Коферменттер және олардың биологиялық маңызы

ОҢТҮСТІК  ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ АКАДЕМИЯСЫ

 

 

         ФГЗ ЖӘНЕ  ХИМИЯ  КАФЕДРАСЫ 

 

 

 

Тақырыбы: Коферменттер және олардың биологиялық маңызы.

 

 

                                                        Орындаған: Алимбекова Г.

                                                         Тобы: 204 фк  Б

                                                         Қабылдаған: Рахманова Г.

 

 

 

 

                                       Шымкент 2013

ЖОСПАР

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

• Коферменттер және олардың атқаратын қызметі.
•      Кофермент Q10.
• Q10  коферментінің биологиялық белсенділігі және медицинада қолданылуы.

III.Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Конферменттер (латынтіліндегі Ко-бірге және фермет деген сөзден шыққан)құрамында белок жоқ органикалық  қосылыстар,олар апофермент пен тығыз  байланысқан.Ферменттің мықты байданысқан  кофакторы-простетикалық топ.

Коферменттер:Витаминдік,Витаминдік емес.

I. Витаминдық коферменттер:

    1.Никотинамиднуклеотидтік  (НАД,НАДФ)

    2.Флавиндік(ФАД,ФМН)

    3.Тиаминдық(ТМФ,ТДФ,ТТФ)

    4.Кобамидтық (метилкобаламин,  дезоксикобала-мин)

    5.Пиродиксиндік(ПАЛФ,ПАМФ)

    6.Фолаттық(ТГФК)

    7.Хинондық(убихинон,пластохинон)

   II.Витаминдық емес коферменттер:

     1.Нуклеотидтер(УДФ-глюкоза,көмірсутектердің,

спирттердің нуклеотидтық туындылары ж/е т.б)

     2.Моносахаридтердің  фосфаттары(глюкоза-1,6-дифосфат,2,3-дифосфоглицерат)

     3.Металлпорфириндер(гемдер,хлорофилдер)

     4.Пептидтер(глутатитон)  

1.Никотинамиднуклеотидті  коферменттер 

 НАД+ және НАДФ+  (НАД+ никотинамидадениндинуклеотид, НАДФ+ никотинамидадениндинуклеотидфосфат).Бұл коферменттердің активті бөлігі  никотинамид (РР витамині)  болып табылады.

 

НАД+ пен НАДФ+ тотықсызданған  кезде  придиннің  төрт валенті  азот үш валенттіге ауысады және  субстраттағы гидрид-ион С4  күидегі  никотинамидтік сақинаға ауысады.

НАД    пен  НАДФ-тің  тотықсыздану  реакциясы:

          НАД +Н +Н      НАД-Н+Н

          НАДФ +Н +Н     НАДФ-Н+Н

    Тотыққан(I) және тотықсызданған(II) НАД пен НАДФ-тің формуласы:1957 жылы АҚШ-тың Виконсин штатының институтында Фредерик Крейн алғаш ашқан болатын.Содан соң 1958 жылы профессор Вульфом “Мерк” фирмасының лабораториясында Q10коферментінің анық структурасын ұсынды.Q10 коферменті әсіресе қара малдың жүрегі, бауыры, ішкі органдары, сүтінің майында көп мөлшерде болады.

2.ФАД және  ФМН флавиндік коферменттер.

Бұлардың  пайда болу көзі-рибофлавин.  ФАД және ФМН коферменттері әртүрлі  апоферменттермен  баиланысады да, флавопротидті  ферменттер-флавиндік  дегидро геназа түзеді.Қазіргі кезде  флавопротеидтердің саны 80 шамасына жетеді.

Кофермент “А”

1. Аденил қышқылының қалдығынан Ко А түзілуі
2. Пирофосфатты топпен байланысуы
3. Пантотенді қышқылдың қалдығының түзілуі
4. Өз кезегінде b-меркаптоэтиламиннің қалдығымен пептидтік байланысуы

FAD және FMN коферменттерінің  құрылысы.

5.Пиридоксиндік коферменттер.

Бұл  коферменттердің  негізі В6 витамині,коферменттің құрамында  бір-біріне ұқсас үш қосылыс:пиридоксин,пиридоксаль  және пиридоксиамин кіреді.    АҚШ, Япония және Германия ғалымдары Q10 ды зерттей отырып оның ұрықтық дамуда (сперматозоид) үлкен роль атқаратынын  дәлелдеді. Сонымен қатар семіздіктен  зардап шегетін адамдарға  Q10 коферменті артық майды жинамауына жақсы  көмектесетіні де анықталған.

Қолға арналған Q10 кремі

Құрамында В5 витамині бар  бұл крем қол мен тырнақтарды  витаминмен қамтамасыз етеді. Ол теріге тез сіңіп, шаршаған қолдарды жақсартады.

Q-коферменті-убихинон. Q-коферментінің  атауы quinone –деген сөздің бірінші   әрпінен шыққан. Убихинондеген сөз  барлық  жерде ( уби-барлық жерде  )деген мағынаны береді. Шындығында  ол  барлық клеткалдан  табылған.

Кофермент Q10 қолданылуы

• Жүректің ишемиялық ауруы
• Атеросклероз
• Педиатрия
• Пиелонефрит
• Вегетативтік дистония
• Кардиология

Кофермент Q10 әртүрлі тамақ құрамында кездеседі:

Өнім:

• Құырылған сиыр еті
• Соя майы
• Құырылған майшабақ (сельдь)
• Құырылған жержаңғақ
• Құырылған балапан
• Қырықабат
• Апельсин
• Піскен жұмыртқа
• Бүлдірген

Өнім саны,г

• 100
• 15
• 100
• 100
• 100
• 100
• 150
• 100
• 100

 

Құрамындағы кофермент Q10.мг

• 3,1
• 3,1
• 2,7
• 2,8
• 1,6
• 0,4
• 0,3
• 0,1
• 0,1

Витаминдік емес конферменттерге  нуклеотидтік конферменттер көмірсулардың фосфаттары,металлпорфириндік коферменттер жіне пептидтік кофермент жатады.

Нуклеотидтік коферменттер:Оларға соңғы фосфат арқылы әртүрлі субстраттар  байланысқан нуклеозиддифосфаттар және нуклеозидмонофосфаттар жатады.Барлық нуклеотидтік коферменттер құрамына кіретін  нуклеоздтердің түрлеріне қарай  бес топқа бөлінеді:уридиндік,цитидиндік,титиндік,аденозиндік  және гуанозиндік.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ТЕСТ

1. Ферменттік реакциялардың жылдамдығына .... әсер етпейді.

1. рН орта
2. Субстраттың мөлшері
3. Ферменттердің мөлшері
4. Ферменттердің молекулалық салмағы
5. Ферменттердің белсенділігінің реттелуі

2. .... органойдтың ферменттері қышқылдық ортада белсенді болады.

1. Рибасоманың
2. Митохондрияның
3. Ядроның
4. Лизосоманың
5. Гольджи жинағының

3. Тиаминпирофосфат ... ферменттердің коферменті болып табылады.

1. Транскетолазаның
2. Рибасоманың
3. Ядроның
4. Гольджи жинағының
5. Митохондрияның

4. Барлық нуклеотидтік коферменттер құрамына кіретін нуклеоздтердің түрлеріне қарай ... бөлінеді.

1. 6 топ
2. 5 топ
3. 2 топ
4. 3 топ
5. 8 топ

5. ... жылы АҚШ-тың Виконсин штатының институтында Фредерик Крейн алғаш ашқан болатын.

1. 1958
2. 1985
3. 1957
4. 1965
5. 1974

 

 

 

6. Коферменттердің активті бөлігі  ... болып табылады.

1. никотинамид (РР витамині) 
2. Гольджи жинағының
3. Субстраттың мөлшері
4. рН орта
5. Ферменттердің белсенділігінің реттелуі

7. Ферменттің мықты байданысқан ...топ.

1. никотинамид (РР витамині) 
2. кофакторы-простетикалық
3. Гольджи жинағының
4. никотинамид (РРаа витамині) 
5. кофакторы-простетикалық(РР витамині) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ТЕСТ ЖАУАПТАРЫ

 

1-Д

2-Д

3-А

4-Б

5-С

6-А

7-В

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     Г Л О С С А Р И Й

 

НАД+ пен  НАДФ+ тотықсызданған  кезде  придиннің  төрт валенті- азот үш валенттіге ауысады және  субстраттағы гидрид-ион С4  күидегі  никотинамидтік сақинаға ауысады.

Құрамында   В5 витамині   бар- бұл крем қол мен тырнақтарды витамин-мен қамтамасыз етеді.

Коферменттер- Витаминдік, Витаминдік емес.

Барлық нуклеотидтік коферменттер - құрамына кіретін нуклео-зидтердің түрлеріне қарай бес топқа   бөлінеді:   уридиндік,   цитидиндік, титиндік, аденозиндік және гуанозиндік.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Патсаев Ә.Қ., Жайлау С.Ж. “Органикалық химия негіздері” Шымкент- 2005
2. А.С.Бейсенбеков,С.Е.Келімханова,А.К.Бошкаева,З.К.Аманғалиева “Фармацевтикалық химия оқулығы”Алматы 1999ж
3. .А.А. Петров,Х.Б.Больян,А.Т.Прощенко” Органикалық химия “ Алматы 1975ж
4. .goszakup.gov.kz
5. Патсаев Ә.Қ,.Жайлау С. Ж.”Органикалық химия негіздері”Шымкент 2005ж.