Автомобильдің күш балансы

 

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ………………………………………………………………...........................………..4

 

1. ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫҢ  ҚУАТЫН АНЫҚТАУ.........................................................5

 

1.1. Қозғалтқыштың жылдамдық сипаттамалары.....................................................8

 

2.АВТОМОБИЛЬДЕРДІҢ  ТАРТУ ЕСЕБІ.................................................................12

 

2.1. Трансмиссияның беріліс санын анықтау.............................................................12

2.2. Автомобильдің күш балансы.................................................................................14

 

ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................................................18

 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ....................................................................19

 

КІРІСПЕ

Автомобиль (грекше auto — өздігінен және латынша mobilis — қозғалушы) немесе машина, өздігінен қозғалатын, жолаушыларды, сондай-ақ өз қозғалтқышын немесе моторын тасымалдауға арналған, моторлы және дөңгелекті көлік түрі.

Қазіргі таңда автомобиль пиасасында атқаратын қызметі, техникалық сипаттамасы, бағасы және басқа да өзгешеліктері  бар көп мөлшерде автомобиль модельдері кездеседі. Оның негізгі себебтерінің бірі автомобиль өндіруші фирмаларының арасындағы бақталастық болып табылады. Автомобиль өндірушілері әлеуетті сатып алушыларды өзіне тарту мақсатымен жеке тұтынушылар топтарының талаптарын барынша қанағаттандыратын өнім ұсынуға, автомобильдің пайдалы әсер ету коэффициентін көбейте тұра қоршаған ортаға зиянын азайтуға, жүргізуші және жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, автомобильді қолдануды жеңілдету және де құрылысына ең озат техникалық шешімдер еңгізілген жаңа модельдер жасап шығару уақытын қысқартуға тырысады.

Пәннің мақсаты бізге автомобиль көлігінің құрылысының ерекшеліктері, жұмыс істеу тәсілдері, жабдықтарының орналасуы туралы терең білім беріп, оны болашақта әр - түрлі меншікті автомобиль кәсіпорындарында инженерлік қызметте пайдалана білуді үйрету болып табылады.

Біз БӨЖ кезінде есептеу - графикалық жұмысты орындаймыз. Оны көрсетілген уақытында қорғауымыз керек. ЕГЖ қорғалмаса, ол орындалмаған деп есептелінеді. Оны орындау міндетті болып есептелінеді.

Өзіндік жұмыстың мақсаты  білімгерлердің автокөлік құралдары  бойынша алған білімдерін пысықтау және толықтыру болып табылады.

 

 

 

 

1. ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫҢ  ҚУАТЫН АНЫҚТАУ.

Автомобильдің техникалық көрсеткіштерін анықтамаларды және басқа да әдебиеттерді пайдаланып, 1 - кестені толтырамыз.

1 - кесте

Автомобильдің техникалық көрсеткіштері

 

№	Көрсеткіштері	Мәндері
1	2	3
	Автомобиль маркасы	ВАЗ-2106
	Автомобильдің өз массасы m0, кг	1050
	алдынғы белге түсетіні, кг	567
	артқы белге түсетіні, кг	483
	Автомобильдің толық  массасы, ma, кг	1450
	алдын белге түсетіні, кг	667
	артқы белге түсетіні, кг	783
	Кабинадағы (салондағы) орындықтар саны	5
	Қозғалтқыштың моделі	ВАЗ 21031
	Лайықталған көтеретін  жүк массасы mn, кг	50
	Доңғалақ шинасының  өлшемдері (b - d), мм, dюйм	(6,45 -13 )
	Ең үлкен жылдамдығы , м/с (км/сағ)	28
	Алдынғы доңғалақ іздерінің арақашықтығы (коллеясы) В1, мм	1365
	Габариттік өлшемдері, м
	ені В	1,611
	биіктігі Н	1,446
	ұзындығы L	4,116
	Автомобильдің желкенділік (порусность) коэффиценті Kw
	Негізгі берілістер саны z	1 гипоидты
	Беріліс саны
	бірінші берілісте -	3,242
	екінші берілісте -	1,989
	үшінші берілісте -	1,289
	төртінші берілісте -	1,0
	артқы жүрісте -	3,34
	негізгі берілісте -	4,1

 

Автомобильдің толық  массасы, оның өз массасы мен берілген жүк массасының қосындысына тең, кг

                                                                                              (1)

                           кг

 

Жолдың келтірілген қарсылық коэффиценті:

 

              (2)

 

мұндағы: - тапсырмада берілген жолдың тербеліске қарсылық коэффиценті  

                ; - жолдың көтерілу бұрышы, градус ;

 

Ауаның  қозғалысқа қарсылық күші, Н

 

                  (3)

 

мұндағы: – ағымдылығын ескеретін коэффиценті, жеңіл автомобильдері үшін , - тапсырмада берілген қозғалыс жылдамдығы, м/с;                      - автомобилдің маңдай алды бетінің ауданы, м²;

 

• жеңіл автомобильдер үшін                                                                (4)

мұндағы: - автомобильдің габариттік ені, м; - автомобильдің габариттік биіктігі, м;

Н.

Трансмиссияның  механикалық ПӘК-інің шамасын эмпериялық формуладан анықтайды.

                                                            (5)

 

мұндағы; - беріліс қорабының ПӘК-і, ;   - кардан берілісінің ПӘК-і, ; - қосымша беріліс қорабыныңс ПӘК-і, менің автокөлігімде бұл беріліс жоқ; - негізгі берілістің ПӘК-і, .

Қозғалтқыштың қажетті тиімді қуаты, кВт

, кВт                                               (6)

мұндағы: - жолдың келтірілген коэффиценті; - жүк тиелген автомобильдің массасы, кг; - еркін түсу үдеуі, м/с²; - қозғалысқа ауаның қарсылық күші, Н; - қозғалыс жылдамдығы, м/с; - трансмиссияның механикалық ПӘК-і.

             кВт 

Қозғалтқыштың есептеп табылған жақын келетін  қозғалтқышты анықтамалардан тауып, оны прототип ретінде қабылдайды.

2-кесте

Прототип  қозғалтқыштың техникалық көрсеткіштері

 

№	Көрсеткіштер  атауы	Мәні
	Қозғалтқыш  маркасы (моделі)	ВАЗ 21031
	Номиналдық  немесе максималдық қуаты  , кВт	394,78
	Номиналдық айналым жиілігі , мин-1	5200
	Цилиндрлер  саны және орналасуы	4
	Поршеннің жүрісі және диаметрі , мм	және
	Қысу  дәрежесі,	8,5
	Меншікті  жанармай шығыны , г/(кВт·сағ)	8,5

 

 

1.1. Қозғалтқыштың жылдамдық сипаттамалары.

Тиімді  қуат , кВт және тиімді жанар май шығыныны , г/кВт·сағ қозғалтқыш айналым жиілігіне тәуелділігі төмендегі эмперикалық формуламен өрнектеледі:

• карбюраторлы қозғалтқыштар үшін:

, кВт                                          (7)

,   г/(кВт·сағ)                                   (8)

мұндағы: - тиімді қуат пен тиімді отын шығынының ағымдағы мәндері; - карбюраторлы қозғалтқыштың максимальдық қуаты, кВт; - иінді біліктің номинальды айналу жиілігі, мин^-1; - сол қуатқа сәйкес тиімді отын шығыны, г/(кВт·сағ); - иінді білік айналым жиілігінің ағымдағы (есептік) мәні, мин^-1; - тәжірибиелік коэффициенттер,

Қозғалтқыштың айналым жиілігінің есептік мәндерін келесі аралықта алынады: ; ...; .

_;

_;

_;

_;

_;

_;

_;

_;

_;

_;

_;

Тиімді  қуат:

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

 кВт;

Тиімді жанар  май шығыныны:

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

  г/(кВт·сағ);

Қозғалтқыштың тиімді бұраушы моментін  мына теңдікпен  анықтайды, Н·м

,  Н·м; (9)

 мәндеріне сай  шамасын есептеп, нәтижесін 3-кестеге енгіземін.

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

,  Н·м;

Қозғалтқыштың бір  сағатта жұмсайтын отын шығыны мына теңдікпен анықталынады, кг/сағ:

 кг/сағ; (10)

 мәндеріне сай шамасын есептеп, нәтижесін 3-кестеге енгіземін.

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

 кг/сағ;

Қозғалтқыштың бұраушы моменті бойынша бейімделу  коэффициентін анықтаймын:

(11)

 Н·м;      Н·м;

3-кесте

Қозғалтқыштың сыртқы жылдамдық көрсеткішін құру үшін қажетті деректер

 

	, мин-1	, кВт	‚ Н∙м	, г/(кВт·сағ)	, кг/сағ
0,2	1040	91,59	841,4	309,6	28,4
0,3	1560	143,3	877,6	291,6	41,8
0,4	2080	195,8	899,4	278,4	54,5
0,5	2600	246,7	906,5	270	66,6
0,6	3120	293,7	899,4	266,4	78,2
0,7	3640	334,4	877,7	267,6	89,5
0,8	4160	366,4	841,5	273,6	100
0,9	4680	387,3	790,6	284,4	110
1,0	5200	394,78	725,3	300	118,4
1,1	5720	386,5	645,5	320,4	123,8
1,2	6240	360	551,2	345,6	124,4