Автор работы: Пользователь скрыл имя, 28 Декабря 2013 в 16:56, лекция
Тыныс алу жүйесін қуаттаушылар үш топқа бөлінеді:
1. Тікелей тыныс алу жүйенің орталығының белсенділігін арттыратын дәрілер: бемегрид, кофеин, этимизол (Aethimizolum).
2. Тыныс алуды рефлекторлы түрде қуаттаушы дәрілер: цититон, лобелин гидрохлориді.
3. Аралас түрде қуаттаушы дәрілер: кордиамин, көмір қышқылы (карбоген), камфора.
Rp.: Ribonucleasae 0,01
D.t.d. № 6 in amp.
S. Ингаляция ретінде 5-10 мл.
#
Aцетилцистеин (Бронхолитин, Мукосольвин, Мукобене, Мукомист, Туссиком және т.б.). Бұл дәрі цистеин амин қышқылының туындысы – муколитикалық тиімді зат, қақырықтың сұйылтуға және шығаруға әсерін тигізеді.
Ацетилцестеин жергілікті қабыну жүрістеріне ықпалы күшті. Сондықтан бұл созылмалы іріңді жұқпа ауруларға және жұқпалы-аллергиялық, бактериялық ірің мен асқынған ауруларға да қолданып отырылады.
Бұны деммен қабылдауға
Rp.: Sol. Acetylcysteini 10%-2 ml
D.t.d. № 10 in amp.
S. 2 мл-ден күніне 3 рет күніне 4-5 (2 жас балаларға).
Бромгексин (Бисольвон, Бронхотил, Муковин, Паксиразол, Сольвин, Флегамин және т.б.) түймедақ және драже түрінде мөлшері 4 және 8 мг-нан; сиропы және тамшысы 0,8% және 0,16% ерітіндісі 50 мл-ден 250 мл-ге дейін; 0,2% - 2 мл ампуласы бар.
Бұл дәрінің муколитикалық
және қақырық айдайтын әсері
бар. Бұның тағы бір қасиеті
жергілікті сурфактанттың
Сондықтан бұны қақырық шығару ретінде жедел және созылмалы бронхит кезінде, асқынған бронхоэктазада, жұқпалы-аллергиялық демікпеде, туберкулездің жеңіл түрінде, жедел және созылмалы пневмонияда қолданылады.
Бромгексинді көбірек
Бұны жүкті әйелдерге және бала емізіп жүргенде қолданбайды.
Rp.: Sir. Bromhexini 0,08% -250 ml
D.S. 2-3 шай қасықпен күніне 3-4 рет.
#
Aмброксол (Амбробене, Амброгексал, Амбролан, Лазолван, Ласольван, Мукосольван, Халиксол, Фервекс от кашля т.б.). Бұл дәрі бромгексинге өте ұқсас келеді, ал айырмашылығы шала туылған баланың және олардың тыныс алу жетіспеушілінде жергілікті сурфактантты жақсы белсендіріп отырады.
Бұны балаларға 5 мл (15 мг) келесі мөлшерлерді жасына қарап: 2 жасқа дейін 2,5 мл күніне 2 рет; 2 ден 5 жасқа дейін – 2,5 мл күніне 3 рет; 5 жастан бастап – 5 мл күніне 2-3 рет. Ингаляция ретінде 5 жасқа дейін 2 мл күніне 1-2 рет, ал 5 жастан әрі 2-3 мл күніне 1-2 рет тыныс жолымен беріліп отырылады.
Rp.: Sol.Ambroxoli 0,75% - 100 мл
D.S. 2-3 мл бүркуге күніне 2 рет.
6.4. Демікпеде қолданылатын дәрілер.
Демікпеге (тұншығу бара-бара ұстамалы ауруға айналады, сондықтан жедел көмек керек) қолданылатын дәрілер үш топқа болінеді.
6.4.1. b - адренорецепторларының белсенділігін арттыратын дәрілер.
Изадрин, адреналин және эфедрин. Ең тікелей кеңірдекке әсер ететін дәрі изадрин болып табылады. Ол кеңірдек тамырының қысылуын жою үшін ингаляция ретінде қолданылады. Жүрек соғуын жиілетіп, күшейтеді, артериялық қысым өзгертпейді.
Изадрин көбінесе созылмалы демікпеге, бронхиттерде және бронхоскопия жасағанда қолданылады.
Кеңірдек тарамының қысылуына қарсы адреналин де қолданылады. Оның әсері тез әрі қысқа. Ал эфедриннің әсері ұзақ болғанымен күші адреналиннен төмен.
Қолдану кезінде жанамалы әсерлері:
ауыздың құрғауы, дененің дірілдеуі,
жүрек фибрилляциясы болуы
Бұл топқа тағы да басқа дәрілер: орципреналин, фенотерол, салбутамол жатады.
Изадринге қарағанда бұлар ұзақ уақытқа әсер етеді.
Осы топқа жататын дәрілердің әсер
ету механизміне келсек, бұлар
кеңірдек тарамының b2–
6.4.2. М–холинді бөгегіштерге атропин
Бұлардың әсерлік механизмі М-холинергиялық жүйке жүйесін тежеуімен байланысты. Бұл кезде ц-АМФ азайып, содан соң М-холинергиялық ұшынан шығатын серпін тоқтайды.
6.4.3. Салалы бұлшық етке әсер
ететін спазмолитиктерге
Эуфиллин фосфодиэстеразаны басады, ц-АТФ-ты көбейтеді. Талшық ішіндегі калий йоны азайып, кеңірдек тарамының салалы бұлшық еті босайды. Кіші шеңбердің қан қысымын төмендетіп, жүректің, бүйректің, мидың қан айналысын жақсартады. Орталық жүйке жүйесін қоздырады. Шамалы зәр айдайтын қасиеті бар.
6.5. Өкпе ісінуінде қолданылатын дәрілер.
Жүрек-тамыр жүйесінің, бүйрек, ми ауруларда, әртүрлі жұқпалы ауруларда, химиялық заттармен өкпе зақымданғанда пайда болатын өкпе ісінуінде емдеу үшін қолданылатын дәрілер бірнеше топқа бөлінеді.
6.5.1. Опиоидтық анальгетиктер.
Морфин, фентанил, таламонал. Бұлар шеткі қан тамырларын кеңейтіп, гемодинамиканы күшейтеді.
6.5.2. Ганглиоблокаторлар (тежегіштер).
Гигроний, пентамин, бензогексоний және т.б. ганглиотежегіштер әсерінен ірі тамырлар кеңіп, өкпе ісінуі басылады.
6.5.3. Қан тамырларын кеңейтетін дәрілер.
Натрий нитропруссиді, эуфиллин және т.б. миотроптық спазмолитиктер тамырдың салалы бұлшық еттерін босатады, содан кейін тамырлар кеңейеді.
6.5.4. a - адренотежегіштердың беленсенділігін арттыратын дәрілер.
Фентоламин және одан да басқа дәрілер аминазин, дипразин жатады. Бұлар артериялық қысымды төмендетіп, жалпы гемодинамиканы қалыптастырады. Жүректің қызметі жоғарылап, кіші шеңбердегі қысым төмендейді. Өкпедегі ісінуді басады. Өкпе тамырларынан сұйықтық шығуы төмендеп, сіңірілу көбейеді.
Егер артериялық қысым қалыпты жағдайда болса, өкпе ісінуін азайту үшін осмостық зәр айдайтын дәрілерді қолданады.
6.5.5. Дегидратация жасайтын дәрілер.
Маннит, мочевина – осмостық зәр айдайтын дәрілер. Бұлар денедегі артық сұйықтықты қан-тамыр арқылы сыртқа шығарады. Басқа тез зәр айдайтын дәрілер – фуросемид, этакрин қышқылы қан айналымының көлемін төмендетеді.
6.6.6. Тыныс алу жолын көбіктен ашатын дәрілер.
Альвеола ісініп, көбік жиналғанда оны жоюға этил спирті және антифомсилан ингаляция түрінде қолданады.
6.5.7. Өкпе ісінгенде
6.5.8. Барлық жағдайларда өкпе ісінгенде ең тиімді емнің бірі – оксигенотерапия.
6.5.9. Кейбір жағдайда жүрек және
қан-тамырдың гемодинамикалық
6.5.10. Сурфактанттар – Куросурф, колфосцерил пальмитат (экзосурф нәрестелік), альвеофакт және т.б. шала туған нәрестелердің дистресс-синдромы байқалғанда тыныс алу жолының белсенділігін көтеруге қолданылады.
Rp.: Suspensionis Curosurfi 8% - 3 ml
D.t.d. № 5
S. Кеңірдекке 2,5 мл 1 кг салмағына енгізуге арналған.