Қаржылық есепті ұйымдастырудың мақсаттары мен қағидалары

Ақтөбе құрылыс-монтаж колледжі

 

Қорғауға жіберілді

Директордың оқу-ісі

жөніндегі орынбасары

  _________ Нұрғалиев Р.М

                                                                                               «____»___________2013 ж             

 

 

 

 

 

 

 

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пәні бойынша: Қаржылық есеп

Тақырыбы: Қаржылық есепті ұйымдастырудың мақсаттары мен қағидалары

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                              Мамандығы: 0518000 «Учет-аудит»

                                                                                       Орындаған: Балғазина Н.

                                                                                                                         Тобы: 3013

                                                                                              Тексерген: Нұрғалиев Ө.М

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                

 

Ақтөбе 2013

 

МАЗМҰНЫ

 

КІРІСПЕ--------------------------------------------------------------------------------------------3

 

І.Тарау   ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ  МАҢЫЗЫ

1.1 Қаржылық есеп берудің   мәні, мақсаты және қағидалары---------------------------5

1.2 Қаржылық есеп беруді  жасау-------------------------------------------------------------11

1.3 Қаржылық есеп берудің  элементтері----------------------------------------------------14

ІІ. Тарау  ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП  БЕРУ  ЕСЕБІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ

2.1 Қаржылық есеп беруді  жасау кезіндегі  қателерді  жөндеу-------------------------18

2.2 Іскер ақпарат көздерін  жіктеу------------------------------------------------------------21

2.3  Қаржылық-шаруашылық  қызметі туралы есеп беру--------------------------------24

2.4 Инвестициялық және  қаржылық қызмет-----------------------------------------------27

ҚОРЫТЫНДЫ---------------------------------------------------------------------------------38

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН  ӘДЕБИЕТТЕР

ҚОСЫМШАЛАР

 

 

 

 

ҚЖ  0518000

өзг

бет

Аты-жөні

Қолы

күні

Дайындаған

Балғазина Н.Б

Қаржылық  есепті ұйымдастырудың мақсаттары мен  қағидалары

Литер

Масса

Масштаб

Тексерген

Нұрғалие Ө.М

Бет-2

Беттер-45

Ақтөбе құрылыс-монтаж колледжі.3013-топ

 

 

КІРІСПЕ

      Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 28 ақпандағы Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы № 234 Заңында Қазақстан Республикасында бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк жүйесiн реттейдi, бухгалтерлiк есептi жүргiзу мен қаржылық есептiлiктi жасаудың принциптерiн, негiзгi сапалық сипаттамалары мен ережелерiн белгiлейдi. Сонымен қатар еліміздегі бухгалтерлік есепті жүргізу жүйесін анықтайды, қаржылық есеп беру мен оның пайдаланылуын және есепке алудың негізгі принциптері мен жалпы тәртібін, ішкі бақылау және сыртқы аудит жөніндегі талаптарды, сондай-ақ ұйымдардың құқықтары мен міндеттерін белгілейді. Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін барлық кәсіпорын бухгалтерлік есептеу мен қаржылық есеп беруді осы заңға сәйкес жүргізуге міндетті.

     Бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық ақпаратын белгілі бір (белгіленген) әдістері мен тәсілдері бойынша есептейтін, өлшейтін және оны өңдеп, тасымалдайтын жүйе. Ол кәсіпорынның жұмысын толығымен бақылап, оны басқару үшін бағыт-бағдар беріп, алдағы уақытта істелінетін жұмысын жоспарлап және сонымен қатар ол ұйымның болашақта атқарылатын жұмысына экономикалық талдау жасауға өте қажетті ғылым болып табылады. Сондықтан бухгалтерлік есеп бүтіндей халық шаруашылығы есебінің ең басты негізгісі болып саналады.

      Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына заңды тұлғаның қаржылық жағдайы туралы сенімді, мәнді және пайдалы ақпараттарды беру болып табылады. Қаржылық есеп берудің пайдаланушыларының қатарына потенциалды инвесторлар, кредиторлар, жабдықтаушылар, сатып алушылар, еңбеккерлер, сондай-ақ мемлекеттік органдар, т.б. кіреді.

 

Орындаған	Балғазина Н.Б.			ҚЖ 0518000	Бет
Тексерген	Нұрғалиев Ө.М.				3
	Аты-жөні	Қолы	Күні

 

  

   Қаржылық есеп беру басқарушы органдардың жұмысын және субъектің ресурстарын, міндеттемелерін және ақша қаражаттарының болашақтағы ағындарын бағалауға, несие беру бойынша шешімдерге және инвестициялық шешімдерді қабылдауға пайдалы ақпараттарды береді.

      Есеп беру деп кәсіпорынның өткен кезеңдегі қаржылық-шаруашылық қызметін кешенді түрде сипаттайтын барлық көрсеткіштер жүйесін айтамыз. Есеп беру процесін жасау есеп жұмысының соңғы сатысы болып табылады.

     Қаржы-шаруашылық қызметін бағалаумен тікелей байланысқан қаржылық есеп беру элементтері мыналар:

1) кірістер — меншіктеушілердің салымына байланысы жоқ, меншікті капиталды көбеюіне әкелетін активтің немесе олардың құнының артуы, не болмаса міндеттеменің азаюы түріндегі есепті кезең ішіндегі экономикалық пайданың өсуі.

2) шығыстар — меншіктеушілер арасындағы бөлуге байланысы жоқ, меншікті капиталдың кемуіне жетелейтін, активтердің немесе олардың құнының азаюы, не болмаса: міндеттеменің ұлғаюы түрінде есепті кезең ішіндегі экономикалық пайданың азаюы.

      Қаржылық есеп элементтерін мойындау, тану — мойындаудың мынандай критерийлерін қанағаттандыратын және элементті айқындауға сәйкес келетін бапты нәтижелері туралы есепке немесе бухгалтерлік балансқа кіргізу процесі:

1) бапқа байланысты кез келген болашақ экономикалық пайданы субъект алады немесе жоғалтады деген ықтималдық бар;

2) объектінің сенімді өлшенетін құны немесе бағасы бар.

     

 

 

Орындаған	Балғазина Н.Б.			ҚЖ 0518000	Бет
Тексерген	Нұрғалиев Ө.М.				4
	Аты-жөні	Қолы	Күні

 

 

І.Тарау  ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ  МАҢЫЗЫ

1.1 Қаржылық есеп  берудің  мәні, мақсаты және  қағидалары

      Қаржылық есеп негізінде субъектінің қаржылық жағдайының нашарлай бастау тенденциясын дер уақыттында аңдап, оның шаруашылық қызметіндегі жағымсыз құбылыстардың алдын алуға болады, сондай–ақ пайданы молайту үшін ішкі резервтерді анықтауға, соны жұмылдырып, тиімді пайдалану арқылы табысқа жетуге болады. Кәсіпорындағы қаржы қызметінің ойдағыдай барысы алға қойған мақсатқа, жоспарланған көрсеткіштерге қол жеткізуге қажетті жағдай жасайды, кәсіпорынның өндірістік қызметінің үздіксіздігі мен қаржылық жағдайының қалыпты тұрақтылығын қамтамасыз етеді, ал бұлар кәсіпорының төлем қабілетіне кепілдік береді.

    Алайда, субъектілердің қаржылық есебін пайдаланушылар мүдделерінің айырмашылықтарына қарамастан, субъектінің өмір сүруінің басты шарты–оның қызметіне қажетті капиталдың жеткіліктілігі болып табылады. Сондықтан капитал иелері мен басқа да инвесторлар есептен алатын ақпаратқа қанағаттануға тиісті. Мұндай жағдай ақпарат пайдаланушыларға ортақ сипат. Осы талапқа жауап беретін қаржылық есеп жалпы мақсаты есеп деп аталады, ол барлық тұтынушыларға арналған, бұлар үшін қаржылық есеп шаруашылық жүргізуші субъект туралы ақпаратты негізгі көзі қызметін атқарады.

     Жылдық есеп мынадай тұтынушыларға беріледі:

• Меншік иелеріне (қатысушыларға, құрылтайшыларға) немесе өкілдікті органдарға немесе құрылтайшылық құжаттарға сәйкесті органдар;
• Кәсіпорының тұрған жеріндегі салық органдарына;
• Жергілікті қаржы органдарына;
• Мемлекеттік статистикалық органдарына;

 

Орындаған	Балғазина Н.Б.			ҚЖ 0518000	Бет
Тексерген	Нұрғалиев Ө.М.				5
	Аты-жөні	Қолы	Күні

 

 

     Заңды тұлғаның қаржылық есебі тұтынушылар үшін ашық болып табылады. Ол қалың көпшілікті субъектінің даму бағыттары туралы және оның аймақтық экономикалық, әлеуметтік ахуалын жақсартуға соңғы жетістіктері туралы ақпаратпен қамтамасыз ете алады.

    Есеп беру деп кәсіпорынның өткен кезеңдегі қаржылық-шаруашылық қызметін кешенді түрде сипаттайтын барлық көрсеткіштер жүйесін айтамыз. Есеп беру процесін жасау есеп жұмысының соңғы сатысы болып табылады.

     Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына заңды тұлғаның қаржылық жағдайы туралы сенімді, мәнді және пайдалы ақпараттарды беру болып табылады. Қаржылық есеп берудің пайдаланушыларының қатарына потенциалды инвесторлар, кредиторлар, жабдықтаушылар, сатып алушылар, еңбеккерлер, сондай-ақ мемлекеттік органдар , т.б. кіреді.

     Қаржылық есеп беру басқарушы органдардың жұмысын және субъектінің ресурстарын, міндеттемелерін және ақша қаражаттарының болашақтағы ағындарын бағалауға, несие беру бойынша шешімдерге және инвестициялық шешімдерді қабылдауға пайдалы ақпараттарды береді.

      Есеп беру мәліметтерін кәсіпорынның тиімділігін бағалау үшін, сондай-ақ шаруашылық қызметін  талдау үшін сыртқы пайдаланушылар пайдаланады.

      Осымен қоса, есеп беру кәсіпорнының шаруашылық қызметін жедел басқару үшін қажет және ол болашақ кезеңдерді жоспарлау мен болжау үшін басты база болып табылады.

      Есеп беруге қойылатын негізгі талаптар: кәсіпорын қызметінің нәтижесін анық және объективті көрсету, барлық көрсеткіштерді бір-бірімен қатаң түрде үйлестіру, бухгалтерлік пен жедел статистикалиқ есеп берудің сабақтастығын сақтау , әдістемелік және басқа да ережелерді сақтау болып табылады.

 

 

Орындаған	Балғазина Н.Б.			ҚЖ 0518000	Бет
Тексерген	Нұрғалиев Ө.М.				6
	Аты-жөні	Қолы	Күні

 

      Бұрмаланған  есеп бергені үшін кәсіпорынның  басшысы мен бас бухгалтері  ҚР-ның әрекет етіп тұрған заңдарына  сәйкес жауап береді.

Қаржылық  есеп берудің негізгі қағидалары болып:

1. Есептеу. Қаржылық есеп беру есептеу қағидасының негізінде жасалады, соған сәйкес өнім жөнелтілген, жұмыс атқарылған кезінен бастап, олардың төлену нәтижесіне қарамастан табыс болып танылады, ал шығысы мен зияны орын алынған кезеңіне танылады.
2. Толассыздық. Субъект өз қызметін жақын арада тоқтатпауды топшылайды және ондай ниеттің көз жетерлік болашақта пайда болуын да мақсат тұтпайды.
3. Түсініктілік. Қаржылық есеп беруде берілген ақпарат пайдаланушыларға түсінікті болуы тиіс.
4. Маңыздылық. Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар ондағы мәліметтерге қанағаттануы тиіс, қаржылық, шаруашылық, жедел жағдайларын бағалаған кезде олардың қабылданған шешіміне алынған мәліметтер өз септігін тигізуі керек.
5. Мәнділік. Қаржылық есеп беру негізінде қабылданған экономикалық шешімдер олардың ұғымдарының дұрыстығына немесе дұрыс еместігіне әсер етуі мүмкін.
6. Дұрыстық. Есеп беру негізінен анық мәліметтердің көрсеткіштерінен құралады, егер де онда мәнді қателер немесе күні бұрын пішілген ойлар болмаса.
7. Шындық және алалықсыз ұсыну. Қаржылық есеп беру субъектінің ақша қаражатының қозғалысы, операцияның нәтижесі, қаржылық жағдайы туралы пайдаланушыларға шындық және алалықсыз мәліметтерді ұсыну керек.

Орындаған	Балғазина Н.Б.			ҚЖ 0518000	Бет
Тексерген	Нұрғалиев Ө.М.				7
	Аты-жөні	Қолы	Күні