Әйелдер мен жасөспірімдер еңбегін қорғау

9-Тарау. Электр станциялары мен  
желілер жабдықтарын жөндеу     

165. Қорғасын өзекті  кабель тартпаларын жөндеумен  және қорғасын кабель муфталары  мен сыртқы қабатын дәнекерлеумен  айналысатын, кабельді желілерді  жөндеу және құрастыру жөніндегі  электр монтері  
     166. Жоғарғы вольтті электр таратқыш желілерді биікте жөндеу жұмыстарымен айналысатын, электр таратқыш әуе желілерін жөндеу жөніндегі электр монтері.  

10-Тарау. Түрпілеу өндірісі     

167. Түрпілі бұйымдарға қорғасын құюмен айналысатын, түрпілі шеңберлерді баланстап құюшы  
     168. Түрпілеу өндірісінде кедергілік пешін ыстықтай бұзумен айналысатын бульдозер машинисі  
     169. Түрпілеу материалдарын балқытушы  
     170. Кремний карбидін балқытушы  
     171. Корунд цехында істейтін түрпілі материалдардың балқытушысы.  

11-Тарау. Электротехника өндірісі

&1. Слесарлық жинау және электротехникалық  
өндірістегі жалпы кәсіптер     

172. Сынап тазартушы  
     173. Сынапты түзеткіштерін қалыпқа құюшы.   

&2. Электрлі көмір өндірісі     

174. Пеште балқытумен  айналысатын жұмысшылар.  

&3. Кабель өндірісі     

175. Қорғасынды  ыстықтай құю әдісімен айналысатын,  кабельдерді қорғасынмен немесе  алюминиймен престеуші  
     176. Тек қана қорғасын қабықтарды сыдырумен айналысатын, кабель бұйымдарының сыртқы қабатын сыдырушы.  

&4. Химиялық ток көздерін өндіру      

177. Қорғасын балқыма  бұйымдарын құюшы  
     178. Құрғақ массаны (қорғасын аккумуляторлар үшін) айластырушы  
     179. Қорғасын балқымалар мен қорғасын түзетін қалдықтарды қорытушы  
     180. Қалыптағы қорғасын пластиндерді штампылап бөлумен айналысатын аккумуляторлық пластиндерді бөлшектеуші.  

12-Тарау. Химия өндірісі     

181. Қауіптілігі 1-2 сыныпты химиялық заттарды пайдалануға байланысты бала туатын жастағы әйелдерге тыйым салынатын жұмыстардың бәрі.  

&1. Химия өндірісінің жалпы мамандықтары      

182. Балқытуда  және бабымен пісіруде істейтін балқыту аппаратшысы  
     183. Каучукты көлденең қысыммен сүргілеумен айналысатын еселеп булаушы  

&2. Сары және қызыл фосфор  өндірісі  
және олардың қосындылары     

184. Шахталы саңлаулы пештерде, күйдіргіш және агломерациялық пештерге, фосфорды электрмен айдау бөлімшелерінде ұсақтарды қырлау қондырғыларына қызмет көрсетумен, фосфор ыдыстарды толтырумен, қоймалардағы фосфор, тұнбаларының ыдыстарына қызмет көрсетумен, қоймалжың қалдықтарды тазартумен және отқа жанатын сұйық қалдықтарды қайта өңдеумен тікелей айналысатын, жұмысшылар, басшылар мен мамандар.  

&3. Үш хлорлы фосфор және  бес күкіртті фосфор өндірісі     

185. Негізгі өндірістегі технологиялық процесте істейтін жұмысшылар, басшылар мен мамандар.  

&4. Лак-сыр өндірісі

&5. Қорғасын глет пен жоса, қорғасынды крон, ақ сыр,  
қорғасын көкшілі және жасыл бояу өндірісі      

186. Негізгі технологиялық  процесте істейтін жұмысшылар, басшылар  мен мамандар.  

13-Тарау. Резинаны қайта өңдеу

&1. Резина қоспалары мен оларды  қайта  
өңдеу өндірісінің жалпы мамандықтары      

187. Ұзындығы 6 метрден  астам қазандарда бұйымдарды  тиеп-түсірумен, ескек біліктерін вулканизациялаумен айналысатын вулканизаторшы  
     188. Резина араластырғыш  
     189. Салқын вулканизация, радол мен фактис шығару бөлімшелерінде істейтін жұмысшылар  
     190. Ірі габаритті резина бөлшектер мен бұйымдар дайындауда және жөндеуде, арматура бөлшектерді вулканизациялауда (ірі қақпақтар, резина отын бактер, резервуарлар, транспортер ленталары және т.б.) істейтін резина бұйымдарды жөндеуші.  

&2. Шина өндіру, қалпына келтіру  және жөндеу     

191. Вулканизаторшы  
     192. Покрышкаларды (ауыр жүкті) жинаушы.   

14-Тарау. Мұнайды, газды, сланецті  және көмірді қайта  
өңдеу, синтетикалық мұнай өнімдерін, мұнай майларын өндіру     

193. Кокс түсіруші  
     194. Кокс тазалаушы  
     195. Хош иісті көмір сутегі өндірісінің экстракт цехтары мен бөлімшелерінде істейтін жұмысшылар  
     196. Күкірт түзетін мұнай газын тазарту кезінде мышьяк ерітінділерін дайындаумен айналысатын жұмысшылар  
     197. Бензинді этилдейтін технологиялық қондырғылармен айналысатын жұмысшылар, басшылар мен мамандар.  

15-Тарау. Целлюлоза, қағаз, картон  және  
олардан бұйым жасау өндірісі     

198. Коррозияға  қарсы және ингибитор қағаздары  өндірісімен айналысатын сорғызу аппаратшысы  
     199. Хлор ерітумен айналысатын, химиялық ерітінділер дайындау аппаратшысы  
     200. Целлюлоза қайнатушы  
     201. Талшық шикізатын қайнатушы  
     202. Ағаш булаушы  
     203. Колчедан ұнтақтаушы  
     204. Сульфат тиеуші  
     205. Колчедан, күкірт пештерді тері мен турм тиеуші  
     206. Дефибрерге баланстарды (қабығы аршылған материал) тиеуші  
     207. Қышқылдаушы  
     208. Миксовщик  
     209. Қышқылды резервуарларды кірпішпен айналдыра қалаушы  
     210. Фибрлерді кесуші  
     211. Коррозияға қарсы және ингибитирленген қағаз өндірісінде істейтін қағаз және қағаз бұйымдарына дымқыл сіңіруші  
     212. Күкірт қышқылын қалпына келтіруші  
     213. Содовщик  
     214. Сульфитті целлюлоза және күкірт қышқылы өндірісінде істейтін жөндеуші-слесарь, жөндеу жөніндегі электромонтері, электр жабдықтарына қызмет көрсету жөніндегі электромонтері, майлаушы, өндірістік орындарда еден жуушы  
     215. Минутына 400 метр және одан да астам жылдамдықта жұмыс істейтін, жылдам жүретін қағаз жасайтын және картон жасайтын машиналармен айналысатын, қағаз жасаушы (картон жасаушы) машиналардың құрғатушысы  
     216. Хлоршы.  

16-Тарау. Цемент өндірісі     

217. Қоймалжың  тұнбалар бассейндері мен қойыртпақтарды  тазалайтын жұмысшылар.  

17-Тарау. Тас өңдеу және тастан  
құйылатын бұйымдар өндірісі     

218. Тастан құйылатын  бұйымдарды құюшы  
     219. Тас қашаушы  
     220. Тас қайнатушы  
     221. Диабаз қиыршық тастарын тартып ұнтақ жасайтын диірмен машинисі  
     222. Тас өңдейтін жабдықтарды реттеуші  
     223. Фрезамен тас өңдеуші.  

18-Тарау. Темір-бетон және бетон  бұйымдары  
мен құрылғылар өндірісі     

224. Бетон және темір-бетон бұйымдарын кесуші.  

19-Тарау. Жылу сақтағыш материалдар  өндірісі     

225. Битумшы  
     226. Ваграншы.  

20-Тарау. Жұмсақ жабындылар мен  су өткізбейтін  
материалдар өндірісі     

227. Қайнатқыш  қазандарды толтырушы.  

21-Тарау. Тоқыма және жеңіл  өнеркәсіп

&1.Тоқыма өндірісінің жалпы мамандықтары      

228. Біліктерді  механикаландырмай көтеріп-түсірумен айналысатын шихталандыру жабдықтарының операторы  
     229. Канализация орлары мен құдықтарын тазартумен айналысатын апат зардаптарын қалпына келтіру жұмыстарының слесары  
     230. Түту аппараттарын тазартып-қайраушы.    

&2. Мақтаны алғашқы өңдеу     

231. Шикізатты  және талшықты престеуші.  

&3. Зығыр және кендір-талшық  өндірісі     

232. Талшық дайындаушы.   

&4. Жүн өндірісі     

233. Шұға өндірісіндегі тоқыма цехында істейтін шебер  
     234. Техникалық шұға жуумен айналысатын жұмысшы.  

&5. Киіз басу өндірісі     

235. Қалың киіздер  дайындаумен айналысатын киіз  басушы;  
     236. Қол жұмыстарымен айналысатын аяқ киім саптаушы;  
     237. Қол жұмыстарымен айналысатын аяқ киімдерді қалыптан шығарушы.  

22-Тарау. Тамақ өнеркәсібі

&1. Тамақ өнімдері өндірісінің жалпы мамандықтары     

238. Қолмен тиеуде  мерзімімен іске қосылатын диффузорларға  қызмет көрсететін кіріктіргіш аппаратшысы  
     239. Су айдындарда мұз дайындаумен және оны бунтқа салумен айналысатын мұз дайындаушы  
     240. Сүйек желімін дайындаушы  
     241. Сепараторларды қолмен бұзып-таратумен айналысатын, тазарту машинасының машинисі  
     242. Гофронді-ыдыс өндірісінің қалдықтарын тайлаумен айналысатын жұмысшылар.  

&2. Ет өнімдері өндірісі     

243. Мал соятындардың  айналысатын жұмыстары:  
     1) ірі қара малмен ұсақ мүйізді малдарды және шошқаларды естен тандыра құлату, шыншырға ілу, қанын сорғызу;  
     2) мүйізді ірі қараны сұрыптап қолмен терісін сыдыру, сұраптау;  
     3) тушаны бөлшектеп кесу;  
     4) шошқаның тушасы мен басын үйту;  
     5) мүйізді ірі қара малдың тушасын көлденең әдіспен өңдеу операцияларымен айналысатын мал жығушы қасапшы; 
     6) терілерді шелдеуші;  
     7) терілерді өңдеуші.  

23-Тарау. Темір жол көлігі және метрополитен      

244. Дизельді поезд,  тепловоз, электропоезд машинистері  
     245. Кең табанды темір жол желілерінде жұмыс істейтін мотовоз машинисі, мотовоз машинисінің көмекшісі  
     246. Қол арба жүргізушісі, қоларба жүргізушісінің көмекшісі  
     247. Дизельді поезд, тепловоз, электропоезд машинистерінің көмекшісі  
     248. Поездарды құрастырушы, поездарды құрастырушының көмекшісі  
     249. Электрлендірілген темір жолдарда биікте жұмыс істейтін түйісу желілерінің электр монтері.  

24-Тарау. Өзен көлігі     

250. Жүкші, докер-механизатор  (тұрақты краншы, порт ішіндегі  көлік жүргізушісі болып жұмыс  істейтін докер-механизатордан және  қауіптілігі 1 және 2 сыныпқа жататын заттарды қоспағанда жүктерді қайта өңдеумен үздіксіз айналысатын машиналар мен тетіктерге қызмет көрсететін жұмысшылардан басқа)  
     251. Қатты отынмен жұмыс істейтін кемелердің от жағушысы  
     252. Жолаушы, жүк-жолаушы кемелерінің, топырақ сорғыш земснарядтардың және өзен-теңізде қатар жүзетін кемелердің барлық атаудағы матростары (су асты қанаты бар кемелерін, сондай-ақ қала ішінде және қала маңындағы бағыттарда жұмыс істейтін кемелерден басқа)  
     253. Жүзгіш кранда жұмыс істейтін кран машинисі (краншы).  

25-Тарау. Полиграфия өндірісі

&1. Қорғасын балқымаларын пайдалануға  
байланысты жұмыстар     

254. Таптауырын, қаріп теру және ашық жер материалдарын құю учаскелерінде істейтін полиграфия жабдықтарын реттеуші  
     255. Құюшы  
     256. Құю операцияларында және таптауырындарды бөлуде істейтін жұмысшылар  
     257. Таптауырыншы.  

&2. Ойық басылымдар цехтары     

258. Ойық басылымның  баспа бөлімшесінде жұмыс істейтін жұмысшылар (дайын өнімдерді қабылдау мен ораудан басқа)  
     259. Ойық басылым қалыптарын өрнектеуші.   

26-Тарау. Экономиканың барлық  салаларына  
ортақ жұмысшы мамандықтары     

260. Антеннашы-діңгекші  
     261. Битум қайнатушы  
     262. Аэрошана жүргізуші  
     263. Су астындағы жұмыс маманы  
     264. Газдан құтқарушы  
     265. Өрт десантнигі, өрт парашютшісі  
     266. Ашық сынапты қолмен мөлшерлеп бөлуші  
     267. Қол жұмысымен айналысатын ағаш жарушы  
     268. Ыстық қазандарды жөндеумен айналысатын қазаншы  
     279. Қазан тазалаушы  
     270. Қолмен қорғасын, сыр әзірлеумен айналысушы сыр езуші  
     271. Қорғасын, хош иісті және хлорлы көміртегі түзетін лак-сыр материалдарын қолданып ыдыстардың ішін сырлаумен, сондай-ақ жабық камераларда бүріккіштермен осы лак-сыр материалдарын қолданып ірі габаритті бұйымдарды сырлаумен айналысатын сыршы  
     272. Теңізде жұмыс істейтін кран машинисі (краншы)  
     273. Қолмен атқарылатын кезде бумен және сумен жылытылатын қазандарға қызмет көрсетумен айналысатын қазандық машинисі (от жағушы)  
     274. Жүзбелі крандар машинисі командасының қызметкерлері  
     275. Мыналармен айналысатын жұмысшылар:  
     1) ашық түрдегі металл сынаптармен (жұмыс орнында тиімді ауа жаңартқышпен қамтамасыз етілген қондырғылар мен жартылай автоматтарда істейтіндерден басқа);  
     2) күкіртті мұнай, оның қайта өңделетін өнімдері мен күкірт түзетін мұнайлы газдың ыдыстарын (резервуарлар, өлшеуіштер, цистерналар, барждар ж.б.) тазартумен;  
     3) тікелей өрт сөндіруге байланысты жұмыстармен;  
     4) кеме және темір жол цистерналарында, сұйық отынды кеме танкерінде және мұнай құятын кемелерде, коффердамдарда, фор және ахтер пиктерде, тіркемелі жәшіктерде, түптердің арасындағы және борттардың арасындағы кеңістіктерде және басқа өтуі қыйын орындарда тазалау, қож шығару және сырлау жұмыстарымен;  
     5) бензиннің этилді сұйық қоспасын жасаумен;  
     6) сыныпты түзеткішті тазалаумен түйісетін желілерді жөндеу кезінде, сондай-ақ 10 метр биіктіктен жоғарыда әуе жүйесін құрастыру жөндеу жұмыстары кезінде;  
     7) жүзбелі құралдарға, кемедегі такелаждық (жабдықтар жинағы) жұмыстарды орындаумен қатар топырақ снарядтарына қызмет көрсетумен  
     276. Канализация желілерін тазарту жөніндегі жұмыстармен айналысатын апаттық-қалпына келтіру жұмыстарының слесары  
     277. Көпір слесары  
     278. Жабдықтарды құрастырумен және таратумен айналысатын такелажшы  
     279. Тазалаушы.

Кіріспе 

 

Еңбек құқығы   құқықтың   жетекші салаларының бірі   ретінде   еңбек сферасындағы      өмірлік қатынастарды   реттейді.

Еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету  проблемалары - Қазақстанда да көкейкесті мәселелердің бірі. Республиканың ұйымдарындағы  еңбекті корғаудың жай-күйі Үкіметтің  және уәкілетті мемлекеттік органдардың тұрақты қадағалау нысаны болып табылады.

Жұмыс орындарындағы жазатайым  оқиғалардың өсуіне жұмыстардың  қауіпсіз жүргізілуіне деген тиісті бақылаудың болмауы, жұмыскерлерді қауіпсіз жұмыс тәсілдеріне жеткілікті үйретпеу, қауіпсіздік талаптарының, еңбек және өндірістік тәртіптің орындалмауы да теріс ыкпалын тигізіп келеді. Өндірістегі жазатайым оқиғаларға қатысты құбылыстардың сақталуы көп жағдайларда еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау саласындағы нормативтік-қүқықтық базаның жеткіліксіздігіне, оның экономикалық реформалар қарқынына үлгермей, артта қалып қоюына да байланысты. Сондықтан еңбек қатынастарын реттеу саласындағы негізгі міндеттердің бірі - еңбекті қорғаудың тиімді басқару жүйесін әзірлеу және жүзеге асыру болып табылады.

Жаңа технологиялар  мен өндіріс жүйелерінің   жасаудағы маңызды   талаптардың бірі – бұл  адмның еңбек етудегі   салауатты  және кауіпсіз  шарттарды қамтамасыз етумен  байланысты   проблемаларды  зерртеу  және  белгілі бір шешімдерді  қабылдау. Өндірісте  жазатайым  оқиғалардың,  кәсіби аурулардың, авариялардың, өрттің  мүмкін болатын  себептерін  анықтау мен зерттеу, сонымен бірге  оларды   жоюға  бағытталған  іс-шараларды   әзірлеу   адамның еңбек етуге   қалыпты  және  қауіпсіз   шарттарды  жасауға  мүмкіндік береді.

Жасалған  жұмыстың  негізі мақсаты -  еңбекті қорғауға  қатысты   барлық  негізгі  мәселерді мен  сұрақтарды қарастыру. Бұл аталған мақсатқа жету үшін   келесідей  талаптарды орындау қажет: 

 

 еңбекті  қорғауға түсінік беру;·

 еңбекті қорғау  жөніндегі мәселелерді реттейтін нормалардың  қайнар  көздерін көрсету;·

 еңбекті қорғауға қатысты  еңбек құқығы субъектілерінің  құқықтары  және  міндеттерін қарастыру;·

 еңбек  құқығының  заңнамасы  мен  еңбекті қорғау ережелерін бұзғаны үшін жауапкершілік жағдайларын анықтау;·

 қызметкерлердің жекелеген  түрлерінің  еңбегінің қорғалуын бақылау (әйелдер, жасы  кәмелеткет толмағандар, еңбек қабілеттілігі шектеулі  тұлғалар).·

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

 

ҚАЗАҚ ГУМАНИТАРЛЫҚ ЗАҢ УНИВЕРСИТЕТІ

АЛМАТЫ ЗАҢ  АКАДЕМИЯСЫ

 

 

Құқық қорғау органдары  факультеті

 

 

БІТІРУ ЖҰМЫСЫ

 

Тақырыбы: ЖЕКЕЛЕГЕН  САНАТТАҒЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ