Курылыс конструкциясы

        

             Арматураның нормативті және есептік мінездемелері.

      Арматура – дегеніміз болат стержендерді және әртүрлі сымдарды (шеңберлі, профилі периодтық), арқандарды, торларды, каркастарды (жалпақ және көлемдік), темірбетонды конструктивті элементтерінің құрамындағы болатын негізгі бөлікті айтады.

      Жұмысшы арматура – ең басты элемент; темірбетон конструкциядағы сыртқы жүк әсерлерден және ішкі кернеулерден пайда болған созу немесе қысу жігерін қабылдаушы арматура.

      Бөліп тұратын арматура – қосалқы элемент, жұмысшы болат арматуралардың арасындағы жігерлерді біркелкі орналастырады. 
       Конструктивті арматура – қалыптау, тасымалдау, монтаждау кезінде конструкцияға енгізілетін және оның бүтіндігін сақтайтын арматура.

        Құрылыста  жиі кездесетін арматура түрлері-АІ;АІІ;АІІІ;AІV.

 

   1.2.3 Кесте Арматураның нормативтік кедергісі R_sn және шекті жағдайдың екінші тобы үшін есептеу кедергілері R_s,ser

 

Болаттың түрі және класы	Созуға нормативтік Rsn және есептеу Rs,ser кедергісі МПа
A-ІІІ – кезеңдік профильді ыстықтай жаймаланған	390

  

    1.2.4 Кесте Бірінші шекті күйдің бірінші тобы үшін арматураның есептеу кедергісі R_s

Болаттың түрі мен  класы	Шекті күйдің бірінші  тобы үшін арматураның есептеу кедергісі Rs МПа
A-IІІ	Созылған		Сығылған Rsс
	Көлденең R	Тік R	390
	490	390

 

 

 

 

 

 

 

  2 ЕСЕПТІК БӨЛІМ

    2.1.Төбежабын аралығына әсер ететін жүктемелер жинағы

Жүктемелерді анықтау.

Ғимаратта эксплуатация кезінде пайдаланатын жүктемелер-есептік  жүктемелер.

Жүктемелер жіктеледі:

• Тұрақты жүктемелерге мыналар жатады:

• Ғимараттар мен үймереттердің бөлшектерінің массасы

• Топырақтар массасымен қысымы
• Конструкцияға алдын-ала кернеу әсері.

• Қысқа мерзімді жүктемелерге мыналар жатады:

• адамдар массасынан жүктеме;
• конструкцияны дайындау,тасымалдау және монтаждау кезіндегі жүктемелер;
• кран,қар,жел,көк тайғақ және басқа да қысқа мерзімдік әрекетті жүктемелер.

• Ұзақ мерзімді жүктемелерге мыналар жатады:

• Жабындардағы стационар құрал-жабдықтар  массасы,станоктар, аппараттар, қозғалтқыштар мен ыдыстар;
• газдар,сұйықтар мен сусымалы денелердің қысымы;
• қойма бөлмелеріндегі,тоңазтқыштардағы,кітапханалардағы т.с.с. бөлмелердегі жүктемелер;
• тұрғын үйлерде,қызметтік және тұрмыстық ғимараттардағы нормалармен белгіленген уақытша жүктеме бөлігі;
• стационар құрал-жабдықтардан температуралық технологиялық әсерлеу;
• 3-4климаттық аудандардағы қар жүктемелерінің коэффициенттері 0,3-0,6.

• Ерекше жүктемелерге мыналар жатады:

• сейсмикалық және қопарылыс әсерлері.

• Нормативтік жүктемелер-қалыпты эксплуатациялау кезінде конструкцияға әсер етуі мүмкін. g_n,H/м²
• Есептеу жүктемелері-бұл ескерілетін шекті күйге тәуелді қабылданатын нормативтік шамалардан оңтайлы емес жаққа жүктемелердің мүмкін болатын ауытқуын ескеретін коэффиценттерге сәйкес нормативтік шамалардың туындысы. g_r,H/м²

      2.1.1 Кесте Төбежабын аралығына әсер ететін жүктемелер жинағы.

№	Жүктеме	gn,H/м² Нормативтік жүктеме	γf Жүктеме бойынша сенімділік көрсеткіші	gr,H/м² Есептік жүктеме
1	Қиыршық тасты қорғаныс қабаты δ=15мм,р=1900кг/м³	300	1,3	390
2	Битум негізіндегі 4-қабатты  руберойд	150	1,3	195
3	Цемент төсеніш δ=30мм,р=1900кг/м³	570	1,2	684
4	δ=170мм,р=950кг/м³	1615	1,2	1938
5	1 қабатты руберойдтан құрылған буоқшаулағыш қабаты	50	1,3	65
6	3*6Өлшемді құрастырмалы  кедір-бұдыр плитасы	1600	1,1	1760
7	Уақытша жүктеме Уральск	700	1,4	980
8	1-м² түсетін салмақ Lтж-24	972	1,1	1069,2
9	Толық жүктеме	5957	___	7081,2

 

     2.2 Төбежабын аралығына статикалық есебі

         Конструкцияның (ғимараттың) статиклық есебінің мақсаты элементтердің    сипаты қималарындағы жүктемелер мен әсер етулерден болатын ішкі жүктеулерді неғұрлым дәл анықтау.

      Инженерлік құрылыстар (ғимараттар) деп өзара бір тұтас байланыспен жалғанған      конструктивтік элементтердің (өзекшелер, балкалар, пластиналар, қаптамалар мен массивтік денелер) жиынтығын айтады.

       Құрылыстың (конструкцияның) есептеу схемасы- бұл нақты құрылыстың (конструкцияның) айтарлықтай маңызды ерекшеліктерін көрсететін, оның жүктеме кезіндегі күйін анықтайтын қарапайым айқын көрінісі.

       Есептеу схемасында өзекшелер олардың центрлік осьтерімен, пластиналар- орталық беттермен алмастырылады. Реалды тірек құрылғылары мен олардың құрылыс (конструкциялар) элементтері араларындағы байланыстар идеал байланыстармен алмастырылады, элементтер беттеріндегі жүктемелер осьтерге немесе орталық беттерге ауыстырылады.

-

                                                              q^r =7081.2H/м²

 

                      L_o=23,73м

 

Сурет 2.2.1 Төбежабын аралығының есептік сұлбасы

       

      Сурет 2.2.1 Төбежабын аралығының есептік сұлбасы  

l_o = l – l_on/2 – а_з/2, мұнда

• l_o – конструкцияның есептік ұзындығы, м                                                                                                     L–конструкцияның бастапқы ұзындығы м                                                                               а_з – конструкциялар арасындағы саңылау шамасы, м

           L_on – келесі конструкцияларға конструкцияның тірелу ені, м

L_o = 24 – 0,25/2 – 0,03/2 = 23,86 м

 

  Төбежабын аралығының иілу моменттерімен нормальді күштерін    анықтау.

       Конструкцияның енін ескере отырып нормативтік және есептік көрсеткіштерін анықтаймыз:

qⁿ = qⁿ*b_т.ж = 5957*6 = 35742 Н/ м

q^r = q^r*b_т.ж = 7081,2*6 = 42487,2 Н/м

       Толық жүктеме әрекетінен конструкцияның нормальді және есептік

   иілу   моменттерін анықтаймыз:

                              Mⁿ = qⁿ*l_o²/8 = 35742*23,86²/8 = 2543758.14 Н*м

                              M^r = q^r*l_o²/8 = 42487.2*23,86²/8 = 3023799.79Н*м 

       Толық жүктеме әрекетін ескеріп конструкцияның нормативтік және

   есептік нормальді куштерін анықтаймыз:

Qⁿ = qⁿ*l_o/2 = 35742*23,86/2 =426402,06H

Q^r = q^r*l_o/2 = 42487,2*17,86/2 = 506869,91 H

 

 

 

 

 

 

 

3 Төбежабын  аралығының  көтергіш  жағдайын  есептеу

  3.1 Шекті жағдай бойынша есептеу тәсілдері

Шекті күйлер бойынша  есептеу әдістемесі.

nurlan_adalievҚұрылыс конструкцияларына конструкцияларды,ғимаратты немесе үймеретті эксплутациялау немесе әсер ету кезінде берілген талаптарға қанағаттандыруды беретін шекті күйдің орын алуына жол бермеу үшін шекті күйлер әдісімен күш әсерлеріне есептеу жүргізді.

       Бірінші топтың шекті күйі аспалық қабілетін жоғалту немесе эксплутациялауға жарамсыздықпен сипатталады.Оларға пішіннің орнықтылығы мен күйін жоғалту,қажу немесе басқада қирау,яғни эксплутациялауды тоқтату қажеттілігі туындаитын жағдай жатқызылады.

        Екінші топтың шекті күйі қалыпты эксплутациялауға жарамсыздығы бойынша-рұқсат етілмейтін июлер,шөгулер,бұру бұрыштары, тербелістер,жарықшақтар т.с.с. пайда болуы салдарынан ұзақ мерзімдікті төмендетуі н/е конструкцияны немесе негізді қалыпты эксплутациялауды қиындататын күймен сипатталады.

          Балкалар үшін келесідей есеппен алдын-ала өнімдер беріледі:

• Балканың ортасы бойынша қима биіктігі: h=1/10….1/15 L,мұндағы 

L-балка пролеті.

• Жоғарғы белдеулі балканың еңкіші 1/12;
• Жоғарғы сығылған сөренің ені b_n¹-1-50…1/60 L (әдетте 200-300мм)
• Төменде белдеу ені 200-300м;
• Өз қабырғасының қалыңдығы=60-100мм;
• Сөрелер қалыңдығы 80мм кем емес;
• Типтік балкалардың тірегіндегі қима биіктігі 800-900мм;

 

 

                   b   

                            

                          

  

              

               

 

Сурет  3.1.1 Төбежабын аралығының кесіндісі

 

     3.1.1 Кесте Сығуға беріктігі бойынша бетон класына тәуелді R_b и R_bt бірінші топтың шекті күйі үшін бетонның есептеу кедергісі,МПа

 

Кедергі түрі	Бетон құрамы	Беріктік бойынша бетон  классы В30
Осьтік сығылу Rb	Ауыр және ұсақ түйіршікті	17

 

R_в=17 МПа=17*10⁶Н*м=17000000Н*м

 

         Арматура кесіндісінің көрінісін жүзеге асыру үшін келісті жұмыстық ауданын анықтаймыз.

А_о=М^r /в_f*һ_o²*R_в;мұнда

- в_f =0,2...0,5*һ=0,3*2=0,6м

- һ_o=һ-а₃=2-0,03=1,97м

                            А_о=2990676,01/0,6*1,97м²*17000000=0,756

А_о-көрсеткіштің мәні белгілі болғаннан кейін кесте арқылы келесі ɳ және § мәнін анықтаймыз.

А_о=0,172; ɳ =0,905; §=0,19;

   3.2 Төбежабын аралығының жұмыстық арматурасының санын анықтау

        Армирлеу пайыздарымен,әдетте шамалары  оптикал шамалардан 0,3-0,7% шекараларында тербеліп  тұратын балкалар мен ригельдер үшін -0,1-1,5%

   

       3.2.1.Кесте

Болат түрі мен класы	Тік созылған Rs МПа
A-ІІІ	355

 

        Шекті күйдің бірінші тобы  бойынша.

        Төбежабын аралығына қажет арматура  ауданын анықтаймыз.

А_s=M^r/ һ_o* ɳ*R_s=2990674.01/1.97*0.19*355=(0.24)=2.4см²

        А_s=2.52см² көрсеткіштің мәні белгілі болғаннан кейін кесте арқылы келісті жұмыстық арматура санын диометрін анықтаймыз.

А_s=2,52см² 5см     5мм Ǿ 8мм

 

                                                              b

А_s= 2,52см²

                                                                               h

 

         Конструкция кесіндісінің сығылғын  аумағының биіктігін анықтау.

Х= §* һ_o=0,19*1,97=0,374м

         Егер анықталған көрсеткіштің  мәні конструкцияның сығылған  бөлшегінде өтетін болса онда  кесінді тік бұрышты болып  қарастырылады.Кесіндімен қабылданатын  момент келесі формула арқылы  анықталады.

М _кес= R_в* в_f*х(һ_o-0,5*х)=17000000*0,6*0,374(1,97-0,5*0,374)=74655563,6

М_кес < М_r

7465563.6<2990674.01H*м

          Кесіндінің беріктігі қамтамасыз  етілген.

 

 

4 Төбежабын  аралығының  жалын әрекеті кезіндегі көтермелі  қабілетін есептеу

4.1 Бетон және темір бетон конструкцияларының жалын әрекеті кезіндегі жұмысы

Өрт дегеніміз-адамдардың өмірі мен денсаулығына,қоғам  мен мемлекеттің мүдделеріне  зиян,материалдық залал келтіретін бақылаусыз жану.