Өндірістің жалпы схемасындағы қондырғының маңызы

Өндірістің жалпы схемасындағы қондырғының маңызы.

Мұнайды өңдеуді тереңдетудің ең кең тараған тәсілі – бұл мазутты вакуумда айдау. Алынған гудронды жоғары тұтқырлығынан қазандық отыны ретінде пайдалануға болмайды. Гудрондардың тұтқырлығын төмендетудің ең қарапайым тәсілі – бұл висбркинг (терең емес термиялық крекинг). Оны пайдаланса сұйылтқыштардың шығыны 20-25% азаяды. Әдетте висбрекинг шикі заты гудрон болып табылады, тағы ауыр мұнай мазуттары мен басқа да ауыр мұнай өнімдерін өңдеуге болады. Висбрекингті термиялық крекингке қарағанда қатаңдау жағдайда қолданады.

Біздің еліміз мен шет елде висбрекингтің дамуының екі негізгі бағыттары бар: «пештік» висбрекинг, онда жоғары температура (480-500°С) қысқа олуы уақытымен (1,5-2 мин) үйлеседі; реакциялық камерасы (реакторы) сыртқы шығарылған висбрекинг, онда процесті енетін немесе шығатын ағыммен өткізеді.

Кейбір типтегі висбрекингте түрленудің қажетті дәрежесіне 430-450°С температура мен 10-15 мин болу уақытында қол жетеді. Реакциялық камерасы бар висбрекингте пештегі жылулық жүктеме төмен. Дегенмен «пештік» крекингте бензин шығымы төмен тұрақты крекинг-қалдық алынады.

Ресейде пештік висбрекинг қондырғылары қолданылмайды. Мұны мұнайдың қал-дық шикі затының тұтқырлығы мен кокстенгіштігінің жоғарылығымен байланыстыруға болады.

Егер пештік висбрекинг пен реактордағы висбрекингті салыстыратын болсақ, онда бірінші жағдайда 1,5 есе отын көп жұмсалады және қалдықтың тұтқырлығы жоғары болады.

Шикі зат І (майлы гудрон) 2 пеште қыздырылады да, қысымы шамамен 1,7 МПа 3 реакциялық камерада висбрекингке ұшырайды. Содан соң өнімдер қоспасы сұйылтылады және 5 фракциялаушы колоннадан шығатын газойлдің ІІІ бір бөлігімен суытылады. Өнімдердің алынған қоспасы одан әрі бензиндік VI, керосиндік VII, газойлдік фракцияларға III, көмірсутекті газ V, крекинг-қалдыққа IV бөлінетін 5 фракциялаушы колоннаға бағытталады. Төмен қысымды 7 сепараторда көмірсутекті газ V бензиннен VІ бөлінеді.

Ресейде висбрекинг процесінің дамуы өндіріске кететін жоғары шығынға, ашық мұнай өнімдерінің сапасының төмендігіне байланысты тежелуде, негізінен үйлестірілген қондырғылар құрамына енеді.

Бірқатар МӨЗ термиялық крекинг қондырғысының құрылысын өзгерткенде крекинг-қалдықты жеңіл вакуумды гахойлдер мен ауыр висбрекинг-қалдыққа гудронды вакуумда айдайтын висбрекингтің үйлестірілген процесі ашылып меңгерілді. Процестің мақсатты өнімі құрамында 20-40% полициклді көмірсутектері бар жоғары тығыздығымен (940-990 кг/м3) сипатталатын, термогазойль немесе электродты кокс алудың шикі заты, сондай-ақ каталитикалық крекинг, гидрокрекинг немесе термиялық крекинг процестерінің шикі заты болып табылатын ауыр вакуумды газойль болып табылады. Жеңіл вакуумды газойль тек ауыр гудронның сұйылтқышы ретінде қолданылады. Ауыр висбрекинг-қалдықта полициклді ароматты көмірсутектер, шайырлар мен асфальтендер шоғырланған. Сондықтан да осы өнімді пек, байланыстырғыш материал, қазандық пен кеме отыны және кокстеу шикі заты ретінде қолдануға болады. Висбрекингті вакуумда айдаумен үйлестіру екіншілік каталитикалық процестерді қолданбай мұнайды өңдеу тереңдігін арттыруға, қалдық шығымын 35-40% азайтуға мүмкіндік береді.

Қондырғының жалпы сипаттамасы.

Процестің арналуы

    Мазуттың  жеңіл термиялық крекинг қондырғысының шикізат бойынша өнімділігі 1 млн тонна/ жыл қолданылады:

• М 40 және М 100 маркалы тоңу температурасы бойынша техникалық талаптарға сай келетін отындық мазут алу;
• Бензин және дизель крекинг – фракциясын алу.

Қондырғының шикізаты болып ЛК-6У қондырғысынан және атмосфералық айдау секциясының алынған, тікелей айдаған мазут болып табылады.

Өндірістің өнімдері:

• Отындық газ ( қондырғының технологиялық пешіне отын ретінде қолданылады)
• Бензин (НК – 1800С тауарлы бензин компоненті)
• Газойль ( фракция 180-3500С дизелль отының компоненті)
• Крекинг қалдық ( 3500С жоғары фракция; отындық мазут компоненті)

Қондырғы келесі блоктардан тұрады:

• пеш блогы
• колонна блогы
• ыстық сорап блогы
• суық сорап блогы
• жылуалмастырғыштар мен мұздатқыштар блогы
• газдарды тазалау және ағын суларды залалсыздандыру блогы
• цехаралық эстакадалар және каналдар блогы
• жылуды утилизациялау блогы

Жеңіл термиялық крекинг ( Висбрекинг ) қондырғысының жобасы Башгипронефтехим институтының БКҚ 21-10/9М ( жоба А7260–Б 4501–105-ТП) қондырғысының қайта құру нұсқасы секілді МК “Рифин” тапсырмасы бойынша  “Тулаинжениринг” ЖАҚ жасалады.

Шикізаттың, қосақы материалдар және реагенттер, катализаторлар, еріткіштер, дайын өнімдер сипаттамасын беру.