Өзін-өзі реттеу ұйымдары

Өзін-өзі реттеу ұйымдары

 

Толеубаева Аида

ЭҚ(121)-тобының студенті

Өзін-өзі реттейтін  ұйымдар дегеніміз -

 

бұл бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларының  қауымдастық формасында, ерікті түрде, олардың кәсіби мүдделерін қорғау мақсатында құрылған коммерциялық емес және мемлекеттік  емес ұйым.

Өзін-өзі реттейтін ұйым өз қызметін ҚР заңнамасына сәйкес лицензия негізінде жүзеге асырады.

 

ӨӨРҰ-ның әр түрлі түрлерін лицензиялаудың өзіндік ерекшеліктері  бар.

 

Қор биржасы, бағам белгілеуші ұйым, орталық депозитарий өздерінің  тікелей қызметтері бойынша лицензиясын  алғанда ӨӨРҰ мәртебесін қабылдайды,

 

Өзін-өзі реттейтін ұйымдарды  құрудың мақсаты, қаржылық нарық  қатысушыларының қызметтеріндегі  белгілі бір бағыттардағы ішкі реттеу болып табылады.

ал қауымдастық бұл  мәртебені тек өздері қауымдастық  ретінде лицензия алғаннан кейін  ғана алады.

  
 
 
 
 
 
 
 
Бағалы қағаздар нарығының (БҚН) кәсіби қатысушыларының өзін-өзі реттейтін ұйымдарының негізгі міндеттері:  
 

 

Бағалы қағаздармен операцияларды  жүргізудің ережелері мен стандарттарын  жасау

БҚН-ның кәсіби қатысушылары клиенттерінің және бағалы қағаздар иелерінің мүдделерін қорғау;  

БҚН кәсіби қатысушыларын  тиімді қызмет ету үшін тиісті жағдайлармен қамтамасыз ету;

Қазақстанда

1999 жылға дейін жалғыз  толыққанда заңды ӨӨРҰ KASE қор  биржасы болды. 

 

Активтерді басқаратын және Қазақстандық тізілімді ұстаушылардың  қауымдастықтары (ҚРҰҚ)

1999 жылдың 4 тоқсанында 

БҚН-ның кәсіби қатысушыларына алғаш рет 2 лицензия берді.

1999 жылдың 13 қарашасында  Ұлттық директораттың қаулысымен  Активтерді басқару қауымдастығына  зейнетақы активтерін басқаратын  компанияның қызметін тиімді  қамтамасыз ету және қызмет  көрсету нарығында ЖЗҚ-ның зейнетақы  активтерін инвестициялық басқаруды  жүзеге асыратын ұйымдар еркін  бәсекелестікті дамыту мақсатында  №482 ӨӨРҰ ретінде қызметін жүргізетін  лицензия берілді

Сонымен қатар, қауымдастығының  мүшесі болып табылатын зейнетақы  активтерін басқаратын компанияның  стандарттық қызметімен және кәсіби этикасымен заң жағынан қорғалуын  қамтамасыз етуді қалыптастыру керек  болды.

ҚР заңнамасымен Активтерді басқару қауымдастығымен бекітілген негізгі басқару органдарынан басқа  ең маңызды деген міндеттерді  шешу мақсатында заң бойынша, қызметкерлері  бойынша, есеп және есеп беру бойынша  үш тұрақты қызмет ететін комитет  құрылды.

Қауымдастық өзінің мүшелерінің  тізімін жүргізеді. Онда әр мүшенің  мекен-жайымен фирманың аты, қауымдастықтың өкілеттілігі туралы мәліметтер, қызметкерлердің  біліктілігі, БҚН-ның кәсіби қатысушылары лицензияның реквизиттері туралы ақпараттар болады.

Қауымдастық мүшелеріне бағалы қағаздарға байланысты мәміленің құнына айла-шарғы жасауға, сондай-ақ, қауымдастық-мүше клиенттерінің көзқарасын бұрмалау мақсатында өзара сқз байласу  т.б. мүмкін шараларды жүзеге асыру  және бағалы қағаздарға сұраныс пен  ұсыныс жағдайы жөнінде БҚН-ның  басқа қатысушыларына айла-шарғы  жасауға тыйым салынады.

Қауымдастық мүшелері тоқсан сайын барлық ақпарат құралдарына жариялану мерзімі 3 жұмыс күнінен кешіктірмей ӨӨРҰ-ға мыналарды беруі қажет:

 

таза зейнетақы активтері  және ондағы өзгерістер туралы.

бухгалтерлік баланс, сонымен  қатар қаржылық-шаруашылық қызметнінің  нәтижелері туралы есеп берулер;

ақша қаражатының қозғалысы  туралы;

жеке және зейнетақы активтерінің жағдайы туралы мәліметтер;

Қазақстандағы өзін-өзі  реттеу ұйымдары

 

Қор биржасы

ҚРҰҚ

Активтерді басқару қауымдастығы