Рольф-прокат» компаниясының желілік моделін өңдеуін нарыққа шығару

 

Жауабы: Ткр = 80 күн

(А27 – А 23 – А22 –  А21 – А20 - А19 - А18 - А10 – А6 - А3 )

 

 

 

 

 

                         1.5. Кәсіпорынды зерттеудің сызбасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                         

                          1.6. Кәсіпорынды зерттеудің  желілік моделі

 

 

 

 

 

 

1.7. Кәсіпорынның құрылымды  - уақытты кестесі

 

 

 

 

Жұмыстың белгіленуі	Жұмыстың жалғасы	Жұмыстың атауы
А1	10	Агенттіктің бәсекеше
А2	19	Ұйымдастыру жоспары
А3	20	Учаскені таңдау
А4	21	Керекті жабдық
А5	22	Материалды сатып алу
А6	25	Ғимарат орнату
А7	24	Ғимарат орнату
А8	23	Ғимарат орнату
А9	10	Көлікті жалға беру
А10	11	Өндірістік жоспар
А11	16	Сатылым көлемі
А12	17	Бәсекешілер
А13	18	Жарнама
А14	30	Көлікті жалға беру
А15	31	Көлікті жалға беру
А16	11	Көлікті жалға беру
А17	25	Қаржылық жоспар
А18	12	Шығындар
А19	13	Табыстар
А20	14	Несие
А21	15	Аренда
А22	29	Көлікті жалға беру
А23	28	Көлікті жалға беру
А24	27	Көлікті жалға беру
А25	26	Көлікті жалға беру
А26	19	Осы аймақта  жақсару  н/е  жалғастыру
А27	17	Табыстар алу

 

 

 

 

 

 

8.  Желілік графикті есептеудің кестелік тәсілі

1	2	3	4	5	6	7	8	9
Алдыңғы жұмыс саны	Жұмыс коды	Жұмыстың жалғасы	Жұмыстың ерте басталуы	Жұмыстың ерте аяқталуы	Жұмыстың кеш басталуы	Жұмыстың кеш аяқталуы	Жұмыс уақытының жалпы  резервасы	Жұмыс уақытының жеке резеравсы
-	А1	10	0	10	0	10	0	ИСТИНА
1	А17	25	10	29	10	29	0	ИСТИНА
1	А10	11	29	49	31	51	0	ИСТИНА
1	А2	19	29	50	53	74	0	ИСТИНА
1	А18	12	29	51	29	51	0	ИСТИНА
1	А19	13	49	74	49	74	0	ИСТИНА
1	А20	14	50	74	50	74	0	ИСТИНА
1	А21	15	51	74	51	74	0	ИСТИНА
1	А11	16	74	84	74	84	0	ИСТИНА
1	А12	17	10	21	10	21	0	ИСТИНА
1	А13	18	21	37	21	37	0	ИСТИНА
1	А3	20	21	38	21	38	0	ИСТИНА
1	А4	21	21	39	21	39	0	ИСТИНА
1	А5	22	37	67	54	84	17	ИСТИНА
1	А22	29	38	69	53	84	15	ИСТИНА
1	А23	28	39	50	73	84	34	ИСТИНА
1	А24	27	10	35	10	35	0	ИСТИНА
1	А25	26	35	47	35	47	0	ИСТИНА
1	А14	30	35	48	35	48	0	ИСТИНА
1	А15	31	35	49	35	49	0	ИСТИНА
1	А16	11	35	50	35	50	0	ИСТИНА
1	А6	25	47	76	55	84	8	ИСТИНА
1	А7	24	48	76	56	84	8	ИСТИНА
1	А8	23	49	76	57	84	8	ИСТИНА
3	А9	10	50	76	58	84	8	ИСТИНА
8	А26	19	84	103	84	103	0	ИСТИНА
1	А27	17	103	120	103	120	0	ИСТИНА

 

Жауабы: Ткр = 120 апта

(А27 – А26 - А9 – А6 – А3 – А2 - А1)

 

 

 

 

1.9. Желілік графиктің оңтайлығы

Желілік жобалау процессінің желілік  графиктерін түзету тәжірибесінде  әдетте оны оңтайлық деп атайды. Бұл атау біршама шартты болып  табылады және математикалық үлгілеудегі оңтайлық түсінігінен өзге. Мұнда “оңтайлық” термині қатаң құраслтырылған процессті сипаттамайды.

Желілік графиктің оңтайлығы  деп - ең пайдалы нәтижеге жету және уақыт пен ресурс бойынша берілген көрсеткіштерге дейін есеп параметрлерін жүзеге асыру үшін желінің тізбектеліп жақсаруын айтады. Оңтайлық процесстің құрамына еңбектік, материалдық-техникалық, қаржылық және басқа да ресурстардың біркелкі таралуы жатады.

Уақыт бойынша желінің оңтайлығы. Егер желілік графиктің бастапқы ңұсқасы директивтік мерзімге сәйкес немесе сол мерзімнен аспайтын критикалық жолдың жалғасы болса, онда ол оңтайлы деп саналып, бекітілуге және орындалуға нұсқалады.  Егер критикалық жолдың ұзындығы бастапқы желілік график бойынша  директивті мерзімінен асса, онда желілік графиктің оңтайлығы уақыт бойныша орындалады.

Уақыт бойынша желінің оңтайлық процесі  алдымен критикалық жұмыстың жалғасуының және олар үшін өндірістік ресурстардың көбеюі арқылы  подкритикалық  жолда жатқан жұмыстардың қысқаруымен сипатталады.

Уақыт бойынша желінің оңтайлық процесінде бірнеше тәсілдерді көрсетуге  болады: жұмыс орындалуының қысқа  нұсқасын пайдалана отырып, уақытша  бағалардың өзгеруі, жұмыс орындалуын технологиясын өзгерте отырып, желілік  топологияның өзгеруі, параллельді жұмыстың орындалуын іске кіргізу және олардың уақыт аралығына максималды біріктіру.

Бірінші тәсіл кең таралған және желі топологиясын өзгертпейтіндіктен аз жұмыс шығындайды, және  критикалық және подкритикалық жұмыстардың уақытша бағаларының қысқартылуы негізінде граффиктің түзетілуі жүргізіледі. Критикалық жұмыстар бойынша уақытша бағалардың азаюы қатты жүктелмеген жұмыстардан қайтару кезінде сәйкес ресурстарды жүзеге асырады. Критикалық жолдың берілген уақытқа дейін азаю процедурасы желілік графиктің параметрлерінің толық қайта есептелуі қажеттілігіне, жаңа критикалық жолдардың пайда болуына және қайта есептелуге  әкеліп соқтырады.

            Уақыт бойынша желі оңтайлығының екінші тәсілі желілік графиктің топологиясының өзгеруімен байланысты. Бұл жұмыстың жаңа тізбектерін және өзара байланысын табуға мүмкіндік беретін және объектілерді құрастыру мерзімінің азаюына әкеліп соқтыратын, жұмыс өндірісінің көпнұсқалы технологиясы  желілік модельге енгізу арқылы жүзеге асырылады.

Уақыт бойынша желі оңтайлығының үшінші тәсілі жұмысты параллельді орындалу, ұзақ жұмыстарды жеке бөліктерге бөлшектеу келесі жұмысты алдыңғы жұмыстың толық аяқталуына дейін бастауға мүмкіндік береді. Мұндай тәсіл - құрылыс объектілерін құрастырудың жалпы мерзімдерін азайтуды туғызады.

Желінің оңтайлық процесі күрделі  және жауапкерлік жұмыс болып  келеді. Ол еңбекті көп шығындайтын  есептерді есептеуді және олардың  минималды уақытта орныдалуын қажет  етеді. Сондықтан желінің оңтайлық процесін желілік графиктердің бірнеше нұсқаларын есептеуге және олардың ішінен ең жақсысын таңдауға мүмкіндік беретін  ЭЕМ арқылы орындауға нұсқау беріледі. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Сызықтық бағдарламалау

Сызықтық бағдарламалау – бұл  кең дамытылған және жеке ғылыми бағытқа  оқшауланған операциялық зерттеулердің бір түрі болып келеді. Сызықтық бағдарламалауға сандық емес көпмүшелік есептеулердің ішінен ең оңтайлы нұсқасы көрсетілетін сызықтық байланыстар мен шектелу тапсырмалары жатады.

Сызықтық бағдарламалау – бұл бірнеше шешімдерді қабылдау мүмкіндігі кезінде, әр түрлі шектелген шарттарға байланысты тапсырманы шешуді анықтайтын есептеу әдісі. Әр бір сызықтық бағдарламалау оңтайлық және шектеу критерийлеріне сәйкес бүтін функция құрастырылу керек.

Оңтайлық критериі ретінде, мысалға, құрылыс жүктерін тасымалдау көлемін максимизациялау шарты немесе олардың өз бағасының минимал өлшемі, құрылыс машиналардың және құрылғылардың жүктеу максимизациясы, өндіріс шығындарының минимизациясы, орындалатын құрылыс-монтаждық жұмыстар және т.б. көлемдерінің максимизациясы.

Шектейтін шарт болып, құрылыстың материалдық-техникалық  қоры бола алатын зауыттардың өндірістік қуатының максимал мәні, тұтынушы-зауыттардың сұраныс көлемі, жабдықтаушыдан тұтынушыға дейінгі берілген ара-қашықтығы, құрылғылардың, құрылыс машиналардың және механизмдердің  қуаттылығы, жанармайдың шығындарының шегі, материалдардың, бөлшектердің, конструкциялардың және жартылай фабрикатталған  шығындарының түрлі мөлшері, бөлектеудің, еңбектік, накладтық шығындардың және т.б. амортизациялық нормалары  түрінде алынуы мүмкін.

Шектейтін шарттар -  көптеген айнымалылардың бір-біріне тәелділігін сипаттайтын, теңдік немесе теңсіздік жүйе түрінде  берілетін абсолютті және салыстырмалы сандармен мінезделуі мүмкін.

Сызықталу түсінігінің  тұжырымдамасы – ол экономикалық тапсырмалардың анықталғын класстарын шешу кезінде анықталған пропорцияналдықта қолданылатын ресурстар. Сонымен қатар сызықтық бағдарламалаудың қолдану аймағы тек сызықтық қосымша шарттар кезінде сызықтық функцияларды қарастырумен шектеледі. Яғни айнымалылар арасындағы қатыстар сызықтық  болып, бірінші дәрежелі теңдіктермен сипатталуы керек.

Математикалық бағдарламалау тапсырмаларының  арасында ең қарапайымы болып сызықтық бағдарламалау тапсырмалары есептеледі. Олардың келесі мінездемелері бар:

 эффектіліктің көрсеткіші W  x1, x2, x3 есептеу элементтерінен сызықты тәуелді;

 есептеу элементтеріне қойылатын  шектеулер сызықтық теңдік немесе сәйкесінше x1,x2,...,xn теңсіздіктер түріне ие болады.

Мұндай тапсырмалар тәжірибеде жиі кездеседі, мысалға, ресурстарды таратумен байланысты мәселелерді шешу, өндірісті жобалау, көліктің жұмысын ұйымдастыру және т.б. кезінде.  Тәжірибенің көптеген тапсырмаларында “кіріс” және “шығыс” -  сатып алынған және пайдаға асырылған құралдар санына сызықты байланысты.

Кез-келген сызықтық бағдарламалаудың тапсырмаларын “сызықтық бағдарламалаудың негізгі тапсырмалары” ( СБНТ) атты стандартты пішінге келтіруге болады. Ол былай құрастырылады: теңдіктің  шартын қанағаттандыратын x1,x2,...,xn айнымалылардың оң мәндерін табу.

a11*x1+a12*x2+...+a1n*xn=b1;

a21*x1+a22*x2+...+a2n*xn=b2;

...................................................;

am1*x1+am2*x2+...+amn*xmn;

және осы айнымалылардың сызықтық  максимумге айналдыру:

L(x)=c1*x1+c2*x2+...+cn*xn®max.

Сонымен, сызықтық бағдарламалау өзара қатынасатын нәтиже мен мінезіне әсер ететін және шектелген шарттар сызықты теңдіктер немесе теңсіздіктер жүйесімен сипатталатын факторлар таңдалған уақытта, анықталған бағалау жүйесі негізінде экстремалды тапсырмаларды шешуге мүмкіндік береді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.  Сызықты бағдарламалаудың тапсырмаларын құру

 

      Тапсырманы құру үшін бизнес-жоспардан берілгендерді таңдап, шарт құрамыз.

Мысалы: «Рольф-прокат» компаниясы машиналарды жалға берумен айналысады (Volkswagen Passat, Merсedes, Lincoln). Оларды реализациялайтын жоспардың көлемі 283, 120 және 140 едениц. Бұл машиналар  жалданған және меншіктелген болып  бөлінеді. Сол жалға беруден түсетін пайда 143 және 140 тең. Компанияның жоспарын анықтау кезінде,  өнімді реализациялайтын жоспар максималды болуы қажет.

Көлік түрлері	Меншіктелген	Жалданған	Қорлар
Volkswagen Passat	80	40	283
Merсedes	30	30	120
Lincoln	30	40	140
Пайда	143	140