Қызметкерлердің құрамы мен жұмыс уақытын пайдалану есебі

Кесте-3- Еңбекақы есептеу бойынша счеттар корреспонденциясы:

 

Операциялар мазмұны	Счеттар корреспонденциясы
	дебет	кредит
Еңбекақы есептеу	1620;2920; 7110;8111	3350
Жеке табыс салығын ұстау	3350	3120
Зейнеткерлік жинақтау қорына міндетті түрде аудару ұшін ұсталған зейнеткерлік жарналар	3350	3220
Еңбеккерлердің карт шотына аударылған, және кассадан алынған еңбекақы сомасы	3350	1030,1010
Сот шешімі бойынша жауапты тұлғалардың артық жұмасаған шығындары және т.б. еңбекақыдан ұсталған сомалар	3350	3390,3540
Келтірілген шығынды қалпына келтіру, артық жұмсаған жауапты тұлғалардың қаржысын қайтару үщін еңбек ақыдан ұсталған сомалар	3350	1250,2150,6160,6280
Кассадан әкімшілдік персоналдарға еңбекақы берілді	3350	1010
Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы, сыйақы және басқа да төлемдер есептелінді: -негізге өндіріс жұмысшыларына; -қосалқы өндіріс жұмысшыларына; -цехтың қызметкерлеріне; -кәсіпорынның басқару  аппараты қызметкерлеріне; -маркетинг бөлімінің, басқа  да тауарларды сатумен айналысатын  жұмыскерлерге	8112 8312 8412 7440   7110	3350 3350 3350 3350   3350
Лауазымды тұлға болып саналатын жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген төлемдер	7210	3390
Есептелген әлеуметтік салық сомасы	7210,8112	3150

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

Қорыта келгенде еңбекақы экономиканың категория ретінде жұмыскерлердің өндірісте жұмсаған еңбегінің саны мен сапасына сәйкес олардың жекелей тұтынуына келіп түсетін қажетті табыстың ақшалай көрінісі. Басқаша айтқанда, еңбекақы жұмыскерлердің жасаған еңбегіне алатын ақысы. Ол еңбектің құны немесе бағасы болып табылады. Біздің елімізде еңбекақы төлеуді жетілдірудің барлық жолдарын қарастыруымыз керек. Ең бастысы есептеудің қазіргі заманғы жаңа технологияларын енгізу.Сонымен қатар өндірітер еңбек өнімділігін және өнім сапалығын көтеру үшін жәрдемақыларды, үстемелерді, жеңілдіктерді сондай-ақ бірдей лауазымды тұлғаларды аттестациядан өткізу жоғары нәтижелерге әкеледі.

Еңбекақының функциялары:

     1. Ұдайы өндірістік  функция.

     2. Жұмыс күшінің ұдайы  өндірісін қамтамасыз етеді.

     3. Ынталандырушы функция.

     4. Жұмыс нәтижесіне  қызығушылықты көтеруге бағытталған.

     5. Есепті-өндірістік  функция.

    Өндіріс  процесіне адам еңбегінің қатыму  мөлшерін қамтамасыз етеді.

Еңбекақы төлеу кезінде келесі қағидаларға көңіл аударылады.

1. Еңбек нәтижесінде  материалдық қызығушылық.

      2. Еңбек саны сапасы мен шартына байланысты дифференциялау (әрі тараптандыру).

       3. Еңбек өнімділігін деңгейі, еңбекақы деңгейімен өсуі.

       4. Мемлекеттік реттеу және кәсіпорынның дербестігі.

Еңбекақы төлеудің тарифтік жүйесі өзіне: тарифтік ставкаларды (айлық ақы), тарифтік торды, тарифтік коэффициенті қосады. Орындалатын жұмыстардың күрделілігі оларды тарифтеу негізінде айқындалады. Жұмыстарды тарифтеу және қызметкерлердің тарифтік разрядтарды тағайындау жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің біртұтас тарифтік-біліктілік анықтамалығын, басшылық қызметтің, мамандардың және қызметкерлердің біртұтас біліктілік анықтамалығын ескере отырып жүргізеді. Аталған анықтамалар мен оларды қолдану тәртібі Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіпке бекітіледі.

Еңбек кодексімен көзделген орташа жалақының мөлшерін айқындаудың барлық жағдайлар үшін оны есептеудің бірыңғай тәртібі белгіленеді. Орташа жалақыны есептеу үшін осы төлем көздеріне қарамастан тиісті ұйымда қолданылатын төлем түрлерінің көзделген барлық жүйелері ескеріледі. Жұмыстың кез-келген режимінде қызметкердің орташа жалақысын есептеу оған нақты есептелген жалақыдан және төлеу алдындағы 12 айда нақты істелген жұмыс уақытынан туындап жүргізіледі.

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

 

1. Баймуханова С.Б., « Бухгалтерлік есеп» Алматы, Экономика 2005ж
2. Қ.Кеулімжанов, З.Әжібаев, Н.А.Құдайбергенов, А.Ә.Жантаева «Қаржылық есеп»оқу құралы, Алматы,2001ж
3. Эбдімаханов Ә., «Бухгалтерлік және қаржылық есеп принциптері» Алматы,2006ж
4. Stud.kz ақпарат сайты
5. Назарова В.Л., «Шаруашылық жүргізуші субьектілердегі бахгалтерлік есеп» Алматы,Экономика 2006ж
6. Ф.С. Сейдахметов. «Қазіргі замандағы бухгалтерлік есеп». Алматы 2008
7. Қазақстан Республикасы Еңбек туралы заңы
8. www.wikipedia.kk ақпарат сайты
9. Мырзалиев Б.С., Сәтмурзаев А.А., Эбдішүкіров Р.С. «Бухгалтерлік есеп теориясы және тәжірибесі» Алматы:Экономика 2008ж
10. Баймуханова С.Б., «Қаржылық есеп» Алматы:Экономика 2007ж
11. Мырзалиев Б.С., Әбдішүкіров Р.С., «Кәсіпкерлік қызметте бухгалтерлік есепті ұйымдастыру» Алматы 2006ж
12. Salik.kz сайты
13. Неке және отбасы туралы заң
14. Шоттар жоспары
15. Сайдахметова Ф.С., «Қазіргі замандағы бухгалтерлік есеп» Алматы, LEM баспасы,2008 ж
16. Қазақстан Республикасы Президентінің «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша жолдауы