Апатты табиғат құбылыстары, күресу шаралары. Табиғаттың өзгеруіне болжам жасаудың маңызы

Пәні    География 

Сынып  8

Күні     2.05. 2013.

Тақырыбы

Апатты  табиғат құбылыстары, күресу шаралары.

Табиғаттың  өзгеруіне болжам жасаудың маңызы

Сабақ № 1

Тізбектелген  сабақтар бойынша

Сабақ мақсаты

Оқушылар табиғатта  болатын апатты құбылыстардың шығу себептерін  анықтауды және Қ. Р-дағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жайлы ақпарат беруді үйренеді.

Нәтижесі

Оқушылар табиғатта  болатын апатты құбылыстардың шығу себептерін  анықтай алады, себептерді талдай алады,  Қ. Р-дағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жайлы мәліметтер бере алады.

Әдіс-тәсілдер

Сергіту сәті, топтық жұмыс (шығармашылық ), талдау, зерттеу, сұрақ жауап, әңгімелеу, кері байланыс, диалог,  «Екі жұлдыз, бір тілек» рефлексия.

Бағалау

Бағалау парағы , "Бағдаршам", ишаралар.

Ресурстар, кабинет жабдықталуы, көрнекіліктер

Компьютер, интернет, стикер, фломастер, карта, постер, бағалау  парақтары, үлестірмелі материалдар

Кезең

Уақыт

Мұғалімнің  әрекеті

Оқушының  әрекеті

І

3 минут

Ұйымдастыру кезеңі

1..Сергіту сәті.

 «Мен саған  сенемін ...» өйткені сен жақсы  адамсың.

2. Суреттерді  құрастыру арқылы топқа бөлу.

Сергіту сәтін  жасап, суреттерді құрастыру арқылы топқа бөлінеді.

ІІ

7 минут

Үй  тапсырмасын тексеру.

 1. Дарынды, талантты оқушылармен  дайындап келген жұмыстарымен танысады. ( табиғатқа байланысты болжамдар жазып келу)

2.Апатты табиғат құбылыстары  туралы оқушылардың  ой пікірлерін тыңдау және талқылау.

3. Дәтермен жасап келген жұмыстарын тексереді (тақырып соңындағы сұраққа жауап беру, тапсырмалар).

Оқушылар өздері  дайындап келген жұмыстарымен таныстырып, қорғап шығады.

ІІІ

3 минут

Қызығушылықты ояту

1.Ой ашу.

1.Табиғаттағы апатты құбылыстар қандай күштердің әсерінен болады?

2.Эндогенді және экзогенді күштер дегеніміз не?

3.Эндогенді күштердің әсерінен қандай апатты құбылыстар болуы мүмкін?

4.Экзогенді күштердің әсерінен қандай апатты құбылыстар болуы мүмкін?

Оқушылар қойылган сұрақтарға ойланып  нақты жауап береді.

ІV

10 минут

Мағынаны тану.

   Мәтінмен, картамен жұмыс.

 Мәтінмен танысуды тапсырады.

Мәтінмен танысады ,   картадан қорықтардың географиялық орнын анықтап жұмыс жасайды,  талдайды.

15 минут

Ой толғау

1.Топтық жұмыс.

1-топ.Апатты  табиғат құбылыстары

2-топ Апатты  табиғат құбылыстарымен  күресу  шараларын  ұйымдастыру.

3-топ.Табиғаттың  өзгеруіне болжам жасаудың маңызы 

4-топ. Қазақстанда  ерекше қорғауға алынған аумақтарға сипаттама

беріп постерге түсіру тапсырылады. 

3. Картамен жұмыс.

 Кескін картаға  апатты құбылыстар жиі болатын  аймақтарды түсіру.

1.Топ  болып мәтінді талқылайды.

1-топ.Апатты  табиғат құбылыстары

2-топ Апатты  табиғат құбылыстарымен  күресу  шараларын  ұйымдастыру.

3-топ.Табиғаттың  өзгеруіне болжам жасаудың маңызы 

   4-топ. Қазақстанда ерекше қорғауға алынған аумақтарды  постерге түсіріп, спикер  қорғайды.

3.Картадан жер  сілкінетін аумақтарды   тауып, оны кескін картаға түсіреді.

ІV

5 минут

Бағалау.

Критерийлерге қарап бағалаушылардың бағасымен  танысып, өзінің бағасын шығарады. Рефлексия  парағын таратады.

Күнделікке  бағаларын қойдыртады.

 Рефлексия  жазады

V

2 минут

Үйге  тапсырма.

1. Иинтернеттен  Қазақстанның жер сілкінетін аумақтары туралы хабарлама дайындап келу (дарынды, талантты оқушыларға)

2.Қорықтар туралы мәліметтер біліп келу (суреттер, материалдар).

3. Үлгірімі төмен оқушыларға  табиғатта болатын құбылыстар( жыл мезгілдеріне байланысты) туралы ырым-тиым сөздер жазып келу.

Үй тапсырмасын  дәптерге жазып  алады.

Сабақты өзіңіздің  бағалауыңыз (бұл жерге сабақ  барысындағы енгізілген өзгерістер мен өз комментариилеріңізді жазасыз. Сәтті және сәтсіз тұстарын жазыңыз)

Пәні    География 

Сынып  8

Күні     14.05.2013.

Тақырыбы

Қорықтар

Сабақ № 2

Тізбектелген  сабақтар бойынша

Сабақ мақсаты

Оқушылар қорықтарды құрудың мақсатын анықтайды және  республикамыздағы қорықтар туралы ақпарат беруді үйренеді.

Нәтижесі

Қорықтардың  географиялық орнын, табиғат зоналарын  картадан көрсете алады,  және өсімдіктері мен жануарлары   туралы   зерттеп, талдап   түсіндіріп бере алады.

Әдіс-тәсілдер

Сергіту сәті, топтық жұмыс (жоба жасап постерге қорғау) , ассоциация, зерттеу, әңгімелеу, талдау,  кері байланыс, диалог,

 рефлексия.

Бағалау

Бағалау парағы (критерийлерге қарап бағалау), смайликтер,  «Бағдаршам»

Ресурстар, кабинет жабдықталуы, көрнекіліктер

Компьютер, интернет (қорықтар), оқулық,  доп, стикер, фломастер, карта, постер, бағалау парақтары, үлестірмелі материалдар

Кезең

Уақыт

Мұғалімнің  әрекеті

Оқушының  әрекеті

І

3 минут

Сергіту сәті.. «Бүгін менің көңіл-күйім қандай?»

Сынып ережесін сақтауды еске түсіру.

Сергіту сәтін  жасайды.

ІІ

10 минут

Қызығушылықты ояту

1.Доп  беру арқылы сұрақтар қойып,  үй тапсырмасын бекіту.

Табиғи қорлар дегеніміз не?

Табиғи қорларға не жатады?

Минералды қорлар деп нелерді айтамыз?

Адам экологиясы дегеніміз не?

Республика  аумағындағы экологиялық аудандарды неше топқа бөлуге болады?

Елімізде  экологиялық  проблемасы бар аудандарды ата.

Табиғаттағы апатты құбылыстарға нелер жатады?

Апатты құбылыстар қандай күштердің әсерінен болып тұрады?

Апатты құбылыстардың  алдын алу үшін қандай болжамдар  жасау керек?

Еліміздегі  ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға қандай аумақтар жатады?

2. Табиғатты бейнелейтін  суреттер арқылы топқа бөлу.

3.Миға шабул.

1. Қорық дегеніміз  не?

2.Қорықтарды құрудағы басты мақсат не деп ойлайсыңдар?

3. Ботаникалық  бақтарда қандай өсімдік түрлері  қорғалады?

4. Дендрологиялық  бақтарда ағаштың қандай түрлері   болады?

5.Өз облысымызда  орналасқан қандай қорық  бар?

4. «Қорықтар»  ведиоролик көрсетеді

Допты қағып алу арқылы қойылған сұрақтарға жауап береді.

Сурет қиындыларын құрастыру арқылы топқа бөлінеді.

Қойылған сұрақтарға толық жауап береді.

Ведио  арқылы өздеріне керекті мәліметтермен  танысады.

ІІІ

10 минут

Мағынаны тану.

   Мәтінмен, картамен жұмыс.

 Мәтінмен танысуды тапсырады.

Мәтінмен танысады ,   картадан қорықтардың географиялық орнын анықтап жұмыс жасайды,  талдайды.

ІV

15 минут

Ой  толғау.

1.Топтық  жұмыс.

1 топ –Қорықтар.   Ақсу-Жабығылы қорығы.

2 топ – Алматы  қорығы. Наурызым қорығы.

3 топ –Қорғалжың  қорығы.  Барсакелмес қорығы.

4 топ–Үстірт .  Марқакөл қорығы.

5 топ –Батыс  Алтай. Алакөл. Қаратау қорықтарына 

сипаттама беру тапсырылады.

2.Оқушылардың  картамен жұмыс жасауын қадағалайды. 

3.Постерге  түсіруін қадағалайды.

4. Дарынды  оқушылардан тест жұмысын алады.

 1.Топтық жұмыс.

1 топ –Қорықтар.    Ақсу-Жабығылы қорығы.

2 топ –   Алматы қорығы. Наурызым қорығы.

3 топ –Қорғалжың  қорығы.  Барсакелмес қорығы.

4 топ–Үстірт .  Марқакөл қорығы.

5 топ –Батыс  Алтай. Алакөл. Қаратау қорықтарына  сипаттама береді.

2. Кескін  картаға қорықтарды түсіреді.

3.Постерге  түсіріп, спикер  қорғайды.

4. Тест  парғын белгілейді.

V

5 минут

Бағалау

Критерийлерге қарап бағалаушылардың бағасымен  танысып, өзінің бағасын шығарады. Смайликтер қолдану арқылы оқушылардың сабақ барысындағы көңіл күйлерін  анықтап,  «Бағдаршам»  бойынша оқушылардың  білімін тексереді.  Рефлексия парағын таратады.

Күнделікке  бағаларын қойдыртады.

 Рефлексия  жазады

VІ

2 минут

Үйге  тапсырма.

1.Өз облысымыздағы  «Барсакелмес»   қорығы туралы  мәліметтер жазып келу.

2.Үлгірімі төмен оқушылармен жұмыс. Өз қалауы бойынша қорықтардағы жануарлар мен өсімдіктердің суретін салып, сипаттама беру.

3.Еліміздегі ұлттық саябақтар мен қорықшалар туралы мәліметтер  біліп келу.

Үй тапсырмасын  дәптерге жазып  алады.

Сабақты өзіңіздің  бағалауыңыз (бұл жерге сабақ  барысындағы енгізілген өзгерістер мен өз комментариилеріңізді жазасыз. Сәтті және сәтсіз тұстарын жазыңыз)

Пәні    География 

Сынып  8

Күні     16.05.2013.

Тақырыбы

Ұлттық  саябақтар мен қорықшалар

Сабақ № 3

Тізбектелген  сабақтар бойынша

Сабақ мақсаты

Оқушылар республикамыздағы  ұлттық саябақтар мен қорықшалар, табиғат ескерткіштері туралы анықтайды және  олардың экологиялық мәселелерін шешудегі маңызы туралы ақпарат беруді үйренеді

Нәтижесі

Ұлттық табиғи саябақтар мен қорықшалардың географиялық орнын картадан анықтап көрсетеді және ұлттық саябақтар мен қорықшалардың бір –бірінен айырмашылығын салыстырып айтып бере алады.

Әдіс-тәсілдер

Сергіту сәті, топтық жұмыс (жоба жасап постерге қорғау), зерттеу, талдау, сипаттау, суреттеу, түсіндіру.

"Ыстық үстөл",  диалог,   кері байланыс,  «Екі жұлдыз, бір тілек» рефлексия.

Бағалау

Кестемен жұмыс (не білдім, білген жоқпын, аз білдім)   "Менің көңіл күйім", (смайликтер)

Ресурстар, кабинет жабдықталуы, көрнекіліктер

Компьютер, интернет (ұлттық саябақтар, қорықшалар, табиғат  ескерткештері) стикер, фломастер, карта, постер, бағалау парақтары, үлестірмелі  материалдар

Кезең

Уақыт

Мұғалімнің  әрекеті

Оқушының  әрекеті

І

3 минут

 1.Сергіту сәті..

а) Оқушыларды шеңберге тұрғызып өздерінің бір ерекше және бір кемшілік қасиеттерін айтып шығу.

ә) Оқушыларды топқа бөлу. (Молекулалар)

б) Сынып ережесін сақтауды еске түсіру.

Сергіту сәтін жасап, топқа бөлінеді.

ІІ

10 минут

Қызығушылықты ояту

 1. Үй тапсырмасын тексеру.

а) «Ыстық үстөл» ойыны (өткен тақырып бойынша сұрақ қою)

ә)Өз облысымыздағы  «Барсакелмес»   қорығы туралы  жазып келген мәліметтерімен танысады (дарынды оқушы жұмысы)

б) Оқушылардың  өз қалауы бойынша қорықтардағы жануарлар мен өсімдіктер туралы салған  суреттеріне  талдау жасатады(үлгірімі төмен)

2.Ой ашу.

Саябақтар дегеніміз  не?

Қорықшалар  дегенді қалай түсінеміз?

Саябақтар мен  қорықшалардың айырмашылығы неде?

Өз жерімізде  қандай саябақтар бар?

Интерактивті  тақтадан шет елдердегі және өз жеріміздегі саябақтарды көрсету арқылы оқушылардың  жаңа сабаққа белсенділігін арттырады.

Өздерінің үйден  дайындап келген жұмыстарын қорғап, айтып  береді.

Қойылған сұрақтарға жауап береді.

Интерактивті  тақтадан шет елдердегі және өз жеріміздегі  саябақтарды көріп, танысады.

ІІІ

10 минут

Мағынаны тану.

   Мәтінмен, картамен жұмыс.

 Мәтінмен танысуды тапсырады.

Мәтінмен танысады ,   картадан ұлттық  саябақтардың  және қорықшалардың географиялық орнын анықтап  жұмыс жасайды,  талдайды.

ІV

15 минут

Ой  толғау.

1.Топтық  жұмыс.

1 топ – Баянауыл, Іле Алатау, Қарқаралы, алтынемел, Көкшетау саябақтары.

2 топ – Қорықшалар. Алматы мемлекеттік  қорықшасы.

3 топ –Зеренді мемлекеттік  қорықшасы. Рахман қайнары қорықшасы. Балқаш маңы қорықшасы.

4 топ –Табиғат ескерткіштеріне сипаттама беру  тапсырылады.

2.Оқушылардың  картамен жұмыс жасауын қадағалайды. 

3.Постерге  түсіруін қадағалайды.

4. Үлгірімі төмен оқушылардан тест жұмысын алады.

 1.Топтық жұмыс.

1 топ – Баянауыл, Іле Алатау, Қарқаралы, алтынемел, Көкшетау саябақтары.

2 топ – Қорықшалар. Алматы мемлекеттік  қорықшасы.

3 топ –Зеренді мемлекеттік  қорықшасы. Рахман қайнары қорықшасы. Балқаш маңы қорықшасы.

4 топ –Табиғат ескерткіштеріне сипаттама береді.

3.Постерге  түсіріп, спикер  қорғайды.

4. Тест  парғын белгілейді.

V

5 минут

Бағалау

Критерийлерге қарап бағалаушылардың бағасымен  танысып, өзінің бағасын шығарады. «Не білдім, білген жоқпын, аз білдім» кестесіне қарап оқушылардың тақырыпты  меңгергенін анықтау.  "Менің көңіл күйім", (смайликтер)

Күнделікке  бағаларын қойдыртады.

 Рефлексия  жазады

VІ

2 минут

Үйге  тапсырма.

1. Өз қалауы бойынша еліміздегі ұлттық саябақтардың біреуіне хабарлама дайындап келу( дарынды оқушы жұмысы)
2. «Менің қиялымдағы ауылымның саябағы»  эссе жазып келу.

Үй тапсырмасын  дәптерге жазып  алады.

Сабақты өзіңіздің  бағалауыңыз (бұл жерге сабақ  барысындағы енгізілген өзгерістер мен өз комментариилеріңізді жазасыз. Сәтті және сәтсіз тұстарын жазыңыз)

Пәні    География 

Сынып  8

Күні    21.05.2013.

Тақырыбы

Табиғатты пайдалану  мен қорғау негіздері

Сабақ № 4

Тізбектелген  сабақтар бойынша

Сабақ мақсаты

Оқушылар табиғат  байлығын дұрыс пайдалануды және табиғатты қорғауды  үйренеді.

Нәтижесі

Оқушылар Қазақстанның  табиғатты қорғау туралы заңдарымен танысады  және табиғатты қорғау туралы   «Ақылдың алты қалпағы»  бойынша айтып бере алады.

Әдіс-тәсілдер

Сергіту сәті, топтық  жұмыс (Ақылдың алты қалпағы), зерттеу, талдау, әңгімелеу, сараптама жасау, бағалау

диалог, кері байланыс, рефлексия.

Бағалау

Критерийлерге қарап бағалау. Бағалау парақтары. "Бағдаршам", ишаралар.

Ресурстар, кабинет жабдықталуы, көрнекіліктер

Компьютер, интернет (табиғи қорлар) доп, стикер, фломастер, карта, постер, бағалау парақтары, үлестірмелі материалдар

Кезең

Уақыт

Мұғалімнің  әрекеті

Оқушының  әрекеті

І

3 минут

 1.Сергіту сәті. « Сын есімді қос » ойыны

Оқушылар шеңбер жасап орналасады. Мұғалім допты кез келген біреуіне лақтырады да, өз есімінің бірінші әрпінен басталатын сын есімді қосып айтуын ұсынады. Мысалы,  Гаухар асыл тас

2.Табиғатты  бейнелейтін суреттер арқылы топқа бөліну.

Сергіту сәтін  жасайды.

ІІ

7 минут

Қызығушылықты ояту

1. «Кім жылдам?»

●Баянауыл ұлттық саябағы  қайда  және қай жылы құрылды?

●Іле Алатауы ұлттық саябағы қай жылы құрылды? 

●Алтынемел табиғи ұлттық саябағы қай жерде орналасқан?

●Қарқаралы ұлттық саябағы қайжылы құрылған?

●Көкшетау қайда  және қай жылы құрылды?

●Қатон-Қарағай ұлттық саябағы қайда  және қай жылы құрылды?

●Шарын шатқалы қай жерде орналасқан?

●Қорықшалар неше түрге бөлінеді?

●Елімізде қандай қорықшалар бар?

●Қандай табиғат ескерткіштерін білесіңдер?

●Қаздың қайтуы ескерткіші қай жерде орналасқан?

2.Оқушылардың  өз қалауы бойынша дайындап келген  еліміздегі саябақтар туралы хабарламаларын және «Менің қиялымдағы ауылымның саябағы» тақырыбында  дайындап келген жұмыстарын тексеру, тыңдау.

3.Оқушыларға ашық сұрақтар қою арқылы табиғат туралы ұғымдарын толықтырып бекіту.

Табиғат дегенді кім қалай түсінеді?

Табиғат байлығы деп нелерді айтуға болады?

Табиғи қорларға нелерді  жатқызуға болады?

Табиғат байлығын  қалай пайдалануға болады?

Табиғатты қорғау үшін не істей аламыз?

Еліміздегі саябақтар туралы дайындап келген жұмыстарымен таныстырып, «Менің қиялымдағы ауылымның саябағы» тақырыбындағы дайындаған эссені оқиды.

Қойылған сұрақтарға толық жауап береді  және өз ойларын ашық айта алады.

ІІІ

10 минут

Мағынаны тану.

   Мәтінмен, картамен жұмыс.

 Мәтінмен танысуды тапсырады.

Мәтінмен танысады , талдайды, зерттейді.

ІV

20 минут

Ой  толғау

Топтық  жұмыс. 

«Ақылдың алты қалпағы»  бойынша мәтінге сипаттама  беру тапсырылады.

1 топ   ақ  түс -мәтін туралы  мәлімет  береді.

2 топ   сары түс-мәтіннің жақсы (тиімді) жағын ашып береді

3 топ қара  түс-мәтіндегі кейбір ойларды  жағымсыз (тиімсіз) жағынан көрсете  отырып айтып береді.

4 топ қызыл  түс-мәтінді әсерлеп  (эмоциямен  )жеткізеді

5 топ жасыл  түс- мәтінді рөлге бөліп көрсетеді.

6 топ көк түс- топтардың жасаған жұмысын бағалайды.

Топтық  жұмыс. 

«Ақылдың алты қалпағы»  бойынша мәтінге сипаттама  береді.

1 топ   ақ  түс -мәтін туралы  мәлімет  береді.

2 топ   сары  түс-мәтіннің жақсы (тиімді) жағын   ашып береді

3 топ қара  түс-мәтіндегі кейбір ойларды жағымсыз (тиімсіз) жағынан көрсете отырып айтып береді.

4 топ қызыл  түс-мәтінді әсерлеп  (эмоциямен  )жеткізеді

5 топ жасыл түс- мәтінді ролге бөліп көрсетеді.

6 топ көк  түс- топтардың жүргізген жұмысын бағалайды.

V

3 минут

Бағалау

Экспорттардың критерийі бойынша бағалауларымен танысып, өз бағасын қояды. "Бағдаршам", ишаралар.

Күнделікке  бағаларын қойдыртады.

 Рефлексия  жазады

VІ

2 минут

Үйге  тапсырма.

Табиғатты қорғауға байланысты еркін тақырыпқа шығарма  жазу.

Үй тапсырмасын дәптерге жазып  алады.

Сабақты өзіңіздің  бағалауыңыз (бұл жерге сабақ  барысындағы енгізілген өзгерістер мен өз комментариилеріңізді жазасыз. Сәтті және сәтсіз тұстарын жазыңыз)