасы

С) Өзбек ұлысы

D) Хайду

Е) Монғолия

 

189. Жошы ұлысының жері  алып  жатты:

+А) Ертіспен батысқа қарай

В) Жетісудың  үлкен бөлігі

С) Шығыс Түркістан

D) Батыс Монғолия

Е) Жоғарғы Ертіс және Тарбағатай

 

190. Үгедей ұлысының алып жатқан  жері:

А) Ертістен Еділге дейін

+В) Жоғарғы  Ертіс аймағы  және Тарбағатай 

С) Шығыс Түркістан мен Мәуереннахр

D) Оңтүстік Қазақстан және Жетісу

Е) Еділден Дунайға дейін

 

213. Моғолстан әулетінің негізін  қалаған:

А) Әмір Полатшы

В) Әмір Темір

С) Орыс хан

D) Өзбек хан

+Е) Тоғылық Темір

 

214. Моғолстан ақсүйектерінің жер  иелену түрі:

+А) сойырғал, інжу

В) зекет, ұшыр

С) соғым, сыбаға

D) мүлік, вакф

Е) тағар, баж

 

219. Моғолстан туралы мәліметтер  ортағасырлық автордың  еңбегінде  беріледі:

А) «Тарихи-Абулхаир хани», Осман Кухистан

В) «Жами ат –тауариқ», Қадырғали  Жалаири

+С) «Тарих-и-Рашиди», Мұхамед  Хайдар

Д) Михман-наме-ий Бұқара» , Фазлаллах  ибн Розбихан

Е) «Диван лұғат ат-түрк», Махмұт Қашғари

 

148. «Тарих - и - Рашиди» еңбегінің  авторы:

+А) Мұхаммед Хайдар

В) Жүсіп Баласағұн

С) Махмұт Қашқари

D) Ахмет Яссауи

Е) Әл-Фараби

 

 

 

221. Моғолстан Әмір Темірден            ханның тұсында тәуелсіздікке  қол жеткізді:

А) Есен-Бұға

В) Тоғылық-Темір

С) Ілияс-Қожа

+D) Мұхаммед

Е) Уәйіс

 

226. Әмір Темір ХІІ ғасырдағы  діни ойшылға     қаласында  кесене тұрғызды:

А) Тараз

В) Отырар

С) Сайрам

Д) Сығанақ

+Е) Түркістан

 

 

 

 

176. Қазақ хандығының негізін  қалады:

А) Бұрындық және Қасым

+В) Жәнібек және Керей

С) Есен Буға және Жүніс хан

D) Батый және Берке

Е) Хакназар және Шығай

 

177. Тарихқа «қазақ жерін жинаушы»  деген атпен енген хан:

А) Абылай

В) Бұрындық

С) Хақназар

+D) Қасым

Е) Жәнібек

 

178. Қазақ хандығының халық саны 1 млн. адамға          ханның  тұсында жетті:

А) Жәнібек және Керейдің

В) Тәукенің

+С) Қасымның

D) Хақназардың

Е) Есімнің 

 

179. «Алтын ғасыр» деп аталған  хан билігі уақыты:

А) Қасым 

В) Хақназар

+С) Тәуке

D) Тәуекел

Е) Абылай

 

180. Суан, ысты, жалайыр тайпалары          кірді:

+А) Ұлы жүзге

В) Орта жүзге

С) Кіші жүзге

D) маңғыттарға

Е) монғолдарға

 

181. Қазақ хандары XYI – XYIІІ  ғғ. сайланды:

А) билерден

В) қожалардан

С) байлардан

+D) сұлтандардан

Е) имамдардан

 

182. Мәскеу мемлекетімен алғаш  рет дипломатиялық қарым-қатынас   ханның тұсында  орнатылды:

А) Тәуке

В) Әбілқайыр

С) Абылай

+D) Қасым

Е) Жәнібек және Керей 

 

188. Қазақ жырауы, Тәуке мен Абылайдың  кеңесшісі:

А) Шалкиіз

В) Доспамбет

С) Тәттіқара

+D) Бұқар

Е) Үмбетей

 

189. Қазақ хандығының діни орталығы:

А) Сауран

В) Сығанақ

+С) Яссы (Түркістан)

D) Созақ

Е) Отырар

 

194. “Жеті-Жарғы”               хан тұсында жазылды:

А) Қасым

В) Есім

С) Абылай

+Д) Тәуке

Е) Тәуекел

 

201. 1595 жылы Тәуекел ханмен келіссөздер  жүргізген Ресей өкілі:

А) Тевкелев

В) Чебуков

+С) Степанов

D) Строганов

Е) Беляков

 

56. Қазақтар ошақтың жебеушісі  деп  білді:

А) Жер -ана

В) Су- ана

+С) От- ана

D) Ойсыл қара 

Е) Зеңгі баба

 

205. Мұхаммед Хайдар Дулатидің  айтуынша, Қазақ хандығының құрылған  уақыты:

А) 1441-1446 жж.

В) 1445-1446 жж.

С) 1455-1456 жж.

+D) 1465-1466 жж.

Е) 1475-1476 жж.

 

206. Қазақ хандығы құлдырау кезеңін    ханның тұсында бастан кешірді:

А) Хақназар

В) Қасым

С) Абылай

D) Тәуке

+Е) Тахир         

 

213. Қазақ хандығының  құрылғандығы  туралы басты дерек:

+А) «Тарих-и-Рашиди»

В) «Жами-ат-тауарих»,

С) «Тарих-и-Абулхаир-хани»

D) «Михман-наме-и-Бухара»

Е) «Диуани луғат-ат түрк»

 

214. Қазақ хандығының тарихы туралы  жазған ортағасырлық автор:

+А) Мұхаммед Хайдар Дулати

В) Қадырғали Жалаири

С) Усман Кухистани

D) Фазыл-аллах ибн Рузбихан

Е) Махмұд Қашқари

 

215. Қазақ қоғамындағы төменгі  әлеуметтік топ:

А) малшылар

Б) диханшылар

С) жатақтар

D) кедейлер

+Е) құлдар

 

216. ХҮІІІ ғ. Қазақ хандығы  саяси біртұтастыққа      ханның тұсында жетті:

А) Жәнгір

В) Есім

С) Тәуекел

+D) Тәуке

Е) Кенесары         

 

219. Билердің ықпалы    ханның  тұсында нығайды:

А) Қасым 

В) Хакназар

С) Бұйдаш

D) Тәуекел

+Е) Тәуке        

 

220. Қазақ қоғамында сот қызметін  атқарды:

А)  сұлтандар

В) ру старшындары

С) молдалар

+D) билер

Е) тархандар

 

234. Ш.Уәлихановтың шығармашылығына  жатпайды:

А) “Абылай”

В) “Даладағы мұсылмандық туралы”