Ұтымды тамақтанудың ғылыми негіздер

КӨЗ ШАРАСЫНЫҢ  АУРУЛАРЫ

 Әртүрлі  авторлардың мағұлмат-деректеріне  сүйенсек, көз шарасының аурулары  барлық көз ауруларының. 0,5-0,8% құрайды.  Жалпы жергілікті себептерден  көз шарасында әртүрлі патологиялық  құбылыстардың дамуы мүмкін. Көз  алмасының орнынан аз да болса ығысуы, оның қозғалыстардағы кедергі, көз саңлауының өзгеруі көз шарасының ауруларының басты белгілері болады.

 Көз алмасының  ығысуы ілгері шығыңқы бадырақ  көз (экзофталъм) немесе, керсінше, артқа  ығысып, тереңдеу орналасуы, шүңкірек  көз (энофтальм) түрлерінде байқалады. Сонымен қатар көз алмасының жанына ығысуда кездеседі.

 Қабынулық  бөліністен, ісіктерден, қан құйылудан,  бөгде заттардың, шараның кабырғасының  сүйектерінің ішке қарай шығыңқылығынан (сүйектің біркелкі қалыңдауы,  яғни гиперостоз, мукоцелле немесе сүйек сынықтарынын) көздің шарасының ішіндегілерінің ұлғаю салдарынан симпатикалық нерв жүйесінін, тонусының жоғарылауына, диэнцефальдық өзгерістерге байланысты экзофтальм пайда болады.

 Қабырға  сүйектері сынып, олардың сынықтарының  ажырасуынан көз шарасының, көлемінің ұлғаюына, шаралық майлы дененің семуіне, симпатикалық нерв жүйесінің, жартылай немесе толық сал болуына байланысты энофтальм пайда болады. Симпатикалық нерв жүйесінің мойын бөлігі зақымданған жағдайда энофтальммен бірге көз санлауының тарылуы, қарашықтың тарылуты (миоз) және көз алмасының қысымының төмендеуі (гипотония), яғни бір сөзбен айтқанда Горнер синдромы пайда болады.

 Бадырақ  немесе шүңірек көздер сәл-пәл  немесе өте айқыш байқалуы  мүмкін. Оларды экзофтальмометр  аспабының көмегімен анықтайды (29 сурет).

 Көз алмасының  жанына ығысуы және оның қозғалысыңдағы  кедергілерде көз шарасының патологаясының  жиі, бірақта тұрақсыздау белгілері  болып саналады. Олар әдетте көз  шарасының бүйірінде орналасқан  құбылыстар пайда болады және де көз алмасының қозғалысында ығысуға қарсы бағытта кедергі байқалады.

 

 

Тамақтанудың  ұтымды ғылыми негіздері курстық  жұмыс 

 

 Мазмұны. 

 

 Кіріспе  2

1. Тамақтану  тәртібін білесің бе? 3

1.1. Теңестірілген  тағам теориясы 6

2. Тамақтанудың  гигиенасы 6

2.1. Ішек-қарын  ауруларының алдын алу. 7

2.2. Ұлттық тағамдардың  адам денсаулығын нығайтудағы  маңызы. 9

3. Дұрыс тамақтану  негіздері 10

3.1. Дұрыс тамақтанудың  бірінші принципі – энергия  теңдестігі 11

3.2. Дұрыс тамақтанудың  екінші приципі – негізгі қоректік заттарға деген қажеттілікті қанағаттандыру. 15

3.3. Дұрыс тамақтанудың  үшінші принципі – тамақтану  режимі

Ұтымды тамақтанудың ғылыми негіздері курстық жұмыс 

 

 Жоспар:

 

 Кіріспе 

 Дұрыс тамақтану негіздері; 

 Негізгі бөлім 

 Дұрас тамақтанудың бірінші принципі – энергия теңдестігі;

 а) Негізгі алмасу;

 ә) Тамақтың өзіне  тән динамикалық әрекеті; 

 б) Бұлшық ет қызметіне  энергияның жұмсалуы;

 Дұрас тамақтанудың  екінші принципі – негізгі  қоректік заттарға деген қажеттілікті  қанағаттандыру;

 а) Рациондағы белоктық  компоненттердің ең қолайлы ара  қатынасы;

 ә) Рациондағы май  компоненттерінің ең қолайлы  ара қатынасы;

 б) Углеводтарға деген  қолайлы қажеттілік;

 в) Балласт заттарға  деген қойылатын қажеттілік;

 г) Витаминдерге деген  қажеттілік;

 ғ) Минералды заттарға  деген қажеттілік;

 д) Өмірдің әр түрлі  кезеңіндегі қоректік заттарға  деген қажеттілік;

 е) Тамақтың әр түрлі  болуы – денсаулық кепілі;

 Дұрас тамақтанудың  үшінші принципі – тамақтану  режимі;

 а) Тамақтанудың дұрыс режимінің бірініші принципі – мезгілінде тамақтану, яғни тәуліктің белгілі бір уақытында тамақтанып отыру;

 ә) Тамақтанудың дұрыс  режимінің екінші приципі –  тәулік ішінде тамақты мезгіл-мезгіл  бөліп ішу; 

 б) Тамақтанудың дұрыс  режимінің үшінші принципі - әрбір тамақ ішкен сайын ұтымды болуын барынша сақтау;

 в) Тамақтанудың дұрыс  режимінің төртінші принципі  – тамақ мөлшерінің бір күнде  тамақтану мезгілдері бойвнша  физиологиялық тұрғыдан неғұрлым  дұрыс бөлінуі; 

 г) Дұрыс тамақтанбаудың салдары;

 

Гигиена туралы жалпы түсінік [6 бет]

 Гигиена грек сөзі - Gugieinos – емдеу, денсаулық әкеледі  деген мағына береді, профилактика  деген ұғым. Адам ағзасына айналаны  қоршаған сыртқы орта факторлары  мен әлеуметтік жағдайларының  тигізетін әсерін зерттейтін медициналық ғылым. Медицина ғылымдарының өте көрнекті салаларының бірі. Медициналық оқу орындарында санитарлық-гигиеналық факультеттері мен кафедралар бар. Арнаулы түрде маман дәрігерлер – гигиенистер дайындалады.

 Гигиена - аурулардың  алдын алуға және денсаулық сақтауды қорғайды. Денсаулыққа зиян келтіретін азық түрлерін жойып жіберуге гигиенистер ат салысады. Денсаулыққа зиян келтіретін факторлардың болмауын гигиена ғылымы қатаң бақылау жасап отырады. Адамдардың айналасын қоршаған сыртқы ортаның факторларын негізге ала отырып, гигиенистер адамзат баласының тіршілігі мен еңбегіне ыңғайлы жағдайлар жасауға адамзат баласын аурулардан айықтыруға, дерттер мен өлік көрсеткіштерін төмендетуге тіршілік өмірді ұзартуға, еңбекке деген қабілеттілікті көтеруге және т.б. биологиялық жағдайларды жақсартуға бағытталған ғылым. Практикада қолданатын нақтылы тәсілдері болады. Осының бәрі адамның денсаулығын арттыруға қолданылады.

 Сонымен гигиена ғылымының  негізгі көздеген мақсаты - адамдардың  айналасын қоршаған сыртқы орта факторларын сауықтыру арқылы бірінші денсаулық сақтаудың профилактикасын өткізу. Бір сөзбен айтқанда адамзат баласына залал келтіретін факторлардан адамзат баласын қорғау. Жалпы гигиена, еңбек гигиенасы, оқушы жастар гигиенасы, тағам гигиенасы, әйелдер гигиенасы болып бірнешеге бөлінеді. Әркімнің өздерінің алдына қойған мақсаттары бар.

 Дәрігер-гигиенистер,  санитарлар айналаны қоршаған  сыртқы ортаның адамдар өмірі  мен жұмыс жағдайларының келеңсіз  тұстарының алдын алатын ескертпе  көріністеріндей күн сайын болатын санитарлық-гигиеналық бақылау жүргізіп, әрбір кездескен қолайсыз жағдайлардың жолына тосқауыл қойып отырады. Жұқпалы ауруларды таратпай алдын алу мақсаттарымен қаптап кететін жұқпалы дерттерге қарсы медициналық әдістер мен шараларды кең көлемде қолданады. Алдыңғы қатардағы шараларды іс жүзіне асырып эпидемияға қарсы күресті үдете түседі.