Адам экологиясы туралы

Адам экологиясы.

Медициналық экология – адамның қоршаған ортаның әр түрлі жағдайларына бейімделуінің негізгі заңдылықтарын зерттейтін адам экологиясының бір саласы.

Бейімделушілік – ағзалардың (популяция мен түрдің) нақтылы орта жағдайларына тіршілік етіп, ұрпақ қалдыруын қамтамасыз ететін арнайы қасиеттердің пайда болуы. Сондықтан да ол табиғи сұрыпталу әрекетінің нәтижесі болып табылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қызылордада балалардың қанындағы  марганец 2 есе артқан. Себебі аралдан  ұшқан тұздан болған. Бұл аймақта  Байқоңыр ғарыш айлағымен бірге бірнеше уран кеніші бар. Соңғы 10 жылда Дүниежүзіндегі жаңадан ашылған 10 кеніштің 3 біздің елде. Енді уран өндіруді 15 мың тоннаға дейін арттырып Дүниежүзінде І орынға көтерілмек.

22.ІV Жер күні эрозияға ұшыраған жерлерді құнарлы болдыру үшін Дүниежүзінде алғаш рет Қарағанды облысы, Шет ауданында Тарлау, Қарабалық-202, Түйе жоңышқа сияқты өсімдіктерді егу басталды. Бұл табиғи тепе-теңдікті сақтауға да тиімді.

05. VІ Қоршаған ортаны қорғаудың  Дүниежүзілік күні.

Қазақстанда 20 млрд. Тн. Ұлы өндірістік қалдықтар жинақталған. Оның 5 млрд. Тоннасы өте қатерлі саналады.

 

 

 

 

Экологиялық медицина –  адамның денсаулығына әсер ететін қоршаған ортаның барлық аспектілерін зерттейтін ғылыми кешенді жүйе.

Антропогендік қозғаушы күштердің  кері әсерлері.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Экологиялық медицина 1986 жылы маусымда АҚШ-тың Кливленд штатында өткен  халықаралық конференцияда жеке сала ретінде тіркелген.

 

 

 

 

 

 

Ішімдікке салыну (алкогализм) – адамның  жүйке жүйесін, ағзасын ішімдікке  тәуелді ететін өте қатерлі ауру.

Алғашқы сатысы – ішімдікке деген  әуестігі байқалады, бірте-бірте оған жүйелі түрде әуестенеді.

Ортаңғы сатысы – ішімдікке құмарлығы  артып, өзін-өзі бақылай алмайтын жағдайға душар болады. Ішімдік қолданбаса тұра алмайтындай халге жетеді, кейде есінен айырылады.

Соңғы сатысы – ішімдікке толық (психикалық және физикалық) тәуелді  болады, ағзада қайтымсыз мінездер байқалып, тұлғалық қасиетінен кетеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Темекінің түтінінің құрамында  ағзаға кері әсерін тигізетін никотин, уландырғыш газ, синил қышқылы, аммиак, радиоактивті және басқа да заттар болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Денсаулықты сақтаудың алғы шарттары.

1. Белсенді қозғалыс.

а. Жұмыс өнімділігін  арттырады, тұмауға қарсы қабілеті жоғарылайды.

б. Тыныс алу  мүшелерінің жұмысын жақсартады.

в. Жүрек қантамырларының  жұмысын жоғарылатады

г. Зат алмасуды қалпына келтіреді.

2. Дұрыс тамақтану.  а. Тамақтанудың күн тәртібі  болу

б. Тамақтың толыққандылығы

в. Метаболизм

3. Еңбек және  демалыс немесе тынығу режимі

Ғаламдық жеті проблема.

1. Климаттың ғаламдық жылынуы.
2. Биологиялық алуан түрліліктен айырылу
3. Ауыз су сапасы және оның тапшылығы
4. Жерлердің шөлге айналуы және азып-тозуы
5. Орман ағаштарын шамадан тыс кесу
6. Атмосфераның ластануы
7. Қалдықтардың жинақталу проблемасы.

Осы заманғы экологиялық апаттың  көлемі:

1. Жыл сайын  11 млн га орман жойылуда. Орман  алқабы 1950 ж. құрлықтың 15%, қазір  7% құрайды. Осылай жалғасса ғаламшар  алдағы 10 жылда оттегінің басты  көздерінің бірінен айырылады.

2. Қалдық  өсуде,  осылай жалғаса берсе 10-15 жылдан кейін қалдықтар жер бетінде 5 м қабатпен жауып қалады.

3. Түтінмен атмосфераға  20 млрд. тн. көмір қышқылы газы, жыл  сайын шығады. Соңғы 100 жылда 10% артқан. Келесі ғасырда климат 2-5⁰ жылынады.

4. Автомобильдер  түтіні мен зиянды қоспалар.

5. Жер шары  халқының әр төртінші тұрғыны  таза ауыз суға мүлде зәру, қалған бөлігі сапасыз су қолдануда.

6. XVII-XX ғасыр соңына дейін сүтқоректілердің 63 түрі, құстардың 94 түрі, омырқалы жануарлардың 250 түрі мәңгі жойылды. Қазір әр күн сайын (!) өсімдіктер мен жануарлардың 3 түрі жойылуда.

7. Жыл сайын 6 млн га  өңделетін жер шөлге айналуда. 20 млрд. га. жер өнім беру қабілетін  жоюда.  Осылардың салдарынан  шөл және шөлейт жерлер ұлғаюда.  Мысалы: Сахара шөлі жыл сайын  оңтүстікке қарай 30 миль жылжып келеді. Қазақстанда шөлге айналған жердің ауданы 179,9 млн.га. немесе республика аумағының 66%-ын құрайды.

Оның басты себептері: 1. тың игерудің салдары

2. жайылымның азуы, екпе шөптін құрамының өзгеруі
3. суару кезінде топырақтың қосымша сортаңдануы
4. орман өрттері мен ағаш, бұталарды кесу.

 

 

 

 

 

Адам экологиясы

 

Тақырыбы: Адамның денсаулығы және қоршаған орта

(тірек конспект)

Дайындаған: Биология пәні мұғалімі

Ермек Шерікбай

                                                                                        (№86 орта мектебі)